Asansörler insanların hayatını kolaylaştırdığı kadar, bakımı yapılmazsa da tehlikelere davetiye çıkarmakta, can kayıplarına yol açmaktadır.
Bir araç nasıl muayeneden geçmediğinde trafiğe çıkamıyorsa, kusurlu bir asansöre de kesinlikle binilmemelidir.
Birçok alanda olduğu gibi, asansörlerde de yetki ve denetim karmaşası yaşanmaktadır. Şöyle ki;
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayınladığı Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği’ne göre;
Asansörler yılda en az bir kez Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yetkilendirmiş olduğu akreditasyon belgeli A tipi muayene kuruluşunca denetlenir. Görevleri asansörlerin işletilmesi için uygunluk durumunu tespit etmektir. Arıza, bakım muayene kuruluşunun sorumluluğunda değildir.
İlimizde yapı ruhsatlarını Belediyeler verdiği için, asansörlerin denetim görevi Belediyelerdedir. Belediyeler bu denetim görevini, akredite olmuş Asansör konusunda yetkin kuruluşlara ihale yolu ile vermektedirler. İhaleyi alan firma yıllık denetimlerini yapar ve bu raporu hem belediyeye, hem Sanayi İl Müdürlüğü’ne verir. Bir nüshayı da apartman yöneticisi alır.
Asansörlere, denetim yapılan akredite kuruluş tarafından, asansöre uygunluk durumuna göre etiket yapıştırılır. Bu etiketler 4 gruptur.
Yeşil Renkli Bilgi Etiketi: Kusursuzdur. Kullanılabilir.
Mavi Renkli Bilgi Etiketi: Hafif kusurludur. Kullanımda herhangi bir kısıtlama yoktur. Asansörde belirlenen uygunsuzlukların bir sonraki periyodik kontrole kadar giderilmesi bina sorumlusu tarafından sağlanır.
Sarı Renkli Bilgi Etiketi: Kusurludur. Asansördeki uygunsuzlukların en fazla 120 gün içerisinde giderilmesi bina sorumlusunca sağlanır. Bu süre sonunda, A tipi muayene kuruluşu tarafından takip kontrolü yapılır. Takip kontrolü neticesinde güvenli hale getirilmediği belirlenen asansör, ilgili idare tarafından ana besleme sisteminden elektriğinin kesilerek mühürlenmesi yoluyla hizmetten men edilir.
Kırmızı Renkli Bilgi Etiketi: Güvensizdir. Kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilen ve güvensiz olarak tanımlanan asansörün kullanımına bina sorumlusu tarafından izin verilmez.Bu asansörün en fazla 60 gün içerisinde güvenli hale getirilmesi bina sorumlusunca sağlanır. Bu süre sonunda, A tipi muayene kuruluşu tarafından takip kontrolü yapılır. Takip kontrolü neticesinde güvenli hale getirilmediği belirlenen asansör, ilgili idare tarafından ana besleme sisteminden elektriğinin kesilerek mühürlenmesi yoluyla hizmetten men edilir.
İlgili İdare Belediyelerdir. Mühürleme işlemi Belediyeye aittir.
Elektrik Mühendisleri Odası Gaziantep Şubemizin Asansör Komisyonunda konu değerlendirilmiş olup, aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilmesini önemle vurgularız.
Vatandaşlarımıza, Apartman Yöneticilerine çağrımızdır:
Lütfen asansörlerinizdeki etiketleri dikkate alarak, bakım direktiflerine uyunuz. Kusurlu etiket aldığı andan itibaren bina yöneticisi tarafından asansör kullanıma kapatılmalıdır. 60 güne kadar kusur giderilmelidir. Kusur giderilmezse Belediye ekiplerince mühürleme yapılır.
Bina sorumlusu, asansörün güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak üzere, asansörlerin periyodik bakımlarını her ay yaptırmak zorundadır. Asansör bakımı HYB (Hizmet Yeterlilik Belgesi) alan firma tarafından yapılmalıdır. Firmanın HYB belgesine sahip olduğuna, belgesinin güncel olduğuna emin olunuz. HYB Belgesi TSE tarafından verilmektedir.
