Gaziantep Üniversitesi Laborant ve Veteriner Sıhhat Kısmı’ndan mezun 24 yaşındaki Vedat Akdemir, kâğıt toplayıcılığı yaparak geçimini sağlamaya çalışıyor.
Bu işi zarurî olarak yapmak bir üniversite mezunu olarak beni çok üzüyor diyen Akdemir, “Böyle hayal etmemiştim. Hayallerim vardı ve şu an ne yazık ki bu işteyim, çekçekçilik yapıyorum, kâğıt topluyorum ve hayal ettiğim ile ortasında uçurum kadar fark var” dedi. Bilhassa kız kardeşlerini okutmak istediğini söyleyen Mehmet Uzun ise “Babam yaşlı, annem yaşlı. Çalışabilecek durumda olan benim gerisi daima küçük. Onları okutmanın sıkıntısındayım. Kardeşlerimi, ailemi geçindirmenin derdindeyim” diye konuştu.
“İSTANBUL’DA YAKLAŞIK 30 BİN KİŞİ BUNUN GELİRİYLE GEÇİNİYOR”
Sabah erkenden kalkıp çekçeklerini sırtlıyorlar, sokaklara dağılıp çöplerden plastik ve kâğıt topluyorlar. Son günlerde depoları basılıp mühürlenen, çekçeklerine el konan atık kâğıt toplayıcıları, İstanbul’da peş peşe yapılan baskınlar nedeniyle çalışamaz, işe çıkamaz hale geldi. İstanbul’da yaklaşık 30 bin kişinin kâğıt toplama işinde çalıştığını, bunun geliriyle geçindiğini anlatan emekçiler, bunu bir pasta olarak görüp ellerinden almak ve 1-2 bireye vermek istediklerini sav ediyor.
Sıhhat teminatı getirilmesini, çalışma koşullarının düzenlenmesini, bu işe bir tahlil getirilmesini isteyen atık kâğıt toplayıcıları Vedat Akdemir, Mehmet Uzun, Emin Uzun, yaşadıkları zorlukları anlattı.
ÜNİVERSİTE MEZUNUYUM BU İŞİ YAPMAK HAKİKATEN BENİ ÜZÜYOR
Gaziantep Üniversitesi Laborant ve Veteriner Sıhhat Kısmı’ndan mezun 24 yaşındaki Vedat Akdemir, şöyle konuştu:
“Son bir yılımı tümüyle çekçek işinde kâğıt atık toplayarak çalışıyorum, geçimimi bununla sağlıyorum. Aralıklarla, yazın daha çok gelip kâğıt topluyordum. Son bir yıldır okulum bittiği, hala da işsiz olduğum için daima kâğıt toplayarak geçimimi sağlıyorum. 24 yaşındayım üniversite mezunuyum. Bir üniversite mezunu olarak bu işi yapıyor olmak, bu işi zarurî olarak yapmak beni çok üzüyor.
HER GÜN, HER SAAT ÇALIŞMAK ZORUNDAYIZ
Ne kadar kazandığımız aslında ne kadar çalıştığımıza bağlı. Sabah saat 11.00’den gece saat 24.00’lere, 01.00’lere kadar sokaklarda dolaşarak ne kadar çalıştıysak ne kadar topladıysak o. Günde yaklaşık 100 lira, 120 lira değişiyor yani. Bu da geçimimizi zar sıkıntı sağlıyor, gündelik hayatımızı zar güç karşılıyor. İşin zorlukları, sonuçta fizikî olarak dolaşıyoruz. Kilometrelerce yol yapıyoruz, her gün sokak, sokak demeden konteyner konteyner bakıp, topluyoruz ve çekçek çekiyoruz. O kiloyu sırtımızda taşıyoruz neredeyse. İşin güç yani ayaklarımız ağrıyor, zira yağmurda, karda, kışta çalışmak zorundayız. Çalıştığımız kadar aldığımız için her gün, her saat çalışmak zorundayız. Minimum fiyatın neredeyse altında teklif ediyorlar ve oralarda da çok ağır işlerde çalıştırıyorlar, paklık yaptırıyorlar bize. Öbür yerde paklık yapmak istemiyorum açıkçası. Bu da benim aslında gururuma dokunuyor. Ben kendi işimi, şu an yaptığım işi ondan daha âlâ görüyorum.
