Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de insan hayatı açısından son derece tehlikeli olan yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle can kaybı ve vaka sayısı artmaya devam etmektedir.Covid-19 salgınında en temel risk unsuru; virüsün bulaşıcılığının yüksek/hızlı olması nedeniyle, vatandaşlarımızın toplu olarak bulunduğu mekanlar/alanlardır. Devletimiz tüm kurumları ile bu salgının yayılması ve vatandaşlarımızın hayatlarını tehdit etmesini engellemek için birçok umuma açık yerlerin faaliyetlerinin durdurulması başta olmak üzere tedbir almakta ve bu kapsamda uyulması gereken kuralları belirleyerek vatandaşlar ile paylaşmaktadır.
Gelinen aşamada; başta Temizlik, Maske ve Mesafe kuralları olmak üzere alınan tedbirlere yeterince riayet edilmemesinin hastalığın yayılım hızını artırması ve toplum sağlığını riske atması nedeniyle; vatandaşların yoğun olarak bulundukları ortamlarda (yeni) Ek ve Genel Tedbirler alınması gerekmektedir.
Kişilerin “sigara içmek için” maskelerini çıkardıkları veya düzgün biçimde kullanmadıkları görülmekte ve bilinmektedir. Gerçekten de; Sokak’ta sigara içme esnasında maskelerin indirilmesi ve sigara dumanının üflenmesi nedeniyle diğer vatandaşlarımıza virüsün bulaşma riski de artmaktadır.
“Covid-19 Salgını’nı önlemek, bulaşmayı azaltmak, kullanılan maskelerin düzgün biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla” bazı İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulları’nca; 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 11/c maddesi, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 27. ve 72. maddeleri uyarınca; kalabalık alan olarak değerlendirdikleri bazı cadde, sokak, meydan, park, semt pazarı, ATM önleri gibi sıraya girilmesi gereken yerler ve benzeri alanlarda Sigara İçme’nin Yasaklandığı’na Dair Kararlar alınmıştır, alınmaktadır.
İlçeler açısından da; İlçe Hıfzıssıhha Kurulları’nca vatandaşlarımızın yoğun olarak bulunduğu sokak, cadde ve alanlar için kararlar almalarına, almalarının beklenmesine karar verilmektedir.
Oysa ki; “Covid19 Tedbirleri” konulu Ek Genelge ile; ülke genelinde (meskenler hariç) (kamuya açık alanlar, cadde, park, bahçe, piknik alanı, sahiller vs) tüm alanlarda vatandaşlara İSTİSNASIZ Maske Takma Zorunluluğu getirilmiştir.
Hal böyle iken, bu durum; Bürokrasi’ye, O’nun işyüküne veya Hıfzıssıhha Kurulları’nın takdirine bırakılmayacak kadar Acil, Önem ve Zorunlu 1 Konu’dur!
Sonuç Yerine:
Sokak’ta Sigara İçmek 1 “Özgürlük” Alanı-Konusu Değildir!
“Covid19 Tedbirleri” konulu Ek Genelge’nin İSTİSNASIZ uygulanabilmesi için; Koronavirüs Bilim Kurulu’nun “(Ülke Geneli’nde) cadde ve sokaklarda yürür vaziyette veya oturarak SİGARA İÇİLMESİNE, dondurma veya çekirdek dahil yeme/içme işlemlerine (İSTİSNASIZ) izin verilmemesine” dair Tavsiye Kararı alması,
Anılan Karar’ın Mevzuat olarak (acilen) düzenlenmesi/yayınlanması,
Sokak’ta (İstisnasız) Sigara Yasağı’nın, Pandemi devam ettiği müddetçe yürürlükteliğinin sürdürülmesi,
Mevzuat’a ve alınan kararlara uymayanlara Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282. maddesi gereğince idari yaptırım uygulanması başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre Kanun’un ilgili maddeleri gereğince işlem yapılması, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanunu’nun 195. maddesi kapsamında gerekli adli işlemlerin başlatılması gerekmektedir / önerilmektedir.
Avukat Arabulucu Ümit Erdem
(HAYAD) Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği Başkan Yardımcısı
İstanbul Barosu Sağlık Hukuku Merkezi (önceki) Başkanı