Therapedia Duyu Bütünleme,Osteopati Merkezi Fizyoterapisti Ebru ASLAN BAHADIR; Duyu Bütünleme ve Duyu Bütünlemenin Gelişim Süreci hakkında bilgilendirdi.
DUYU BÜTÜNLEME
Duyu bütünleme vücudumuz ve çevremizden gelen duyuları organize eden ve çevreyle olan etkileşimimizde vücudumuzu etkili bir şekilde kullanmamızı sağlayan nörolojik bir işlemdir.
Fizyoterapist Ebru ASLAN;Dünyayı nasıl algıladığımıza ve nasıl davranacağımıza duyu bütünleme sürecimizin ardından karar veririz.Çevreden gelen uyarıları algılamamızı sağlayan ve bu uyarılara adaptif cevap vermemizi sağlayan 8 duyumuz vardır.Bunlardan beşi bildiğimiz gibi görme, işitme, koklama, dokunma ve tat duyularımızdır.Diğer üçü ise dengemizden sorumlu vestibüler duyu, vücudumuzu ve çevremizi farketmemizi, algılamamızı sağlayan proprioseptif duyu ve iç organlarımızdan gelen acıktığımızı, doyduğumuzu, uykumuzun geldiğini, mutlu olduğumuzu , bir yerimizin ağrıdığını vb hissetmemizi sağlayan interoseptif duyudur.
DUYU BÜTÜNLEMENİN GELİŞİM SÜRECİ
Öğrenme süreci bebek henüz anne karnındayken, duyu bütünleme sayesinde başlar ve doğumdan sonraki süreçte, duyusal gelişimle birlikte merkezi sinir sistemi beslenerek gelişimine devam eder.
Annesinin karnındaki bebek ;
Öncelikle annesinin hareketleriyle birlikte hareket ederken iç kulağındaki denge kristalleri de bu salınıma eşlik eder ve vestibuler (hareket) sistemi stimule olur.
Elleri ya da vücudu çeşitli yerlere değerken derisinden gelen stimulasyonlar sayesinde taktil (dokunma) duyusu gelişir ve annesiyle ilk iletişimi kurmaya başlar.
İşitsel sistemini çevreden gelen sesleri duyarak geliştirmeye veya benzer şekilde parmağını emerek oral-motor ve tat alma sistemi gelişirken, proprioseptif duyularını da kullanır.
Doğumdan sonra bebek için çok daha heyecan verici ve karmaşık bir öğrenme süreci başlar. Uyaranların hepsinin dozu giderek artmaktadır ve değişen bu yeni duruma vücudunun adapte olması gerekmektedir. Sinir sistemi bu dönemde nörolojik düzeyde hızla gelişir.
Göz teması, mutluluğu ifade etme, sesin yönüne bakma, yakınlarını tanıma ve tepki verme, seslere ses çıkararak karşılık verme gibi sosyal alanlarda ve nesne takip etme, düştüğü yere bakma, oyuncak tutup sallama, başını tutma alanlarında öğrenme süreci hızla devam eder.
Yaklaşık 6 ay süren bu aşamayı artık daha gelişmiş motor aktiviteler (dönme, oturma, sürünme gibi motor planlama ve vücudun 2 tarafının kullanımı aktiviteleri) ya da sosyal ve psikolojik farkındalıklar takip eder.
DUYU BÜTÜNLEME NİÇİN GEREKLİ
Nasıl ki acıkınca yemek yiyorsak, susuzluğumuzu gidermek için su içiyorsak, yaşamak için oksijen alıyorsak duyusal girdilerde beynimiz için gerekli temel ihtiyaçlardır. Vücudumuza uyaran alınır, işlemlenir ve çıktı olur. Yemek yiyoruz, işlemleniyor ve çıktı oluyor, oksijen alıyoruz işlemleniyor ve çıktı oluyor. Beyin de aynı şekilede davranışsal, emosyonel, hareket vb bütün çıktılarımız duyusal girdilerin işlemlenmesi sonucu ortaya çıkar.
ÇOCUĞUMUZDA DUYU BÜTÜNLEME İLE İLGİLİ BİR PROBLEM OLDUĞUNU NASIL ANLAYABİLİRİZ;
- Bazı şeylere dokunmaktan rahatsız oluyorsa, çıplak ayakla yere basmak istemiyorsa,
- Salıncağa binmekten kaymaktan hoşlanmıyorsa
- Parmak ucunda yürüyorsa
- Sürekli uzanmak yatmak istiyor hareket etmek istemiyorsa ya da tam tersi aşırı hareketliyse,
- Kalabalık ortamlardan aşırı rahatsız oluyorsa,
- Seçici yemek yiyorsa,
- Eline aldığı herşeyi ya ezecek gibi sıkı tutuyor ya da sanki tutamıyor gibi sürekli elinden düşürüyorsa
- Nesneleri sürekli fırlatmak istiyor, öfke krizleri yaşıyor, kendini sakinleştirmekte güçlük yaşıyorsa
- Kendini sürekli dar alanlara sıkıştırmak istiyorsa
- Kokulara, ışığa karanlığa aşırı hassasiyet gösteriyorsa
- Saçının taranmasından, banyo yapmaktan, kıyafetinin ıslak olmasından aşırı rahatsız oluyorsa
- Başkalarını rahatsız etmeyen seslerden aşırı rahatsız oluyor elektrikli süpürge vb de kulaklarını kapatıyorsa
- Tırmanma, bisiklet sürme vb. aktivitelerde zorlanıyorsa
- Tırnağının kesilmesinden, yüzünün yıkanmasından vb. aşırı rahatsız oluyorsa
- Sosyalleşmekte sıkıntı yaşıyor, konuşması geciktiyse…
Daha ayrıntılı bilgi ve değerlendirme için uzman kadromuzla Therapedia Duyu Bütünleme ve Osteopati Merkezimize bekliyoruz.