BioNTech aşılarının birinci dozları dün yapılmaya başlandı. Sağlık Bakanlığı da COVID-19 mRNA aşısı olan BioNTech-Pfizer aşısının kullanımına ilişkin bir kılavuz yayımladı.
Uygulama Kuralları kılavuzunda aşı takvimi, soğuk zincir, aşının hazırlanması, aşı uygulama kontrol listesi başlıkları detaylıca ele alındı.
ALERJİK ŞOK ÖYKÜSÜ BULUNANLARA BIONTECH-PFIZER AŞISI YAPILAMAZ
En az dört hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam iki doz olarak uygulanacak aşının, aşı içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı anafilaksi (alerjik şok) öyküsü varlığında uygulanmayacağı belirtildi. Öte yandan aşının ilk dozunun sonrasında anafilaksi öyküsü varlığında da ikinci dozun uygulanmayacağı bildirildi.
Bakanlık, önlem alınarak aşı uygulanması gereken durumları da açıkladı. Kılavuza göre, aşının içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı ya da aşının ilk dozunu takiben anafilaksi dışı akut alerjik reaksiyon öyküsü varlığında aşının bir sonraki dozu uygulanmadan önce bir alerji/immünoloji uzmanına danışılması gerekiyor.
38ºC VE ÜZERİNDE ATEŞ OLANLARDA...
Aşı, 38ºC ve üzerinde ateşi olan kişilerde, henüz kesin tanı konulamamış akut hastalıklarda, kronik hastalıkların akut atakları sırasında ise ertelenecek.
GEBELİKTE mRNA AŞISININ UYGULANMASINA DAİR VERİ YOK
İkinci bir talimata kadar aktif COVID-19 hastasına, 180 gün içerisinde COVID-19’u geçirmiş (PCR testiyle doğrulanmış) ve aşının uygulanmasından önceki 10 gün içerisinde doğrulanmış bir COVID-19 vakasıyla temas etmiş kişilere de aşının uygulanmayacağının belirtildiği kılavuzda şu ifadelere yer verildi:
* Aşının her iki dozu da aynı pandemik aşı ile uygulanmalıdır.
* Gebelikte mRNA aşısının (BNT162b2) uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. COVID-19’u ağır geçirme riski yüksek olan gebelere kendi istekleri halinde uygulanabilir. İlk trimesterde uygulanmaması tercih edilir.
* Emzirme döneminde mRNA aşısının (BNT162b2) uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. COVID-19’u ağır geçirme riski yüksek olan emziren kadınlara kendi istekleri halinde uygulanabilir.
* Kontrolsüz epilepsi ve Guillain-Barre Sendromu, transvers myelit gibi enfeksiyonla ve aşıyla alevlenebilen nörolojik hastalık tanısı bulunanlara takip eden klinisyen tarafından yapılacak değerlendirmeye bağlı olarak aşılama kararı verilir.
• İmmün suprese kişilere aşı yanıtının en iyi olabileceği zaman aralığını saptayabilmek için takip eden klinisyenin değerlendirmesine bağlı olarak aşı uygulanmalıdır.
• Trombositopeni ve kanama bozukluğu olan hastalarda intramüsküler enjeksiyon kanamaya neden olabilir.
O AŞILAR ARASINDA İKİ HAFTA SÜRE BIRAKILMALI
Kılavuza göre, BioNTech-Pfizer aşısı ile diğer aşılar arasında (öncesinde ve sonrasında) iki hafta süre bırakılması tercih edilmeli. Herhangi bir şekilde, mRNA aşısı bu aralıktan önce uygulanmış ise her iki aşının da tekrarlanmasına gerek yok.
Kılavuzda, şu bilgilere yer verildi:
* "Kuduz, tetanos toksoidi içeren aşılarla, kızamık, hepatit-A/B aşıları gibi temas sonrası uygulanması gereken aşılarla zaman aralığı bırakılmaksızın uygulanabilir.
* Tüberkülin deri testi ise ya aşıyla aynı gün yapılmalı ya da aşı uygulamasından en az dört hafta sonrasına ertelenmelidir.
* Aşı kişiye oturur durumdayken uygulanmalıdır.
* Aşı uygulamasından sonra olası alerjik reaksiyonlar açısından kişi bilgilendirilmeli ve 15 dakika süresince sağlık tesisinden ayrılmamalıdır.
* Alerji öyküsü olan kişiler 30 dakika süresince sağlık tesisinden ayrılmamalıdır.
* Daha sonraki dönemde de herhangi bir yan etki gelişiminde en yakın sağlık kuruluşuna başvurması söylenmelidir.
* Aşı uygulaması öncesinde mutlaka karekod okutulmalıdır. Aşı uygulanan kişiye ait bilgiler “AŞILA” mobil uygulamasına kaydedilecektir.
* Pandemik COVID-19 aşılarının uygulanması sonrasında ortaya çıkabilecek erken ve geç istenmeyen etkiler Halk Sağlığı Yönetim Sistemi (HSYS),Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) veya Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) üzerinden bildirilecektir."(medimagazin)