Sağlık Bakanlığının 2024 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bakanlığının bütçesine ilişkin sunum yaptı:

2024 yılı Bütçe Kanunu Teklifi kapsamında, Sağlık Bakanlığının 2024 yılı bütçesi ve 2022 yılı Kesin Hesabının görüşülmesi sebebiyle huzurlarınızdayım. Göstereceğiniz ilgi ve teveccüh için teşekkür ediyor, hepinizi şahsım ve Bakanlığım adına saygıyla selamlıyorum.

2

Sözlerime başlarken Cumhuriyetimizin 100. Yılını, bu yüce çatı altında bir kez daha kutluyorum. Mustafa Kemal Atatürk’ü, Kurtuluş Savaşımızın bütün kahramanlarını, Büyük Millet Meclisinin ilk mebuslarını, Cumhuriyetimizin kurucu kadrolarını hürmet ve rahmetle anıyorum. 

Bugün sizlerle, geçen yıl bize emanet ettiğiniz bütçenin Bakanlığımızca nasıl değerlendirildiğini, önümüzdeki yıl hangi hedeflere ulaşmak üzere sizlerden kaynak talep ettiğimizi paylaşacağım. 

Konumuza geçmeden önce birkaç noktaya değinmek istiyorum: Başka birçok alanda olduğu gibi, ama bilhassa sağlıkta asıl kaynak insandır. Sağlık hizmeti, en profesyonel işleyişte bile duygudan ayrı düşünülemeyecek bir hizmettir. Bunu, ciddi bir teşhisi hastasıyla paylaşmak zorunda kalan hekimde görürüz. Yolunda giden bir tedavinin uyandırdığı o sevinçte görürüz. Sahamızın bilim insanlarının açtıkları yeni şifa imkânlarının kendilerine yaşattığı kıvançta görürüz. 

Olağanüstü performansta, dur durak bilmeyen çalışmada, hastayı yeri geldiğinde kendi ailesinden de üstün tutmada Covid-19 günlerinde yazılmış bir tıp destanımız var. Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde, bu meslekte insani duygularla profesyonelliğin nasıl etle kemik gibi olduğunu bir kez daha gördük.

Bugün sizlerden istediğimiz bütçe ile bunun kullanımında asıl belirleyici olarak şu iki faktör var: Sayılarla ifade edilen faktör, yani maddi imkânların tesisi, bunlara ruh katacak olan yüksek insani duygular, merhamet ve sorumluluk duyguları.

Sayılarla yani imkânlarla yüksek insani duygu ve ideallerin buluşması ve birbirini tamamlaması hayatın gereğidir. Sağlık Vadisi, Hıfzıssıhha, yeni Şehir Hastaneleri ve daha onlarca proje, ancak, ideal, proje ve imkân buluşmasıyla hayata geçebilir. Bugün Türkiye, 20 yıl öncesine kıyasla, Sn. Cumhurbaşkanımızla başlayan dönemde, eskisiyle kıyaslanamayacak şekilde, ideali, projeyi ve maddi imkânı bir araya getirmiştir. Sağlık bütçesinde eski dönemlerin makaslarını artık elimize almıyoruz. Hekim, bilim insanı, sağlık çalışanı artık çok daha iyi koşullara sahip. Hastalıklar artık eskisi gibi korkutucu değil.

3

Plan ve Bütçe Komisyonunun Değerli Üyeleri, Sayın Milletvekilleri,

Türkiye’de sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde üniversiteler ve özel sektör yer almakla beraber, hizmetin asıl büyük kısmı Bakanlığımızca verilmektedir. Bakanlığımıza bağlı sağlık kurumu sayısı yaklaşık 15 bindir. Bunların 977’si hastane, 8.157’si Aile Sağlığı Merkezidir. Konuşmamdan yer yer değineceğim gibi farklı işlevleri olan kurumlarımızla bu sayı 15 bine yaklaşmaktadır.

4

Bakanlığımıza bağlı hastanelerde yatak sayısı 171.932’ye yükselmiştir. Fakat tek başarı bu değildir: Nitelikli yatak oranını yaklaşık 13 kat artırarak %6’dan %81’e çıkarmış durumdayız. Bunun anlamı, yatırılarak tedavi edilen hasta için konfordur. Tedavi gibi bu da görevdir.

