2020 - 2021 bahar dönemi önümüzdeki ay içerisinde pek çok üniversitede sona erecek. Gençlerimiz diplomalarını alıp iş arama sürecine geçecek. Mezuniyet öğrencilik statüsünün de kaybı anlamına geliyor. Öğrencilik statüsünün kaybı sağlık hakkından yararlanmak açısından önemli. Ancak yeni mezunların sağlık hakkı açısından iki yıl süreyle endişe etmelerine gerek yok. İki yıl boyunca sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanmaya devam edebilecekler.
Yeni mezun gençlerimiz için genel sağlık sigortasından (GSS) yararlanma açısından 10 Şubat 2016’da yapılan değişiklikle 2 yıl boyunca prim muafiyeti getirildi. Dolayısıyla, mezunlar iş bulana kadar sağlık sigortasından yararlanabilecek.
Genel sağlık sigortasından 2 yıl süresince muaf olmak, gençlerin geleceğe ilişkin planlarını yapmaları açısından son derece önemli. Bu sayede kendilerine uygun olmayan bir işi kabul etmek yerine eğer ekonomik durumları da el veriyorsa kendilerine daha uygun ve ekonomiye daha fazla katkı verebilecekleri bir iş bulabilecekler.
Kim GSS kapsamında?
1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla genel sağlık sigortasının uygulanmaya başlamasıyla Türkiye’de yaşayan herkes genel sağlık sigortası kapsamına girmiş oldu.
Buna göre, sigortalı olarak çalışan veya bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan kişiler haricindeki herkesin sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için genel sağlık sigortasına prim ödemesi gerekiyor. Uygulama yürürlüğe girdiğinde GSS primlerinin belirlenebilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyordu.
Mağduriyet giderildi
Ancak zorunluluk tam olarak bilinmediğinden ve gelir testi yaptırması gerekenler bu testi yaptırmadıklarından gelir testi mağdurları söz konusuydu. Özellikle gençlerin mağduriyetlerinin giderilmesi için iki defa genel sağlık sigortası prim borcu yapılandırması ve kısmi af hayata geçirilmişti.
Gelir testinde kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir dikkate alındığı için, yeni mezun gencin bir geliri olmadığı halde ancak anne veya babasının geliri yüksek olduğunda bu gence prim borcu çıkıyordu. Söz konusu sorunu aşmak amacıyla pek çok gencin ikamet adresini değiştirdiği görülüyordu.
Konuya ilişkin son düzenlemeyle gelir testinin sadece GSS priminin devlet tarafından ödenip ödenmeyeceğinin belirlenmesi amacıyla kullanılması yoluna gidildi. Böylece GSS primi 2021 yılı için 107,33 TL olarak sabitlendi ve mağduriyetler de ortadan kaldırılmış oldu.
Gençler için kritik düzenleme
Yaklaşık dört yıl önce yapılan değişiklik öncesinde liseden ya da üniversiteden mezun olan gençler mezuniyet sonrasında ebeveynleri üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edemiyorlardı.
Burada, yaş sınırı ve eğitime devam etme koşulu nedeniyle gençlerin gelir testine girerek GSS primini yatırması gerekiyordu. Değişiklik sonrasında söz konusu gençler için iki yıllık süreyle GSS prim muafiyeti getirildi. Böylece, liseden mezun olan bir genç 20 yaşını, üniversiteden mezun olan bir genç ise 25 yaşını aşmadığı sürece bu muafiyetten faydalanabiliyor.
Yaş şartı önemli
İki yıllık muafiyet uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Buna göre, muafiyetin uygulandığı süre boyunca gencin 20 veya 25 yaşını geçmesi durumunda muafiyet iki yıl şeklinde değil, yaş sınırı geçilinceye kadar geçerli oluyor. Bu nedenle gençlerin öğrencilikleri sonlandıktan sonraki süreçte muafiyetlerinin biteceği tarihi iyi hesaplamaları gerekiyor.
Sosyal çalışma programı önemli
İŞKUR tarafından uygulanan Sosyal Çalışma Programları, üniversite öğrencilerinin bir yandan kamu kurumlarında toplumsal faydası olan işlerde çalışabilecekleri, diğer yandan mesleki niteliklerini geliştirebilecekleri programlar. İŞKUR işbirliğiyle kamu kurumlarında uygulanan programlar gençlerin işgücü piyasasını tanımaları, çalışma dinamiklerine alışmasını sağlıyor.
Açıköğretim, yüksek lisans ve doktora öğrencileri hariç olmak üzere bütün yükseköğretim öğrencileri Sosyal Çalışma Programlarına katılabiliyorlar. Vakıf veya devlet üniversitesi öğrencisi olması fark etmeksizin bütün üniversite öğrencileri Sosyal Çalışma Programları’na başvuru yapabilirler.
Başvuru internetten
Öğrencilik statüsü sonlanmamış yani okulunu uzatmış son sınıf öğrencileri ve bir, iki ve üçüncü sınıf öğrencileri Sosyal Çalışma Programına internet üzerinden başvuru yapabiliyorlar. Başvurusu devam eden programlar www.iskur.gov.tr adresi üzerinden yayımlanıyor ve öğrenciler kullanıcı girişi yaparak programları inceleyip başvuru yapabiliyorlar. Programa katılan öğrencilerin sigorta girişinin yapılıyor olması çok önemli. Bu nedenle programa katılabilecek öğrencilerin başvuru sürecini yakından takip etmeleri çok önemli. (Cem Kılıç/Milliyet)
