Kireçlenme Nedir?

Dejeneratif eklem hastalığı olarak  da  bilinen  osteoartrit halk arasında kireçlenme olarak bilinmektedir. İleri  yaş kişilerde en sık görülen eklem hastalığıdır. Osteoartrit vücuttaki herhangi bir eklemi etkileyebilir. En sık etkilediği eklemler diz, kalça, omuz  ve omurgadır. Osteoartritte eklem kıkırdak yapısında bozulma,yıllar için de  aşınmalar  oluşur.Bunun sonucu olarak eklem yüzeyinin pürüzsüz görünümü kaybolur kıkırdağının altındaki kemik dokusunda değişiklikler meydana geldiğine dikkat çeken Dr.İnci;Kemikteki büyümeler ve eklem kenarındaki çıkıntılar eklemlerin normal yapısını bozarak, hareketlerde kısıtlanmaya ve ağrıya neden olur dedi.

Eklemlerde kireçlenme neden oluşur?

Bazı eklemlerin neden daha çok etkilendiği kesin bilinmemekle birlikte ; yaş, cinsiyet, genetik faktörler,eklem travmaları,eklem iltihaplanmaları, aşırı kilo,metabolik hastalıklar vs.  osteoartrit gelişme riskini artıran faktörlerden bazılarıdır.

Yaş: Osteoartrit orta ve ileri yaşın hastalığıdır.  Özel  bir  neden yoksa 40 yaşından önce görülmesi nadirdir. Yaşlanma ile eklem kıkırdağında değişiklikler oluşur buna bağlı olarak kireçlenme görülür.

Cinsiyet: Kadınlarda osteoartrit gelişme ihtimali erkeklerden daha yüksektir.

Kalıtımsal faktörler: Kıkırdak içeriğindeki maddeler kalıtımsal olarak belirlenmektedir. Bu nedenle özellikle el osteoartritinde kalıtımsal faktörlerin rol oynadığı bilinmektedir.

Yıpranma ve aşınma (mekanik faktörler): Yıllar içinde oluşan tekrarlayıcı mikro travmalar eklemin yük taşıma yeteneğini bozmakta ve kıkırdak yıkımına neden olarak osteoartrite yol açmaktadır. Özellikle kilolu kişilerde diz gibi fazla yük binen eklemlerde osteoartrit gelişimi buna bağlıdır.

Kemik ve eklemi etkileyen diğer hastalıklar: Gut, Romatoid artrit, diabetik nöropati, paget hastalığı,kırık sonrası eğri kaynamalar, septik artrit ve doğuştan kalça çıkığı gibi hastalıklar osteoartrit gelişme riskini artırırlar.

Kireçlenmenin Belirtileri nelerdir?

Osteoartrit belirtileri genellikle yavaş gelişir. Belirtiler dönem dönem şiddetlenip  azalabilir. Bu belirtiler şunlardır:

Ağrı; En  sık şikayettir. Başlangıçta hareket sırasında ya da günün ilerleyen saatlerinde ağrı oluşur ve dinleme ile rahatlama olur. Eklem kıkırdağındaki bozukluklar ve aşınma ilerledikçe istirahat sırasında da ağrı görülebilir.

Tutukluk; sabahları veya uzun süren hareketsizlikten sonra ortaya çıkar. Oldukça kısa sürer, nadiren 10 dakikanın üzerine çıkar.

Eklem hareketlerinde kısıtlanma; hastalığın ileri dönemlerinde görülebilir ve kişinin günlük yaşam işlevlerini aksatacak düzeylere ulaşabilir. Kemik çıkıntılara bağlı olarak eklem şiş gibi görülebilir.

Ancak gerçek şişlik ve sıcaklık artışı nadiren görülür. Oldukça nadir olmakla birlikte deformiteler (şekil bozuklukları) görülebilir. Eklemleri açıp kapama ile krepitasyon dediğimiz çıtırtı  sesi  duyulabilir.Osteoartrit ilerleyici bir hastalıktır.

Yakınmalar zaman zaman azalır veya geçerse de yıllar içinde problemler artarak sürebilir.

Osteoartrit teşhisi nasıl konulur?

Eklemlerde ağrı, tutukluk ve şişliği olan hastalar mutlaka doktora başvurmalıdır.Doktorunuz şikayetlerinizin kesin nedenini belirlemek için bazı incelemeler isteyebilir :

Direkt radyografi (Röntgen filmi): Eklem röntgen filmlerinin çekilmesi osteoartrit tanısını koyarken yardımcı olur.

Kan testleri: Osteoartrit tanısını koyduran bir kan testi yoktur ancak bazıları osteoartriti diğer romatizmal hastalıklardan ayırt etmede yardımcı olurlar.

Eklem sıvısının incelenmesi: Özellikle eklem şişliği olan hastalarda eklem sıvısının incelenmesi osteoartritin başka hastalıklardan ayırımında gerekli ve faydalı olabilir.

Osteoartrit nasıl tedavi edilir?

Tedavi, hastalığın evresi ve şiddetine uygun bir şekilde planlanır. Osteoartrit tedavisinde amaç;

Hastanın ağrısının giderilmesi,

Hareketlerdeki kısıtlanmanın ve günlük yaşam aktivitelerini tekrar elde etmek.

Hastalığın ilerlemesinin engellenmesi.

Tedavide ilk basamak hastanın eğitimidir. Hasta öncelikle hastalığı konusunda bilinçlendirilmelidir. Ağır egzersizlerden ve zedelenmiş eklemin aşırı kullanılmasından sakınılmalıdır. Kilo verilmesi  söylenir.Ağrılı dönemlerde hastaya istirahat önerilir.

Düzenli egzersiz: Eklemi çevreleyen kaslar güçlendirilir. Böylece ekleme binen yükün azaltılması sağlanmış olur. Ancak uygulanacak egzersiz programının mutlaka doktor  tarafından düzenlenmesi gerekir.

Fizik tedavi uygulamaları: Doktorunuzun önerisiyle etkilenen ekleme sıcak ya da soğuk uygulamaları, ağrı kesici akım tedavileri ve derin ısıtıcı tedaviler uygulanabilir.

İlaç tedavisi: Osteoartritte ağrı kesici ve enflamasyonu  giderici ilaçlar hastalığın belirli dönemlerinde doktor kontrolü altında kullanılmaktadır. Kıkırdağı güçlendiren ilaçların kullanımı da son yıllarda artmaktadır.

Eklem içi enjeksiyon: Uzman hekiminizin önermesi halinde eklem içine ağrı kesici enjeksiyonu yapılabilir. Bunun yanı sıra eklem içine eklem kayganlığını arttıran ilaçlar  ( Hyaluronik  Asit ) enjekte edilebilir.

Cerrahi  tedavi : Şu ana kadar saydığımız tedavilerden fayda görmeyen ve hastalığı günlük yaşam aktivitelerini ileri derecede bozan,gece istirahat  de ağrıları olan  hastalara cerrahi tedavi (ameliyat) önerilebilir. Bu ise  bizlerin  artroplasti dediğimiz  protez ameliyatlarıdır.