5

Mevcut hastanelerimizin yaklaşık yüzde 80’i son 21 yılda ya yenilendi ya da yeniden inşa edildi. Yeni hastanelerimizde yatak başına düşen kapalı alan öncekilere kıyasla iki katına çıkarıldı. Daha hayat dolu ortamlar oluşturuldu.

6

Toplam hekim sayımız yeni atamalarımızla birlikte 205 bini geçti. Bu hekimlerin 104 bini uzmandır. Toplam sağlık personeli sayımız ise her geçen gün artıyor. Gelinen noktada 1 Milyon 420 bin kişiye ulaşmış durumdayız.

7

Personel sayısı artışına bir örnek vermek istiyorum: Sadece 2023 yılında Sağlık Bakanlığı tesislerinde 113.783 yeni kişi göreve başlamıştır. 

8

Adına Beyaz Reform dediğimiz kapsamlı reform paketi sayesinde, hekimlerimizin kamuya dönme talebi çoğu kişinin ummadığı şekilde artmıştır. 

9

AB ve OECD ortalamalarına göre, kişi başına düşen hekim sayısında yeterli düzeyde değilsek bile çok hızlı bir artış gösterdiğimiz bir gerçektir.

10

Hemşire ve ebe sayımız bugün için 310 bin’e ulaşmıştır. Son 10 yılda %45’e yakın artış olmasına rağmen henüz istediğimiz düzeye ulaşmış değiliz.

11

Son 4 yılda özel sektör sağlık harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya oranı sabit kalmışken, küresel ekonomik duruma rağmen kamu sağlık harcamalarında istikrarlı bir artış olmuştur. Bu verinin sizlerle paylaştığım pek çok konuyla ilintili olduğuna dikkatinizi çekmek isterim.

12

Toplamda kişi başına satın alma paritesiyle 1.668 dolar harcama yapıyoruz.  OECD ortalamasının oldukça altındayız. Bunda nüfusumuzun genç olmasının da payı var. Olması zaten gereken artışla birlikte, nüfus içinde yaşlılarımızın artmasıyla bu harcamanın artması kaçınılmaz olacaktır.

13

Vatandaşlarımızın bizzat yaptığı harcamalar bakımından OECD ortalamasının altındaki yerimizi koruyoruz.

14

OECD’nin her yıl güncellediği sağlık verilerine göre, Türkiye, yaptığı sağlık harcamasına oranla sağlık hizmetlerinden en üst seviyede memnuniyet elde eden ülke olmaya devam etmektedir.

15

Değerli Milletvekilleri,

2002 yılından bu yana temel sağlık göstergelerinde önemli düzeyde ilerleme kaydettik. Bebek ve anne ölümlerini önemli ölçüde azalttık. 

16

Doğumda beklenen yaşam süresinde kaydettiğimiz artışı biliyorsunuz. COVID-19 pandemisine bağlı olarak tüm dünyada beklenen yaşam süresinde 2 yıla yakın bir düşüş oldu. Ülkemiz bu süreçte OECD ve AB ülkelerinden daha şanslıydı. Bizde beklenen yaşam süresindeki düşüş 0,84 yıl oldu.

17

Bugün, Kahramanmaraş Depremlerinin üzerinden tam 9 ay geçti. 6 Şubat saat 04.35’te Sağlık Afet Koordinasyon Merkezi -SAKOM’dan gelen mesaj ile Bakanlığımızın tüm birimleri koordine oldu, hızla deprem bölgesine hareket ettik. 

18

Depremin ilk gününden itibaren 11 ilimizde 1.810 ambulans, 245 UMKE aracı, 16 hava ambulansı, toplam 15.883 UMKE ve Acil Sağlık Personelimiz ile vatandaşımıza sağlık hizmetine koştuk.

19

Bilinen en büyük hasta nakli operasyonunu gerçekleştirdik. Hava, kara ve deniz yolu ile toplam 51.665 hastamızı, yaralımızı deprem bölgesinden ülkemizin dört bir yanındaki hastanelerimize naklettik.

20

Tüm imkanlarımızla Deprem Bölgesindeki illerimizde temel sağlık hizmetlerine odaklandık.

Birinci basamak sağlık hizmetlerini,

21

Köy taramalarını,

22

Bebek ve çocuk izlemlerini,

23

Çevre sağlığı ve surveyans çalışmalarımızı aralıksız sürdürdük.