GURURUMUZA DOKUNUYOR
İnsanların bize bakışı aslında farklı oluyor, kültür düzeylerine nazaran. İnsanların bakışları farklı. Kültür olarak yüksek düzeyde olan beşerler bize daha çok müsamaha ile bakıyorlar. Kenar mahallelerde daha çok hor görüyorlar açıkçası. Yanlarından geçtiğimiz vakit burunlarını kapatan bile oluyor. Bu bizim aslında gururumuza dokunuyor. Biz o denli kirli beşerler olduğumuzu düşünmüyoruz. Çalıştığımızdan evet kirliyiz lakin biz de gidip, konutta üstümüzü değiştirip, yıkanıyoruz sonuçta. Biz tercih etmiyoruz, mecburen yaptığımız için bu işteyiz. Gururumuza dokunuyor insanların bizi hor görmesi.
HAYAL ETTİĞİMLE ORTASINDA UÇURUM VAR
Okula başlayınca hayal kuruyorsun. Ben veteriner kısmını okuduğum için bu türlü hayal etmemiştim. Zira ben hayalimde hayvanlarla birlikte olup, hayvanlara yardımcı olmak, tedavilerin de yardımcısı olmak, hayvanları sevmek üzere hayallerim vardı. Şu an ne yazık ki bu işteyim, çekçekcilik yapıyorum, kâğıt topluyorum ve hayal ettiğim ile ortasında uçurum kadar fark var.
TURİST GEÇİYOR SİZİ GÖRMESİNLER DİYORLAR
Koşullarımızın daha çok güzelleştirilmesini istiyoruz. Bizim işimize de mani olmaya çalışıyor belediyeler, zabıtalar, valiliğin buyruğuyla deniliyor. Bizim çekçeklerimize el konuluyor, dışarıda çalışmamıza, kimi kapalı caddelere girmemize müsaade verilmiyor. ‘Burada toplamayın turist geçiyor, sizi görmesinler’ diyorlar. Biz de aslında istemiyoruz bu işi yapalım, kimse bizi görmesin, bizim de zira gururumuz var biz de kimi şeyleri yapmaktan utanıyoruz ancak buna mecburuz.
YETKİLİLERDEN TAHLİL BULMALARINI İSTİYORUZ
Biz yetkililerden anlayış bekliyoruz. Çalışma koşullarının düzenlenmesini bekliyoruz. Sıhhat sigortası, sıhhat takviyesinin olmasını bekliyoruz. Zira sıhhat garantimiz yok. Her gün sokaklardayız, tehlikeli işler aslında bir nevi. Zira her gün geç saatlere kadar dışardayız. Konteyner, konteyner geziyoruz. Yetkililerden tahlil bulmalarını istiyoruz.
Ailemi ben geçindirmek zorundayım. Her ne kadar geçinebiliyorsak, yalnızca barınmak ve yemek yiyip karın doyurmak. Diğer özel bir hayatımız da olmuyor. Yalnızca barınabiliyoruz ve geçinebiliyoruz. Borç batağındayız. Geçinemiyoruz. En son kiramız gelmiş ve ödeyemiyoruz. Faturam birikmiş, kiralarımız birikmiş. Daha çok ‘Nasıl geçiniyorsunuz’ diyorsunuz ya biz geçinemiyoruz aslında bunu o denli söyleyeyim.
BİZ KENT EŞKIYASI DEĞİLİZ, POTANSİYEL HATALI BEŞERLER DEĞİLİZ
Bizi şey görmesinler zira yanlış bilen, yanlış gören yetkililer. Vali beyefendi açıklamasında şey “Haksız kazanç” dedi. “Kamu malını haksız yere alıyorlar, fiyatsız alıyorlar…” Hayır. Bizim sokak, sokak topladığımız şeyin neresi haksız yarar? Bir de birtakım medyada “Şehir eşkıyaları” denildi, “Şehir Eşkıyaları aslında polise saldırdı” falan. Biz polise saldırmadık, orada olanları kimse görmedi ancak onlar bize saldırdı. Malımıza el konulmak istendi, depolarımıza baskın yapıldı hiç haber verilmeden, ihtar yapılmadan, belediye kepçe ile gelip, “Biz bunları alacağız” dediler. Biz buna karşı koyduğumuz için basında kent eşkiyaları dendi. Biz kent eşkıyası değiliz, biz potansiyel hatalı beşerler da değiliz. Biz uyuşturucu kullanan beşerler da değiliz, biz ekmeğimizi bu işten çıkarıyoruz.
