Çankırı İl Sağlık Müdürü Dr Hüseyin Sarıkaya “ Tüm dünyada sudan sonra en fazla tüketimi olan içecekler kahve ve çaydır. Özellikle yaz aylarında hava sıcaklıklarının artması sonucu tüketilen sıvılar arasına kola gibi gazlı içecekler, ayran, maden suyu da eklenmektedir. Başta su olmak üzere içecekler ve yiyeceklerde bulunan görünür ve görünmez su, “sıvı” olarak tanımlanmaktadır. Günlük su ihtiyacı, su ve diğer içecek tüketimi ve yiyeceklerin içindeki sular ile karşılanmaktadır. Su ve diğer sıvılar vücut su dengesinin korunmasında önem taşımaktadır.
Günde 250-400 mg arası ya da 1-5 mg/vücut ağırlığı kafeinin, olumlu etkilere sahip olduğu kanıtlanmıştır. Bununla birlikte bilimsel araştırmalar 500 mg üstü kafein alımının tedirginlik, huzursuzluk gibi olumsuz etkilere neden olduğunu göstermektedir. Günde dokuz fincandan fazla (600-900 mg) kafein tüketiminin kalp hızı ve kan basıncında artışa neden olduğu bildirilmiştir. Kafeinin ayrıca midenin asit salgısını artışına ve diüretik (vücut suyunu azaltıcı) etkiye neden olduğu belirtilmektedir. Bu diüretik etki sıcak havalarda özellikle dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Terleme ile sıvı kaybının fazla olduğu sıcak havalarda kafein alımına bağlı artmış vücut sıvı kaybı sonucu yorgunluk, gerginlik, görsel çalışma belleği ve konsantrasyon yeteneğinde gecikmeler, orta dereceli vücut suyu kaybı; susama, yorgunluk, baş ağrısı, koordinasyonda bozulma, solunum güçlüğü, psikomotor ve bilişsel işlevlerde bozulmalara, vücut ağırlığının %10’u ve daha fazlası kadar su kaybı sonucu gelişen ağır dehidrasyon; komaya neden olabilmektedir.
Çay, kahve gibi içeceklerin tüketiminin fazla olması su içme isteğini azaltabilir. Ancak idrar çıkışında artmaya sebep olmaktadır. Su yerine kafein içeren içeceklerin alımı, diüretik etki sonucunda sıvı gereksinmesini arttırmakta ve vücut suyu kaybına katkıda bulunmaktadır. Bu durum kalp ve tansiyon hastaları için inme ve kalp krizi riskinde ve böbreklerde taş oluşum riskinde artışa neden olabilmekte, uyku problemleri, demir eksikliği, diş problemleri, sindirim sorunları ve bağımlılık gibi sorunlar da oluşturabilmektedir. Bu sebeplerle kafeinli içeceklerin tüketimi 3 fincanı geçmemelidir. Artan sıvı ihtiyacını karşılamak için süt, ayran, meyve suları, çorba gibi içeceklerin tüketimi vücuttaki sıvı miktarının artırılmasına yardımcı olacaktır.