24

Ekiplerimizle tüm halk sağlığı tedbirlerimizi aldık; asrın felaketine rağmen deprem bölgesinde ilk günden bugüne hiçbir salgın hastalık olmadı. Duyulan kaygılar karşımıza gerçek bir tablo olarak çıkmadı. Çabamıza destek veren herkese teşekkür ediyorum.

25

Acil müdahale ünitelerimiz ve Sahra hastanelerimizle sağlık hizmetini kesintisiz sürdürdük.

26

57 günde inşaatını tamamlayarak depremin 105. gününde açtığımız, Hatay Defne Devlet Hastanemizin yanında bölgeye kazandırdığımız ve inşaatına başlanan hastanelerimizle depremin yaralarını sarmaya devam ediyoruz.

27

Samandağ Devlet Hastanesi,

28

Arsuz Devlet Hastanesi, 

29

Hassa Devlet Hastanesi,

30

ve Belen Devlet hastanesini hizmete açtık.

31

İskenderun Devlet hastanesi de hizmete hazır durumda.

32

Hatay- Antakya, Erzin, Altınözü, Payas, Gaziantep-Oğuzeli, Nurdağı, Kahramanmaraş-Merkez, Nurhak, Türkoğlu ve Adıyaman Çelikhan’da toplam 1.588 yatak kapasitesine sahip 10 acil durum hastanelerimizle Mart 2024 tarihi itibarıyla vatandaşlarımıza hizmet sunmayı hedefliyoruz. Bununla birlikte Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş illerimizde de şehir hastaneleri yapmak için proje çalışmalarına başladık.

33

Sayın Milletvekilleri

COVID-19 Pandemisinde dünya büyük zorluklarla dolu bir dönemden geçti. Türkiye olarak, sağlık sistemimiz önemli bir sınavı diğer ülkelere kıyasla başarıyla verdi. 

34

Pandemi sürecinde önemli deneyimler kazandığımızı hatırlatmak istiyorum. Bu deneyimleri, sürecin artık çok hafif seyreden kısmının yönetiminde, COVID-19 varyantlarının etkilerini ve değişiklikleri doğru değerlendirmede, en önemlisi de olası pandemilere hazırlıklı olmada kullanıyoruz.

Gelinen noktada, başta Eris varyantı olmak üzere, yeni mutasyonların, virüsün ortaya çıktığı ilk döneme kıyasla hasta yapıcı özelliğinin artık çok az olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla, bizlere eski, “Keşke bir an önce geçip gitse” dedirten günleri hatırlatan kısıtlamaları, kapanmaları gündeme almak söz konusu değildir. COVID-19 her geçen gün doğaya yeniliyor ve hayat devam ediyor.

35

Sayın Başkan ve Değerli Üyeler,

Bildiğiniz gibi sağlık çalışanlarımızın koşullarını iyileştirmek, özlük haklarını düzenlemek, yaşadıkları sorunları çözmek için toplamına Beyaz Reform dediğimiz önemli değişimlere gittik.  Beyaz Reformla atılan adımlar sağlık sisteminde önemli iyileşmelere yol açacak adımlardır.

36

Bu adımları takiben geçen 1 yıllık sürede Beyaz Kod sayısı bir milyon başvuruda ortalama 23’ten 17’ye düştü. Geçen ay yine bu sayı bir milyonda 12’ye indi.

37

Yapılan düzenlemeler sayesinde, Bakanlığımıza bağlı sağlık kurumları artık daha cazip bulunduğu için 8.855 hekimimiz açıktan atamayla kamuya döndü.

38

32 bin ilave tıbbi sekreter istihdamı ile hekimlerin hastalarına daha fazla ve daha nitelikli zaman ayırmalarını sağladık.

39

Sağlık çalışanlarımız üzerinde baskı oluşturan şiddet endişesi ve şiddet olaylarına karşı aldığımız yasal tedbirlerin yanında yeni tedbirler alıyoruz. “Sağlıkta Şiddete Karşı Eylem Planı” hazırladık. Pek çok kez dile getirdiğim gibi, şiddet, hangi şekliyle olursa olsun, hayatın hiçbir alanında asla yer almamalıdır. Şiddet, tüm insani ilişkileri, bağları, insandan insana köprüleri yok eder. Şiddet; yasa, önlem, yaygın sağduyu ve erdemle aşılır. Sağlıkta şiddeti, bunların tümünü kullanarak aşmaya çalışıyoruz.

