Kök hücre tedavisi, kemik kas eklem sağlığında yeni bir tedavi dönemini başlatmıştır.
Özel Kemal Bayındır Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op.Dr.Teyfik Karaboyun; Kök hücre tedavisi hakkında yapmış olduğu açıklamada “Kişinin kendi doğal hücreleri ile eklem ve dokularını onarıp, kendini yenilemesine dikkat çekti.
Kök hücre nedir?
Kök hücreler bedenimizdeki tüm hücrelerin kaynağıdır. Bunlar vücudumuzdaki bütün dokuları ve organları oluşturan ana hücrelerdir. Henüz farklılaşmamış olan bu hücrelerin iki çok önemli özelliği vardır.
1-Sınırsız bölünebilme ve kendini yenileme
2-Değişik organ ve dokulara dönüşebilme yeteneği
Vücudumuzda pek çok dokuda gizli bulunan kök hücrelerden en zengin doku kemik iliği ve yağ dokusundadır. Günümüzdeki teknolojik gelişmeler bu hücrelerin yoğun bir şekilde elde edilmesini ve vücutta yerleştirildikleri bölgedeki dokunun özelliklerine sahip hücrelere dönüşebilmesini sağlamaktadır.Uygun ortamda kök hücreler herhangi başka bir hücreye dönüşebilirler;kalp,akciğer,sinir,böbrek,kemik veya kıkırdak hücresi gibi.Tüm dokular ile ilgili çalışmalar yoğun bir şekilde devam etmektedir.Sinir hücresi gibi bazı dokuların tedavileri henüz deneysel aşamadadır.Ancak kemik,kıkırdak,cilt ve kornea hastalıklarında kök hücre tedavisi tıp camiası tarafından güvenli ve etkili tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir.
Eklem kireçlenmesinde kök hücre tedavisi
OA’de kıkırdaktaki hücre yıkımı artmış ve kıkırdak hücrelerini üreten kondrositler yetersiz kalmışlardır.Bu durumda yeniden kıkırdak üretimi yapabilecek olan kondrositlere dönüşebilen kök hücreler ile tedavi şansı ortaya çıkmıştır.Karın yağından elde edilen taze kök hücrelerin eklem içine enjeksiyonu sonrası,kıkırdak üreten kondrositlere dönüştükleri saptanmıştır.Kıkırdak dokusu sinir ve damar içermediğinden kök hücrelerin tek tip hücreye dönüşmesi yeterli olmaktadır.Yapılan klinik çalışmalar kök hücrelerin OA’lı hastalarda incelmiş ve zayıflamış kıkırdağı onardığını ve kalınlaştırdığını göstermektedir.Böylece eklem adeta gençleşmekte ve kişi ameliyata gerek kalmadan günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilir hale gelmektedir.Kök hücre tedavisinin gelişmesi ile birlikte yakında eklem protezi ameliyatlarına gerek kalmayacağı da öngörülebilir.
Karın yağından kök hücre nasıl elde edilir ve uygulanır?
Steril ameliyathane ortamında Ortopedi Uzmanı tarafından yapılan kısa,basit bir cerrahi işlem ile hastanın göbek çevresindeki yağ dokuları özel bir kanulle taklaşık olarak 100 cc ( bir bardak kadar ) yağ doku alınarak steril bir ortamda alınan yağ dokusu yine steril bir ortamda kök hücre özel yöntemlerle yağ dokusundan ayrılır. Alınan kök hücreler hasarlı bölgeye enjekte edilir. Enjeksiyon sonrası hastalar günlük işlerini yapabilir.Bu durumda basit analjezikler(parasetamol) dışında ağrı kesici ilaç kullanılmamalı ve buz uygulaması yapılmamalıdır.Bunlar kök hücreler üzerinde olumsuz etki göstereceğinden tedavinin başarısını azaltır.
Hangi durumda uygulanabilir?
- Eklem kireçlenmesinde (diz,kalça,ayak bileği,omuz,el)
- Kaynamayan kırıklarda
- Avasküler nekrozda (kalça,omuz,diz,ayak bileği)
- Menisküs,labrum yırtıklarında
- Kas-tendon yırtıklarında
Kimlere uygulanmaz?
Obezite –şişmanlık (vücut kütle indeksi 30’un üzerinde olanlarda)
İleri derecede kireçlenmesi olup,eklemde kıkırdak dokusu tamamen bitmiş olanlara
İmmunosupresif ilaç kullananlara
Yan etki-komplikasyonlar
Steril koşullarda yapıldığından enfeksiyon riski düşüktür.
Kişinin kendi dokusu olduğu için alerjik reaksiyon oluşmaz.
Kemik iliği aspirasyonu yapılan yerde veya enjeksiyon bölgesinde hafif kanama meydana gelebilir.
Nadiren enjeksiyon sırasında sinir zedelenmesi olabilir.
Kök Hücre Diz Tedavisi Sık Sorulan Sorular
1.Kök hücre ile diz tedavisi herkese yapılabilir mi?
Cevap: Kök hücre ile diz tedavisi yan etkisi olmayan 100 kendi hücrelerinizle yapılan bir tedavidir. Kısmi bir anestezi alabilecek herkese ve her yaştan hastaya uygulanabilir ama diz mekanik yapısının bozulduğu ileri seviye rahatsızlıklarda kök hücre yeterli şifayı sunamaz.
2.Kök hücre hangi diz rahatsızlıklarında uygulana bilir?
Cevap: Grade II seviyesine kadar ki menisküs ve bağ hasarları, çok ilerlememiş diz kireçlenmeleri ve kıkırdak hasarlarında etkin bir tedavi seçeneğidir.
3.Dize kök hücre tedavisi diz protezi ameliyatından sonra da yapılabilir mi?
Cevap: Diz protezi ameliyatında diz eklemi protezle kaplandığı için kök hücre tedavisine gerek kalmaz.
4.Kök hücre tedavilerinde özel sağlık sigortaları ve SGK geçerli midir?
Cevap: Kök hücre tedavileri deneysel tedavilerdir. Her hastanın kendi hücreleri kullanılır ve kesin şifa garantisi yoktur. Bu nedenle sigorta şirketleri kök hücre tedavilerini güvence kapsamlarına almamaktadır.
5.Diz sorunlarımın kök hücre ile tedavi edilip edilemeyeceğini nasıl öğrene bilirim?
Cevap: Kök hücre tedavileri için uygun hasta grubunda olup olmadığınız ancak kemikli ve kıkırdaklı dokularda röntgen, bağ ve menisküs gibi yumuşak dokularda ise MR görüntüleri eşliğinde ortopedi muayenesi yapılıp değerlendirilmelidir.
