Pfizer ve Moderna’nın deneysel Kovid-19 aşılarının çarpıcı sonuçlarının açıklanmasından hemen sonra Senatör Rand Paul, sosyal medyada tartışma yaratan bir karşılaştırma yaptı.
Paul aşıların yüzde 90 ve 94,5 etkili olsa da “doğal olarak edinilmiş” bağışıklığın etki oranının yüzde 99,9982 olduğunu öne sürdü.
Paul, tecrit önlemlerinden ve ekonomik kayıplardan şikayet ederken, koronavirüse yakalanmanın faydalı olduğunu öne sürenlerden biri.
Ancak uzmanlar, bu mantıkla hareket etmenin büyük sağlık riskleri olduğunu söylüyor. Toronto Üniversitesinden immünolog Jennifer Gommerman, enfeksiyondan kimin zarar görmeden kurtulacağını tahmin etmenin mümkün olmadığını belirtti.
Aşı yerine hastalığı seçmenin “çok kötü bir karar” olduğunu ifade eden Gommerman’a göre, aşının birincil avantajı, öngörülebilir ve güvenli olması. Peki Kovid’e yakalananların bağışıklığıyla aşının sağlayacağı bağışıklık arasında fark var mı? Veya Kovid geçirenlerin de yeniden aşı olması gerekiyor mu? Uzmanlar yanıtladı:
Hangisi daha güçlü bir bağışıklık tepkisi üretir: Doğal bir enfeksiyon mu yoksa aşı mı?
Bu sorunun cevabı çok basit: Bilmiyoruz. Ancak uzmanlar, Kovid-19 aşılarının da hastalığı önlediğini ve çok daha güvenli olduğunu belirtiyor.
Ayrıca, Pnömokok bakterileri gibi bazı mikroplara yönelik aşıların doğal enfeksiyondan daha iyi bağışıklık sağladığı biliniyor. İlk veriler, Kovid-19 aşılarının da bu kategoriye girebileceğini gösteriyor. Örneğin, Moderna aşısı uygulanan gönüllülerin kanında Kovid-19’a yakalananlara göre daha fazla antikor tespit edildi.
Ancak doğal enfeksiyonun aşıdan daha güçlü tepki ürettiği durumlar da var. Örneğin, kabakulak geçirmek, ömür boyu süren bir bağışıklık üretirken, bir veya iki doz kabakulak aşısı olan bazı kişiler yine hastalanabiliyor.
Bunun yanında Kovid-19’un doğal bağışıklığı değişkenlik gösterebiliyor. Hastalığı hafif geçiren kişilerde, ikinci bir enfeksiyonu önleyebilecek bağışıklık, birkaç ay içinde azalabiliyor. Harvardlı epidemiyolog Bill Hanage, “Bu kişilerin aşıdan diğerlerine kıyasla daha fazla faydalanabileceğini” aktarıyor.
Doğal enfeksiyondan elde edilen bağışıklık tepkisindeki çeşitlilik, muhtemelen kişinin maruz kaldığı virüs miktarının farklı olmasından kaynaklanıyor. Aşıda ise herkese aynı miktarda doz uygulanıyor. Gommerman, konuyla ilgili şu açıklamaları yapıyor:
Uygulanan dozu biliyoruz ve bu dozun bir bağışıklık tepkisi ortaya çıkarmada etkili olduğunu biliyoruz. Aşıyı yaptırdığınızda bu değişken eleniyor.
Kovid-19 geçirenler aşıyı yaptırmalı mı?
Uzmanlara göre Kovid’i geçirenlerin bir noktada aşı olması, güvenli ve hatta faydalı. Washington Üniversitesi’nden immünolog Marion Pepper, “Önceden sahip olduğunuz bağışıklık tepkisini güçlendirmenin zararlı hiçbir yanı yoktur” diyor:
Bir aşı sayesinde ilk enfeksiyonla üretilen bağışıklığı artırabilir, hatta daha da iyi bir bağışıklık tepkisi elde edebilirsiniz.
Ancak hali hazırda Kovid-19 hastası olanların aşı için bir süre beklemesi gerekiyor. Pepper’in ve diğer bilim insanlarının araştırmaları, Kovid geçiren herkesin ilk birkaç ay boyunca belirli düzeyde korunduğunu ortaya koyuyor.
Pepper, “Bağışıklık tepkisi geliştirmeyen kimseyi görmedik” diyor ve ekliyor:
Bu insanların diğerleri gibi acele ederek aşı olması gerektiğini düşünmüyorum.(medimagazin)