40

Şiddet riski karşısında önceden önlem almak üzere Gri Kod uygulamasını pilot olarak başlattık. Gri Kod Acil Çağrı Mobil Uygulaması pilot uygulamada devreye alındı.

41

Çalışanlarımızın en uygun ortamlarda hizmet sunabilmeleri için alt yapı yatırımlarımıza çok hızlı bir şekilde devam ediyoruz.

42

Son 20 yılda 757 hastane binasını, 2.753 birinci basamak sağlık tesisini tamamlayarak hizmete sunduk.

43

…..

44

…..

45

…..

46

Aile Sağlığı Merkezi, Sağlıklı Hayat Merkezi ve Toplum Sağlığı Merkezi gibi toplam 1.070 adet 1. basamak yatırımlarımız halen devam ediyor.

47

Yine inşaatı devam eden 144, ihale aşamasında 73, proje ve arsa aşamasında 195 olmak üzere toplamda 412 adet hastane yatırımımız bulunuyor.

48

…

49

….

50

Önümüzdeki yıl için 55’i hastane olmak üzere toplam 150 yeni sağlık tesisinin açılışını yapacağız.

51

….

52

Şehir hastanelerimizin COVID-19 pandemisi ve Kahramanmaraş merkezli depremlerde ne denli büyük rol üstlendiğini biliyorsunuz. 

53

Sehir hastanelerimizi Sağlık Akademisi çatısı altında akademik yapıya kavuşturma çalışmalarımızdevam ediyor. 

54

2023 yılında kamu özel iş birliği modeli ile Kocaeli, İzmir ve Gaziantep Şehir Hastanelerinin yapımı tamamlandı. Böylece 17 Şehir hastanemiz 28 bin yatak kapasitesi ile sağlık hizmeti vermeye başladı. Kütahya Şehir Hastanemizin ise inşaat süreci devam etmektedir.

55

Yatak kapasitesi toplamda 6 Bine ulaşan 5 şehir hastanemizin yapımı genel bütçe kaynaklarıyla tamamlanmıştır.

56

Toplam yatak kapasitesi 15 bini bulan 12 şehir hastanemizin yapımı ise devam etmektedir. 

57

Yine genel bütçe kaynaklarıyla yapılacak olan Hatay, Kahramanmaraş, Muğla, Malatya, Van şehir hastanelerimizin proje süreçleri devam ediyor. Çalışmalar tamamlandığında şehir hastanelerimiz, hastalara ülkemizin dört bir yanında hizmet veriyor olacak.

58

Sayın Başkan, Değerli Üyeler,

Devletimizin temel görevlerinden biri olan koruyucu sağlık hizmetleri, Bakanlığımızın her zaman önceliği olmuştur. Hastalık riskleriyle mücadele ederken izlemler, denetim ve ölçümler ile evde, okulda, insanın olduğu tüm alanlarda sağlıkla ilgili tedbirler almaya gayret ediyoruz. Koruyucu sağlık hizmetlerine her geçen yıl daha fazla kaynak ayırıyoruz. Bu kapsamda bakanlık bütçemizin yüzde 28’ ine karşılık gelen 203 milyar TL ödenek teklif edilmiştir.

59

27 binden fazla birimde aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı ile ülke genelinde 8 bini aşkın noktada vatandaşlarımızın sağlığını korumak ve geliştirmek için hizmet veriyoruz. 2022 yılına göre aile hekimliğinde muayene sayımız %31 oranında arttı.

60

Yakın zamanda hızla tüm ülkeye yaygınlaştıracağımız Aile Diş Hekimliği uygulamamız ile vatandaşlarımızın ağız ve diş sağlığını koruma konusunda önemli bir adım atmış olacağız.

61

Aşı, bulaşıcı hastalıklardan korunmada en etkili araçtır ve bireyi korumaktan öte tüm toplumun sağlığı için de kilit rol oynamaktadır.

62

Aşılama konusunda yıllardır süregelen ısrarlı politikamızı sürdürme kararlılığındayız. Nüfus büyüklüğüne oranla aşılama başarısında dünyadaki liderliğimizi koruyoruz.