Bakımı yaptırdıktan sonra, bakım formlarının bir nüshasını alınız ve muhafaza ediniz.
Periyodik bakım formunda belirtilen, eğer bir parça değişmişse, değişen parçanın orijinal parça olduğundan emin olunuz, parçanın faturasını isteyiniz. İşlemlere ilişkin ücretlerin ödenmesinden kullanıcılar sorumludur.
Unutmayınız ki, asansörünüz kırmızı etiket almışsa, bakımı düzgün yapılmamış demektir. Ayda bir hizmet aldığınız bakım firmasını sorgulayınız, değiştiriniz.
Unutmayınız ki, kırmızı etiket almış bir asansöre bakım yapılmaz, öncelikle arızası giderilir.
Belediyelere, Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü’ne çağrımızdır:
Asansörlerin yıllık periyodik kontrolleri belediye ve il özel idarelerinin yasal görevleri arasındadır.
Muayene kuruluşu tarafından kontrol edilmiş, kırmızı veya sarı etiketi almış ve Belediyelere bildirmiş asansörlerin arızaları belirlenen sürede giderilmemişse, Belediye ekiplerince mühür vurularak kullanıma kapatılmalıdır. Bu ayrıca kanuni sorumluluğun yanı sıra vicdani bir sorumluluktur.
Asansörün mahallindeki hizmet denetimi ayrıca asansörün bulunduğu ildeki Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü tarafından yapılır. Lütfen denetimlerinizi sıklaştırınız, sıkı takip ediniz. Uygunsuz olanları mühürlettiriniz, hizmet dışı bırakınız.
Analiz sonucunda, en çok kırmızı etiket almış, asansör bakım firmalarını çalışmaktan men ediniz.
Bakım, onarım yapan firmaları denetleyiniz, birçoğunun hizmet yeterlilik belgelerinin olup olmadığını, bünyelerinde çalıştırmak zorunda oldukları Mühendislerin yıl boyunca çalıştırılıp, çalıştırılmadığını kontrol ediniz. Özellikle bu konuda TSE’nin denetimlerini arttırmasını bekliyoruz.
Belgesi olan ve belgesi olmayan bakım firmaları arasında haksız rekabet olmakta, bu da vatandaşa can ve mal kayıpları olarak maalesef dönmektedir.
Gaziantep şehrimizde asansör kazalarına maalesef rastlıyoruz. Bu anlayış gerek kamu, gerek vatandaş tarafından benimsenmezse, maalesef birçok kazalara davetiye çıkaracaktır.
Bakım sorumluluğu vatandaşta olmasına rağmen birçok vatandaş bu duyarlılığı gösterememekte, duyarlı olanlar da yeteri derece de bilgiye sahip olmamakla birlikte, birçok merdiven altı bakım firmalarının yanlış uygulamalarına maruz kalmaktadırlar.
Gaziantep’te yaklaşık 12500 asansör ve yaklaşık 65 HYB belgeli bakım firması olduğunu biliyoruz.
Bakım firmaları için, Gaziantep Ticaret Odamızın belirlediği birim fiyat tariflerinin, GTO tarafından kontrol edilmesi önem arz etmektedir.
Bir çağrımız da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na dır.
Asansör Yönetmeliği’ne göre; 15.08.2004 yılından önce monte edilen ve halen kullanılmakta olan asansörlerde iç kapı bulunmuyor ise, kabin içi kontrol düğmesine acil durumlarda durdurma butonu koyulması durumunda, asansör mavi etiketi alabilmektedir. İç kapı bir emniyet kapısıdır. Durumun değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Asansörlerin bakımı ve kontrolü konusunda, denetim mekanizmaları ve halkımızı daha duyarlı olmaya davet ediyoruz. Bu duyarlılık yaşam biçimimiz olmalıdır. Çünkü sadece kendi evimizin asansörünü kullanmıyor, kamu binalarında, hastanelerde, otellerde, farklı yapılarda asansörleri kullanıyoruz.
Bununla birlikte pandemi sürecinde de mümkün olduğunca asansörleri kullanmamalarını öneriyor, sağlıklı günler diliyoruz.
İslim ARIKAN
Elektrik Mühendisleri Odası
Gaziantep Şube Yönetim Kurulu Başkanı
