Özgürlük dış baskılara maruz kalmadan hür irade ile, kişinin kendi istekleri ve kararları doğrultusunda eylemleri gerçekleştirmesidir.
Özgürlüğün kilit noktası kişini istemediği hiçbir şeyi yapmaması olgusuna dayanır. Toplum olarak geleneksel bir söz kullanırız; başkaları için yaşamak. İnsan ilk önce kendisini sevmelidir. Başkaları ne der, başkaları benim hakkımda olumsuz düşünür mü gibi kaygılarla yaşamak kişinin bir tutsakta yaşamasından farksızdır. Örneğin yeni bir karar verirken kendimizden önce insanların neler düşüneceğini tartarak o kararı veriyorsak kendi benliğimizi bir kenara atmış oluyoruz. O kararı biz değil başkaları için vermiş oluyoruz. Hep başkaları mutlu olsun diye çırpınıyoruz ya, bir de bakmışız ki kendimizi unutup gitmişiz. Birini mutlu etmek istiyorsak ilk önce kendimizi mutlu etmeliyiz. Başkalarının sizi mutsuz etmesine, değersiz hissettirmesine izin vermemelisiniz. Özgürlüğünüzü hayatınızı başka insanların inisiyatifine bırakmamalısınız. Çevremizin bizden istediklerine eğer biz istemiyorsak hayır diyebilmeliyiz. İstemediğimiz hususları gerçekleştirmek sizi başarıya ya da mutluluğa götürmeyecektir. İstemediğiniz halde karşının her istediğini yapmak sizi yüceltmeyecek tam tersi köreltecektir. Örneğin eşinizin tüm isteklerini daima yerine getirmeye çalıyorsunuz; sizinle bir yere gitmek istiyor, fakat siz o yere girmek istemiyorsunuz farklı bir planınız vardı o gün. Eşim bana kızmasın alınmasın diye istemediğiniz bir yere hayır diyemeyip gittiğinizi farz edelim. Bu bağlamda dış baskılarla kendi özgür iradenizi asimile etmiş oluyorsunuz.
Bugün bir arkadaşımla telefon konuşmamızdan bahsetmek istiyorum. Kendisi konservatuar mezunu kendini geliştirmiş donanımlı bir hanımefendi. İş hakkında konuşurken öğretmenlik yapmayı düşünmez misin senin için konforlu olur dedim. Hayır ben öğretmenlik yapmak istemiyorum, beni mutlu edeceğine inanmıyorum ve bu konuda kararım net dedi. Seni tebrik ediyorum istemediğin bir şeyi şartlar ne olursa olsun yapmıyorsun. Kendi kızımı da istemediği hiçbir şeyi yapmaması ve mücadele etmesi yönünde yetiştireceğim dedim.
Sözün özü JJ. Rousseau dediği gibi ‘İnsanın özgürlüğü; istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasındadır.’
Şeyma GÜNENÇ / İletişim Uzmanı