63

Aralık 2021 tarihi itibarıyla başlattığımız ‘’Evlilik Öncesi SMA Taşıyıcı Tarama Programı’’ çerçevesinde 1 milyon 100 bini aşkın kişiye tarama yaptık.

64

Yenidoğan tarama programına SMA’yı da ekledik. Bugüne kadar 1 milyon 4 yüz bin bebeğimiz taramadan geçirildi.

65

Bağımlılıkla mücadelemiz aynı hızla devam ediyor. Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon Projesi kapsamında hizmet veren BAHAR Merkezlerimizi ardı sıra hizmete açıyoruz. 

66

Acil sağlık hizmetleri istasyonu sayımız 3.393’e, ambulans sayımız ise 5.986’ya ulaştı. Bu yıl içinde 5 milyon hastamızın naklini gerçekleştirdik.

67

Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yürütülen askeri harekatlara yönelik olarak sağlık personelimiz gerektiğinde sınır bölgelerinde seyyar hastaneler ve acil müdahale ünitelerinde hizmet veriyor.

68

Ulusal Medikal Kurtarma Ekibimiz, afet ve acil durumlarda ilk müdahaleyi gerçekleştirmek için 81 ilimizde vatandaşlarımızın yardımına koşuyor.

69

UMKE, sadece yurt içinde değil, yurt dışında da yaşanan felaketlerde verdiği hizmetler ile umudu büyütmeye devam ediyor. Bu kurum, afet anında insana tüm insanlık için uzanan sağlık elidir. 

70

Ulusal Medikal Kurtarma Ekiplerimiz, medikal kurtarmanın yanında profesyonel arama kurtarma eğitimleri ile kurtarma çalışmaları da yapabilir duruma gelmektedir. Bu amaçla hem medikal hizmet sunan hem de arama kurtarma faaliyetleri yapan UMKE ATAK birimlerimizi oluşturuyoruz.

71

Sayın Başkan ve Değerli Üyeler,

Nitelikli ve ulaşılabilir sağlık hizmetinin gelişimi amacıyla; poliklinik ve acil servislerden yataklı hizmetlere kadar hasta odaklı bir hizmet anlayışıyla çaba harcıyoruz.

72

Yoğun bakım hasta yakınlarının en önemli beklentilerinden biri hastalarından haberdar olmaktır. Geliştirdiğimiz uygulamayla 2023 yılı haziran ayından itibaren yoğun bakımdaki hastalarımızın sağlık bilgilerini e-Nabız üzerinden günlük olarak yakınlarıyla paylaşıyoruz.

73

Sağlık hizmeti sunumunda teknoloji ağırlıklı güncel yaklaşımlara hızla yöneliyoruz. Uzaktan sağlık hizmetini yaygınlaştırıyoruz. 2023 yılının ilk 8 ayında 3.075 hastaya uzaktan sağlık kurulu raporu düzenlenmesini sağladık.

74

Engelli olmaları, yaşlı ve kronik hastalıkları nedeniyle eve, yatağa ve cihaza bağımlı olan vatandaşlarımızın, ihtiyaç duydukları tıbbi hizmetlere erişimlerini kolaylaştırıyoruz.

75

Yeni kurulan Sağlıklı Yaş Alma Merkezleri, 3 ay gibi kısa bir sürede 69 ilimizde 464 sağlık tesisinde faaliyete başladı. Yılsonuna kadar, 81 ilde, bu hizmete ihtiyaç duyan 80 yaş ve üstü büyüklerimize bu imkânı sunmayı hedefliyoruz. 

76

Organ bağışını artırmaya yönelik çalışmalarımız sürerken bir yandan da bağışlanan donör organlarının kullanım oranının artırılması amacıyla çeşitli projeler üzerinde çalışıyoruz.

77

Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi, faaliyete geçtiği 2015 yılından bugüne kadar gönüllü bağışçı sayısını 1 milyonun üzerine çıkardı. Ülkemizde nakil olan hastaların kök hücre ürünlerini yurt içinden karşılama oranımız %90’dır.

78

2023-2028 yıllarını kapsayan ‘Nadir Hastalıklar Sağlık Strateji Belgesi ve Eylem Planı’ çerçevesinde:

Çok Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh Sağlığı Hizmet Merkezleri açmaya başladık. İnteraktif video temelli otizm taraması kapsamında 2 milyon 381 bin çocuğa ulaştık.

