Defa Life Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği Hekimi Prof.Dr.Yusuf Yağmur, Safra kesesi hastalıkları arasında en sık görülen safra kesesi taşları, bilirubin taşları olarak da adlandırıldığını Kolesterol taşı olarak da bilinen safra kesesi taşları yaş ilerledikçe daha fazla oluşma riskine sahip olduğunu söyledi.
Safra içeriğinde bulunan kolesterol, pigmentler ve olası enfeksiyon ürünleri zamanla safranın depolandığı safra kesesi içerisinde çökerek çamur benzeri koyu kıvamlı sıvılar olduğunu ve bu çökme daha da ileri giderek safra içerisinde taşların oluşumuna neden oluyor dedi.
Safra Kesesi Nedir?
Safra kesesinin temel görevi karaciğer tarafından üretilen safrayı depolamaktır.
Safra, besinlerle alınan yağların sindirimi için önemli bir salgıdır. Yağlı bir öğün sonrasında sindirim sistemi tarafından üretilen ve “kolesistokinin” adı verilen bir hormon tarafından uyarılan safra kesesi, iki öğün arasında depoladığı safrayı kasılarak sistik kanal ve koledok kanalı aracılığıyla oniki parmak bağırsağına boşaltır.
Safra içeriğinde bulunan kolesterol, pigmentler ve olası enfeksiyon ürünleri zamanla safranın depolandığı safra kesesi içerisinde çökerek çamur benzeri koyu kıvamlı sıvılar oluşturabilirler. Bu çökme daha da ileri giderek safra içerisinde taşların oluşumuna varabilir.
Bu taşların oluşumu esnasında bir belirti veya bulguya rastlanmaz; bu nedenle oluşum süreci içerisindeki taşlar ve çamur genellikle farklı sebeplerden ötürü yapılan, radyolojik incelemelerde ya da periyodik olarak yapılan incelemelerde ortaya çıkabilir.
Safra kesesindeki taşlar tedavi edilmedikleri takdirde safra kesesinden safra yollarına düşerek gerek safra akımını, gerekse pankreasın salgılarını boşaltmasını engellemesi sonucunda çeşitli komplikasyonlara neden olabilmektedir. Neyse ki, hastaların çok büyük bir kısmında bu komplikasyonlar gelişmeden önce bir takım belirti ve bulgular ortaya çıkmaktadır.
Sayfa Kesesi Şikayetleri
Bazı durumlarda Safra kesesi şikayetlerine neden olmayan safra taşlarının cerrahi tedavi gerekliliği bulunmamaktadır. Şikayete neden olan safra taşlarında ise cerrahi tedavinin yapılması uygundur. Bunun yanı sıra kimi hastalarda endoskopik olarak koledok ve pankreas kanalının birleşerek onikiparmak bağırsağına açıldığı yer olan Vater ampulünün genişletilmesi de bir tedavi seçeneği olabilmektedir.
Hali hazırda karaciğer-safra sistemiyle alakalı farklı hastalıkları bulunan ve bu nedenle safra kesesinin cerrahi olarak çıkartılmasının mümkün olamayacağı hastalarda ise safra kesesi içerisine yerleştirilen drenlerle yapının rahatlatılması mümkün olabilmektedir.
Tedavi Yöntemleri
Safra Kesesi Taşı Tedavisi
Safra kesesi taşının tedavisi, safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır; ancak, tedavinin zamanlaması, tedavinin şekli ile birlikte safra kesesinde taşın yarattığı semptomlara ve hastanın genel durumuna göre değişiklik gösterebilmektedir.
Safra Kesesi Çamuru
Safra kesesi bağırsaklar ve karaciğer arasında bulunur. Sindirime yardımcı olmak için bağırsaklardan geçen safraları karaciğer saklar. Safra kesesi tamamen boşalmazsa, safra kesesinde bulunan kolesterol veya kalsiyum tuzları gibi partiküller safra kesesinde çok uzun süre kalması sonucunda kalınlaşabilir. Bu durum sonucunda da safra kesesi çamuru olarak adlandırılan safra çamuru meydana gelir.
Bazı insanlarda safra kesesi çamuru olan olmasına rağmen bir belirtiye rastlanmayabilir. Semptom gözlemlenmeyen hastalar kendilerinin bu hastalığa maruz kaldığını uzun bir süre fark etmeyebilir.
Bunun yanı sıra birçok hastada ise en belirgin özelliklerden biri olan karın ağrısı ve kaburgaların sağ alt tarafından keskin bir ağrıya rastlanabilir. Safra kesesi çamurunun sebep olduğu diğer belirtiler ise şöyle gözlemlenmektedir;
Göğüs ağrısı
Omuz ağrısı
Mide bulantısı
Kusma
Kile benzeyen bir dışkı
Safra Kesesi Ameliyatı
Safra kesesini ameliyatı genellikle safra kesesi sorunlarını tedavi etmenin en iyi yoludur. Safra kesesi taşlarını ve neden oldukları komplikasyonları tedavi etmek için en sık kolesistektomi denilen bir yöntem uygulanır. Kolesistektomi yaygın olarak kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Bu yöntem ile;
Safra kesesinde safra kesesi taşları (kolelitiazis)
Safra kanalında safra kesesi taşları (koledokolitiazis)
Safra kesesi iltihabı (kolesistit)
Büyük safra kesesi polipleri
Safra taşı nedeniyle pankreas iltihabı (pankreatit) gibi durumlar tedavi edilebilir.
Kolesistektomi yöntemi en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Karnınızın içini görerek safra kesesini ve çıkarmak için dört küçük insizyondan, küçük bir video kamera ve özel cerrahi aletler yerleştirilerek yapılır. Doktorlar buna laparoskopik kolesistektomi adı verilir. Yine bu yöntemle safra kesesi taşı ameliyatı da gerçekleştirilebilir.
Safra Kesesi Ameliyatı Sonrası
Safra kesesi ameliyatı sonrası eğer herhangi bir komplikasyon yoksa hastalar genellikle aynı gün taburcu edilebiliyor. Ameliyat sonrası doktorlar yürümeyi tavsiye ediyor. Ancak yine de konuyla ilgili net bilgi doktorunuz tarafından size verilecektir.
Safra kesesi ameliyatı Laparoskopik yöntemle safra kesesinin çıkarılmasından yaklaşık bir hafta sonra muhtemelen normal aktivitelerinize geri dönebilirsiniz.
Ağır kaldırma ile ilgili fiziksel bir iş yaparsanız, ne zaman işe geri dönebileceğinizi mutlaka doktorunuza sorun.
Eğer, büyük bir kesi ile açık bir ameliyat geçirdiyseniz iyileşmek için daha fazla zamana ihtiyacınız olabilir. Ameliyattan sonra birkaç gün hastanede kalmanız gerekebilir. Açık kesi ile yapılan ameliyatlarda normal hayata dönüş 4 ila 6 hafta gibi bir süreyi bulabilir.