AİLEMİ GEÇİNDİRMENİN KAYGISINDAYIM
Şanlıurfa Siverek doğumlu olduğunu ve ailesine bakmak, kardeşlerini okutmak için kağıt topladığını belirten Mehmet Uzun da şunları anlattı:
Kimse çöpte çalışmak istemez. Gencecik bir beşerim benim de maksatların tahminen vardır. Ben de gidip, pak bir işte çalışmak isterim fakat kendimi bildim bileli bu işi yaptığım için insanın da emek verdiği bir iş oluyor. O yoldan yola çıkarak ben bu işi yapıyorum. Biz bu işten en azından istediğimiz saatte çıkabiliyoruz, istediğimiz kadar çalışabiliyoruz. Mesela ben gece, gündüz demeden çalışabilirim yani. 12 saat yerine de 18 saat çalışıp, biraz daha fazla para kazanabilirim bu işte. 7 yıldır yaptığım bir iş o yüzden mecburum, mecbur bu işi yapıyorum. Kimse istemez çöplerden insanların kullanım müddeti geçtikten sonra, atık diye isimlendirilen şeyleri toplayıp, geçimini sağlamayı hiç kimse istemez, mecburuz yani yapmak zorundayız.
30 BİN KİŞİN NASİPLENDİĞİ BU İŞİ 2 KİŞİNİN CEBİNE KOYABİLELİM DİYE BU BASKINLARI YAPIYORLAR
Yalnızca İstanbul için konuşuyorum İstanbul bölgesinde yaklaşık 25-30 bine yakın insan bu işi yapıyor. Diyelim ortada bir pasta var. Bu pastayı 30 bin kişi paylaşıyor. Bunlar diyor ki ‘Biz bu pastayı alalım, yalnızca 2 kişi pastayı paylaşsınlar.’ Bunun derdindeler yani 30 bin kişinin nasiplendiğini yalnızca 2 kişinin cebine koyabilelim diye bu baskınları yapıyorlar.
Dışarıda birtakım beşerler tarafından dışlanıyoruz. Kimileri bizim yanımızdan geçerken burnunu kapatıp geçiyorlar, kimileri da sahiden bizi takdir ediyorlar. Dilencilik yapmıyoruz, hırsızlık yapıyoruz, kimsenin malını gasp etmiyoruz. Onurumuzla gururumuzla çalışıyoruz diye kimileri tarafından da takdir ediliyoruz. Sokaklarda geceleri başımıza birçok şey geliyor birçok olayla karşılaşıyoruz. Gasp ediliyoruz, cebimizde biraz paramız varsa kimi beşerler tarafından, sokak insanları tarafından elimizden alınıyor. Biz bu zorluklarla bu şiddetli koşullar altında, artı tabiatın zorluklarıyla bile uğraş ediyoruz.
İŞİMİZİ KİMSE MÜDAHALE ETMEDEN YAPABİLELİM
Soğuk, kar, kış demeden sahiden kolay bir şey değil. O çekçeği eline alıp, karda kışta o demirin soğukluğunu hissedip, onu alıp çalışmak sıkıntı. Karşılaşıyoruz bu tıp şeyle. Elimize para veren de oluyor, bize yardımcı olabilmek için gönlünden kopan, ne kopardıysa veren de oluyor. Bu biçim şiddetli kaideler altında kar, kış demeden çalışıyoruz. Aslında kuvvetli bir sürecimiz var, güçlü bir işimiz var, biz bu zorluklarla uğraş ediyoruz, bir de devletin uyguladığı baskı zorluğu bir mahzur önümüze çıktı. Biz inşallah bütün arkadaşlarla birlikte bunu atlatacağız, inanıyoruz buna.