79

Türkiye sağlıkta bölge üssü haline gelmiş durumdadır. Ülkemizin yürüttüğü “girişimci ve insani” dış politika çerçevesinde dil, din, ırk ayrımı gözetmeden sağlık diplomasisi faaliyetlerini artırarak devam ettiriyoruz. 

80

Türk Devletleri Teşkilatı öncülüğünde Türk Devletleriyle sağlık alanında da bir araya geliyoruz.

81

Sağlık alanındaki bilimsel ve pratik birikimlerimizi dost ve kardeş ülkelerdeki sağlık personeli ile paylaşmaya devam ediyoruz.

82

Ülkemizin sağlık sistemini ve uluslararası sağlık hizmeti veren tüm kuruluşlarımızı HealthTürkiye markası ile daha güçlü bir şekilde dünyaya tanıtıyoruz.

83

Dostluk hastanelerimizle her zaman ihtiyacı olanın yanındayız.

84

İnsani yardım hastanelerimiz bölge halkının yaralarını sarmaya devam ediyor.

85

Dostluk Hastanelerimize değinmişken Filistin dramından söz etmeden geçmem mümkün değil. Biliyorsunuz, geçtiğimiz hafta EL-Ehli Aran hastanesine, sonra da Türkiye Dostluk Hastanesine saldırı düzenlendi. Filistin’de yaşananların insanlıkla, medeniyet değerleriyle açıklanır yanı yoktur. Bu saldırıları “insan vicdanında bir yıkım” olarak değerlendiriyorum. Acımasız ve işgalci İsrail güçlerinin yanı sıra bu saldırılara arka çıkanların da tamamı iyilik, ahlak, insanlık, insaf, insanlığa saygı mefhumlarını hayatlarından tamamen çıkarmış olmalılar.

86

Bakanlığımız yetkilileri ve uzman doktorlardan oluşan 20 kişilik bir heyet, ilaç ve tıbbi malzeme ile 22 Ekim Pazar günü Cumhurbaşkanlığına ait uçakla Mısır’a giderek, çalışmalarına başladı.  Yoğun temaslarımıza rağmen, planladığımız hizmetleri, hayata geçirebildiğimizi söyleyemiyorum. Beklediğimiz şartlar oluşur oluşmaz gereken her şeyi yapabilecek şekilde hazırlanmış durumdayız.

87

Sayın Başkan ve Değerli Üyeler,

Sağlık hizmetlerinin yaygın ve güvenli olmasına büyük bir katkı sağlayan dijitalleşmede geldiğimiz noktayı sanırım anlatmama gerek yok. Bu hususta birçok ülkenin hayal bile edemediği bir konumda olduğumuzu bilmenizi isterim.

88

E-Nabız kişisel sağlık kaydını, gelinen noktada 72 milyondan fazla vatandaşımız kullanıyor. Bu veriye, çocuklarımızı, teknolojiyi kullanma imkânı olmayan yaşlılarımızı da düşünerek bakın. 

89

Sağlıkta yararlandığımız birçok dijital uygulamaya ilave olarak Gri Kod Acil Çağrı uygulamasını da pilot olarak başlattık.

90

Sayın Başkan, Değerli Milletvekilleri

Bakanlığımın bağlı kuruluşu olan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Ekim 2023 itibarıyla Dünya Sağlık Örgütü’nün ölçütlere uygunluğunu onayladığı Ulusal İlaç Otoriteleri arasındaki yerini aldı.

Bu gelişme ile ülkemizde üretilen aşıların, Dünya Sağlık Örgütü’nün onayladığı ürün listelerine girebilmesinin önünü açılmıştır.

91

TİTCK’nın Uluslararası İlaç Denetim Birliğine üye olması ile birlikte ülkemizde ilaç üretimi yapan tesisler uluslararası alanda da tescillenmiştir. 

Bu üyelik ile ilaç ihracatımızın artması ve ülkemizde üretilen ilaçların dünya pazarına açılmasının önündeki teknik engellerin ortadan kaldırılmasında oldukça önemli bir adım atılmıştır.

92

Mevcut kısıtlara rağmen ülkemizde üretilen ilaçlar ABD ve Avrupa Birliği dâhil olmak üzere 185 ülkeye ihraç edilmektedir. Yaklaşık 2 milyar avro’luk ilaç ihracatımız var.

