Obezite dünya çapında bir halk sağlığı sorunudur

Prof Dr Yusuf Yağmur, Avrupa Sağlık otoriteleri (European Association for the Study of Obesity, EASO) tarafından 22 Mayıs günü “Avrupa Obezite Günü” olarak kabul edilen gün nedeniyle yaptığı açıklamada,

Obezite genel olarak vücuda besinler ile alınan enerjinin, harcanan enerjiden fazla olmasından kaynaklanan ve vücut yağ kitlesinin, yağsız vücut kitlesine oranla artması ile açıklanan kronik bir hastalıktır. Günlük alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olması durumunda, harcanamayan enerji vücutta yağ olarak depolanmakta ve obezite oluşumuna neden olmaktadır.

Obezitenin en yaygın kabul gören ölçüsü vücut kitle indeksi (BMI) olmuştur. Bu sayı hastanın kütlesinin (kg) boyuna (m2) bölünmesiyle hesaplanır. Normal bir BMI'nin 18,5-24,9 kg/m2 aralığında olduğu kabul edilmektedir. 25-29,9 kg/m2 arası bir BMI fazla kilolu olarak değerlendirilmektedir. 30 kg/m2 veya daha büyük bir BMI obez olarak sınıflandırılmıştır; bu sınıflandırma ayrıca sınıf I, II veya III obezite olarak alt bölümlere ayrılmıştır.

Obezite yaklaşık 5 çocuktan 1'inin ve 3 yetişkinden 1'inden fazlasının bu sorunla mücadele ettiği, dünya çapında bir halk sağlığı krizidir. Hipertansiyon, diyabet, iskemik kalp hastalığı, yağlı karaciğer, karaciğer sirozu, safra taşları, asitlik, felç, kanserler, osteoporoz, kısırlık ve psikolojik travma gibi sayısız yandaş hastalık obezite ile ilişkilidir.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre Ülkemizde ise kadınların yüzde 20,9’unun obez olduğu görülmektedir. Erkeklerde ise bu oran yüzde 13,7’dir. Toplamda ise Türkiye’de obezite oranı %17’dir.

Obezite tedavisinde amaç, gerçekçi bir vücut ağırlığı kaybı hedeflenerek, obeziteye ilişkin morbidite ve mortalite risklerini azaltmak, bireye yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak ve yaşam kalitesini yükseltmektir.

Bariatrik cerrahi şu anda morbid obez hastalarda önemli ve kalıcı kilo kaybı sağlayan ve bunun sonucunda obezite ile ilişkili komorbiditelerde iyileşme sağlayan tek yöntemdir. Kontrollü prospektif bir İsveç çalışmasında, yarısı bariatrik prosedür geçirmiş olan ve yarısı olağan bakımla tedavi edilen ve 14,7 yıl boyunca takip edilen 4047 obez hastayı içeren karşılaştırlmalı çalışmada, bariatrik cerrahinin önemli ölçüde azalmış kardiyovasküler ölüm sayısı ve daha düşük kardiyovasküler hastalık insidansı ile ilişkili olduğunu bulundu.

Hangi obez hastaların cerrahi tedaviye (tüp mide veya bypass cerrahisi gibi) aday olduklarını iyi belirlemek gerekir.

Hangi hastalara Metabolik ve Obezite Cerrahisi için ASMBS/IFSO Kılavuzları Kasım 2022'de Amerikan Metabolik ve Obezite Cerrahisi Derneği (ASMBS) ve Uluslararası Obezite ve Metabolik Bozukluklar Cerrahisi Federasyonu (IFSO), Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin (NIH) obezite cerrahisine yönelik 1991 kılavuzlarına yönelik güncellemelere göre:

Metabolik ve bariatrik cerrahi (MBS), vücut kitle indeksi (BMI) 35 kg/m2'nin üzerinde olan tüm bireylere, yandaş hastalıkların varlığı, yokluğu veya ciddiyetine bakılmaksızın önerilmektedir.

Metabolik hastalığı olan ve vücut kitle indeksi 30 ila 34,9 kg/m2 arasında olan bireylerde MBS düşünülmelidir.

MBS'nin uzun vadeli sonuçları sürekli olarak güvenlik ve etkinliği göstermektedir. MBS uygun şekilde seçilmiş çocuklar ve ergenler için düşünülmelidir.