Şu anda iş yerim dediğim, kardeşlerimle kiraladığım o arsa yandı. Bütün eşyalarımız geçimi sağlayabilecek malzemeyi oraya toplamıştım. Sattıktan sonra kendi kiramı öderim, iş yerinin kirasını öderim, okul okuyan kardeşlerime harçlık gönderim dediğim eşyalar yandı bitti, kül oldu. Şu anda bir gün o arkadaşta, bir gün başka arkadaşta kalıyorum sağ olsunlar. Artık bekliyoruz yani devlet yetkililerinden bir yardım bekliyoruz. Bize birinci evvel yapacakları yardım, bu işimizi elimizden almamaları. Kendi işimizi kimse müdahale etmeden yapabilelim diye bir yardım bekliyoruz bütün yetkililerden.
Kimse çöpte çalışmak istemez. Gencecik bir beşerim benim de maksatların tahminen vardır. Ben de gidip, pak bir işte çalışmak isterim fakat kendimi bildim bileli bu işi yaptığım için insanın da emek verdiği bir iş oluyor. O yoldan yola çıkarak ben bu işi yapıyorum. Biz bu işten en azından istediğimiz saatte çıkabiliyoruz, istediğimiz kadar çalışabiliyoruz. Mesela ben gece, gündüz demeden çalışabilirim yani. 12 saat yerine de 18 saat çalışıp, biraz daha fazla para kazanabilirim bu işte. 7 yıldır yaptığım bir iş o yüzden mecburum, mecbur bu işi yapıyorum. Kimse istemez çöplerden insanların kullanım müddeti geçtikten sonra, atık diye isimlendirilen şeyleri toplayıp, geçimini sağlamayı hiç kimse istemez, mecburuz yani yapmak zorundayız.
30 BİN KİŞİN NASİPLENDİĞİ BU İŞİ 2 KİŞİNİN CEBİNE KOYABİLELİM DİYE BU BASKINLARI YAPIYORLAR
Yalnızca İstanbul için konuşuyorum İstanbul bölgesinde yaklaşık 25-30 bine yakın insan bu işi yapıyor. Diyelim ortada bir pasta var. Bu pastayı 30 bin kişi paylaşıyor. Bunlar diyor ki ‘Biz bu pastayı alalım, yalnızca 2 kişi pastayı paylaşsınlar.’ Bunun derdindeler yani 30 bin kişinin nasiplendiğini yalnızca 2 kişinin cebine koyabilelim diye bu baskınları yapıyorlar.
Dışarıda birtakım beşerler tarafından dışlanıyoruz. Kimileri bizim yanımızdan geçerken burnunu kapatıp geçiyorlar, kimileri da sahiden bizi takdir ediyorlar. Dilencilik yapmıyoruz, hırsızlık yapıyoruz, kimsenin malını gasp etmiyoruz. Onurumuzla gururumuzla çalışıyoruz diye kimileri tarafından da takdir ediliyoruz. Sokaklarda geceleri başımıza birçok şey geliyor birçok olayla karşılaşıyoruz. Gasp ediliyoruz, cebimizde biraz paramız varsa kimi beşerler tarafından, sokak insanları tarafından elimizden alınıyor. Biz bu zorluklarla bu şiddetli koşullar altında, artı tabiatın zorluklarıyla bile uğraş ediyoruz.
İŞİMİZİ KİMSE MÜDAHALE ETMEDEN YAPABİLELİM
Soğuk, kar, kış demeden sahiden kolay bir şey değil. O çekçeği eline alıp, karda kışta o demirin soğukluğunu hissedip, onu alıp çalışmak sıkıntı. Karşılaşıyoruz bu tıp şeyle. Elimize para veren de oluyor, bize yardımcı olabilmek için gönlünden kopan, ne kopardıysa veren de oluyor. Bu biçim şiddetli kaideler altında kar, kış demeden çalışıyoruz. Aslında kuvvetli bir sürecimiz var, güçlü bir işimiz var, biz bu zorluklarla uğraş ediyoruz, bir de devletin uyguladığı baskı zorluğu bir mahzur önümüze çıktı. Biz inşallah bütün arkadaşlarla birlikte bunu atlatacağız, inanıyoruz buna.