93

Vatandaşlarımız tarafından kullanılan ilaçların kutu bazında yüzde 90’ını, değer bazında ise yaklaşık yüzde 57’sini ülkemizde üretiyoruz. 

94

Tıbbi cihaz sektöründe ihracat miktarımızı artırmak amacıyla çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. 

2023 yılının ilk 6 ayında ülkemizin ihracatına 604 milyon dolar katkı sağladık.

95

Tıbbi cihaz sektöründe son 5 yılda tıbbi cihaz işletme sayısı %70’den fazla artmış, yaklaşık 13 bin olan işletme sayısı 23 binin üzerine çıkmıştır.

96

Bakanlığımızın bağlı kuruşlarından biri olan Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı, kısa adıyla TÜSEB, sağlık bilimleri ve teknolojileri alanında yerlileşme ve millileşme kapsamında yenilikçi çalışmalara öncülük etmekte, araştırmacılarına bilimsel, teknik ve mali destek sağlamaktadır. 

97

Sağlıkta Ürün Odaklı Ar-Ge ve Ür-Ge Proje Destek programlarımızın sayısı son yıllarda katlanarak artmıştır. Sağlık bilim ve teknolojilerinde daha ileriye gidebilmek için TÜSEB tarafından 847 Ar-Ge Projesi, 356 Milyon TL bütçe ile desteklenmiştir.

98

Geçen yıl müjdesini verdiğim Hıfzıssıhha Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve Üretim Merkezi’nin inşası devam ediyor. Hıfzıssıhha faaliyete geçtikten sonra aşı ve biyoteknolojik ürün çalışmalarımız daha da hızlanacak. Bağışıklama programımızdaki aşıların %86’sı Hıfzıssıhha’da üretilecek.

99

Değerli Milletvekilleri,

Daha sağlıklı yarınlar için önümüzde önemli fırsatlar var. Türkiye Yüzyılında ülkemizi sadece sağlık hizmetinde değil, sağlık teknolojilerinde de odak ülkelerden biri hâline getirmeyi hedefliyoruz. Binlerce kişiye yeni istihdam oluşturacak, yerli ve millî sağlık teknolojilerinin merkezi hâlini alacak Sağlık Vadisi için çalışıyoruz.

100

Sağlık alanındaki reformlar kapsamında hizmete giren şehir hastanelerimizin her biri vatandaşlarımıza sağlık hizmeti sunmanın yanı sıra ekol sahibi, uluslararası tanınırlığı olan birer eğitim, araştırma ve sağlık araştırmaları üssü olacak.

101

Ankara’da, proje çalışmalarına başladığımız 480 diş ünitli Ağız ve Diş Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, alanında dünyanın en kapsamlı ağız ve diş sağlığı tesisi olmaya aday bir yapıya sahip olacaktır. Bununla birlikte İstanbul ve İzmir illerimizde ağız ve diş sağlığı eğitim ve araştırma hastaneleri kurulması için de planlamalarımızı yapıyoruz.

102

Özel duyarlılık isteyen bir konuya değinmek istiyorum: Nadir Hastalıklarla ilgili olarak SMA, Duchenne Muskuler Distrofi, ALS ve diğer nöromüsküler hastalıkları olan insanlarımız, yavrularımız için nöromüsküler hastalıklar hizmet birimlerini ülke genelinde yaygınlaştırdıktan ve Nadir Hastalıklar Ulusal Kayıt Sistemini hayata geçirdikten sonra, şimdi de Hücre ve Gen Terapisi Hastanesini kuruyoruz. Bu haber, öyle sanıyorum ki büyük umutlar içeren bir haberdir.

103

Stratejik öneme sahip, yerli ve millî aşı, ilaç ve tanı kit üretiminde altyapı sağlayacak Ulusal Genetik Veri tabanını kurarak hayata geçiriyoruz. 

104

Doğrudan vatandaşımıza yönelik yapay zekâ destekli sağlık uygulamaları ile hastalara kendi durumlarını daha yakından izleme ve yönetme imkânı sağlayacağız.

105

Klinik karar destek sistemleri ve yapay zekâ uygulamaları ile bütüncül tanı hizmetlerinde yenilikçi yaklaşım ile hastalarımıza daha hızlı ve daha erken tanı konulması için altyapımızı güçlendiriyoruz.