Şu anda iş yerim dediğim, kardeşlerimle kiraladığım o arsa yandı. Bütün eşyalarımız geçimi sağlayabilecek malzemeyi oraya toplamıştım. Sattıktan sonra kendi kiramı öderim, iş yerinin kirasını öderim, okul okuyan kardeşlerime harçlık gönderim dediğim eşyalar yandı bitti, kül oldu. Şu anda bir gün o arkadaşta, bir gün başka arkadaşta kalıyorum sağ olsunlar. Artık bekliyoruz yani devlet yetkililerinden bir yardım bekliyoruz. Bize birinci evvel yapacakları yardım, bu işimizi elimizden almamaları. Kendi işimizi kimse müdahale etmeden yapabilelim diye bir yardım bekliyoruz bütün yetkililerden.
EŞKIYA, EKMEĞİNİ ONURU İLE KAZANAN DEĞİL, O EKMEĞİ ELİNDEN ALMAYA ÇALIŞAN KİŞİDİR
Soğukta, karda, kışta sabahın altısında uyanıp o çekçeğini eline alıp yaklaşık 30 km kat etmek… Demek ki kederimiz var. Daima kısmetimizi arıyoruz. Nerede, hangi plastiği kim nereye atmış? O pet şişeleri sokak sokak dolaşarak kar kış demeden o şiddetli kurallar altında o ekmeği bulmanın peşindeyiz. Bunun kadar sıkıntı bir şey olduğunu düşünmüyorum. Yandaş olan medyada biz kentin eşkıyaları olarak tanımlandık. Bence eşkıya ekmeğini onuru ile kazanan değil, o ekmeği elinden almaya çalışan kişidir asıl.
Dört-beş yıldır çekçek işini yapan lise mezunu 20 yaşındaki Emin Uzun ise sokaklardaki bakışlardan, dışlanmaktan, işlerinin ellerinden alınmasından yakınırken, “Mağduruz, bayağı bir mağduruz” diye tanım ediyor durumlarını. Bilhassa kız kardeşlerine takviye olmak, onları okutmak için çalıştığını belirten Uzun, şunları söyledi:
TABAN FİYAT BENİ KURTARMIYOR
İş bulamadım. Minimum fiyat beni kurtarmıyor. 10 kişilik bir ailenin çocuğuyum. Minimum fiyatla çalışsam aslında geçinemem. Zati durumumuz bayağı bir berbat. Ben de üniversiteye gitmek isterdim imkânım olmadığı için lise mezunu oldum, gidemedim üniversiteye. Kim istemez ki üniversiteyi okumayı. Benim benden küçük 4 tane kız kardeşim var. Kız kardeşlerimin okuması için ben bu işi yapıyorum, çalışıyorum elimden geldiği kadar onlara yardımcı oluyorum. Okumaları için hoş yerlere gelmeleri için bu işi yapıyorum. Tek umudumuz bu işti, bu işi de elimizden aldılar. Şu anda ne yapacağız bilemiyoruz. Dediğim üzere üniversiteye gitmek isterdim imkânım olmadığı için gidemedim.
Ben de pak işe girmek isterdim. Nasıl anlatayım ben size, pak iş herkesin yapabileceği bir iştir lakin ben minimum fiyatla çalışmak yetmiyor bana. 10 kardeşimi geçindirmek zorundayım. Geçindirmesem kimden isteyeceğim para yahut maddi problemim olduğunu kime söyleyeceğim? Kimseye muhtaç olmak istemiyordum bu işe girdim. İş para konusunda yetiyor bana. İşimi de seviyorum. Karışmasınlar bize yani bu.
ASLINDA BİZ GENÇLERE İŞ İMKÂNI SUNMUYORLAR BİZİ RAHAT BIRAKSINLAR
Sokakta çalışıyoruz. Bize berbat gözle bakıyorlar. ‘Pis, kokuyoruz’ diye düşünüp yanımızdan geçerken burunlarını kapatıyorlar. Yani bu işin bu makus yanları var. Biz bu işi yapmayalım, o denli bir şey aklımızdan geçmiyor, zira hedefimiz ailemizi geçindirmek, kardeşlerimizi okutmak, kendimizi geçindirmek. Bizi rahat bıraksınlar. Kendi işimizi kendimiz yapalım. Aslında iş imkânı sunmuyorlar bize gençlere. Biz gençler olarak, kendi işimizi kurmuşuz, kendi gayretimizle işimizi yapıyoruz kimseye muhtaç olmadan bizi rahat bıraksınlar.(haberveri.com)