106

Son olarak Bakanlığımız ile bağlı ve ilgili kuruluşlarının 2022 yılı kesin hesabı ve 2024 yılı bütçesi hakkında bilgi vermek istiyorum.

107

2022 yılı kesin hesabı;

Sağlık Bakanlığı 179 milyar 161 milyon TL, 

Türkiye Hudut Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü 1 Milyar 22 milyon TL, 

Türkiye İlaç ve Tıbbı Cihaz Kurumu 324 milyon TL, 

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı ise 221 milyon TL olarak gerçekleştirilmiştir.

108

2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçesinden;

Bakanlığımız için 732 milyar 562 milyon TL,

Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğüne 718 milyon TL, 

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna 1 milyar 298 milyon TL, 

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığına ise 1 milyar 197 milyon TL bütçe planlanmıştır.

109

2024 yılında bir önceki yıla kıyasla;

Personel Giderleri %184

Mal ve Hizmet Alım Giderleri %87

Cari Transferler %97

Yatırım Harcamaları %135 olmak üzere toplamda Bakanlığımız bütçesi %150 oranında artırılmıştır.

110

Denetim yetkisini Yüce Meclis adına kullanan Sayıştay Başkanlığının denetimlerini önemli buluyor, bulgular üzerinde hassasiyetle çalışıyor ve süreçleri takip ediyoruz. 

Bugün Komisyonumuzun gündeminde yer alan Bakanlığımız ile Bağlı ve ilgili kuruluşlarımızın raporları; 2022 yılında yapılan denetimlere ilişkin idare raporlarını içermektedir. Çalışmalarımız sonucunda Bakanlığımız ile Bağlı ve ilgili kuruluşların 2021 yılı denetim raporlarında toplam 43 bulgu yer almakta iken 2022 yılı denetim raporlarında bu sayı 30 olarak gerçekleşmiştir.

Bu raporlarda bulgu konusu yapılan hususlara bakıldığında; çoğunlukla muhasebe kayıt hataları, taşınır ve taşınmaz malların ilgili varlık yönetim sistemindeki kayıt hataları, personel mevzuatına ilişkin iş ve işlemlere yönelik bulgular ile KÖİ sistemi ile mevcut muhasebe kayıt sisteminin ayrıştığı noktalar olduğu görülmektedir.

Bu hususlara ilişkin bulguların en aza indirilmesini temin etmek amacıyla, muhasebe birimleri ve harcama birimlerine gerekli uyarılar yapılmaktadır. İhtiyaç olması hâlinde eğitimler düzenlenmekte, bilgilendirmeler yapılmaktadır. Mevzuat düzenlemesi gerektiren hususlar bulunması hâlinde gerekli düzenleme çalışmalarımızı yürütmekteyiz.

111

Sayın Başkan, Değerli Üyeler, Yüce Milletimizin Temsilcileri,

Bir yıl boyunca Bakanlığımız tarafından yapılan tüm çalışmaları, bu çalışmaların sonuçlarını ve gelecek projelerimizi sizlere özetlemeye çalıştım. Çok daha detaylı bilgiyi elinizdeki kitapta bulacaksınız. 

Daha şu dakikada doğmuş bebekten en yaşlımıza kadar ülkemizin bütün insanlarının sağlığını, hayat kalitesini birinci dereceden ilgilendiren konuda beni özenle dinleyen komisyon üyelerimize, milletvekillerimize ve görüşmeyi yöneten sayın başkana teşekkür ediyorum. 

Ülkemizin medarı iftiharı olan sağlık çalışanlarımızı her türlü şükran duygusunun üzerinde görerek, buradan selamlıyorum. Bütçemize hayat veren, anılan sayıları ete kemiğe büründüren onlardır. En modern binalar, ileri teknolojilerin eseri cihazlar, yenilikçi projeler onlarla anlam kazanmaktadır.

Ekranları başında bizi dinlemekte olan vatandaşlarımızın sağlığını korumaya devam edeceğimizi belirterek hastalarımıza ayrıca sesleniyorum: Tüm çabamızın amacı, sizler için mümkün olan her şeyi yapabilmektir. Tüm çabamız “İyileşeceksin!” diyebilmek içindir.

Türkiye yüzyılının ilk bütçesi hayırlara vesile olmasını diliyor saygılarımı sunuyorum.