İRRİTABL BAĞIRSAK SENDROMU (IBS) VE BESLENME

Bireylerin beslenme alışkanlıkları ve diyetleri hastalığın ortaya cıkmasını etkileyebileceği gözlemlenmiştir. Ayrıca İBS sadece bağırsakları değil tüm sindirim sistemini etkiler. Halk dilinde huzursuz bağırsak sendromu olarak geçmektedir.

Genellikle şikâyetlerin 20-30lu yaşlarda görüldüğü gözlemlenmiş olup hastaların yaşam kalitesini düşürdüğü oldukça nettir.

Hastanın tanı alması için; dışkılama sonrası rahatlamada sorun, dışkı sıklığında değişme ve dışkı şeklinde değişmeler gözlemlenmesiyle beraber şikayetlerin tanıdan en az 6 ay önce başlamış olması gerekir. Son 3 ayda haftada en az 1 gün tekrarlayan karın ağrısı ve diğer kriterlerden 2 veya daha fazlası bu duruma eşlik etmelidir.

Belirtiler Nelerdir ?

Şiddetli karın ağrısı,

İshal, kabızlık,

Karın şişliği, gaz ve hazımsızlık,

Yemek borusunda yanma,

İştahsızlık ve bulantı,

Ağrılı adet görme ve idrar kesesinin gerilmesi başlıca belirtileridir.

İbs’nin Oluşumundaki Etmenler Nelerdir ?

Enfeksiyonlar, aşırı stresli yaşam tarzı, sigara ve alkol tüketimi, adet dönemi sorunları yaşayanlar, öğünleri atlama ve birden bire çok yemek yeme, belirli yiyeceklere karşı hassasiyet veya intolerans durumu, çeşitli antibiyotik kullanımı ve bazı yanlış önerilmiş ilaçların kullanımı başlıca İBS’nin oluşumunda etmendir.

Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Hastalarda bulunan IBS semptomuna göre uygulanacak beslenme tedavisi değişiklik gösterebilmektedir.

-D vitamini fosfor ve kalsiyum metabolizmasının ana düzenleyisi olarak görev aldığı bilinir. Takviyesi, immünomodülatör ve anti-inflamatuar etkilerinden dolayı İBS’li hastalarda semptomların düzelmesinde olumlu sonuçlar vermektedir

-Diyare varlığında az posalı; konstipasyon varlığında ise bol posalı beslenme önerilmektedir.

- Prebiyotik ve probiyotiklerin kullanımı önerilir. Probiyotikler, konakçının bağırsak florasındaki dengeyi sağlayarak, konakçının sağlığını olumlu yönde etkileyen mikroorganizmalardır. (Kefir, ev yapımı lahana turşusu, ev yoğurdu, tarhana) Prebiyotikler, ince bağırsak enzimlerinde parçalanamayan doğal karbonhidratlardır. (Hindiba kökü, yer elması, sarımsak ve kurubaklagiller) Prebiyotiklerin kolon mikroflorası üzerine olumlu etkileri bulunmaktadır.

-Fermente olabilen oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller (FODMAP’lar) içeren besinler aşırı tüketildiğinde ince bağırsak içine su çekmekte ve mikrobiyota aracılı kolonik gaz üretimi artmaktadır. Bu yüzden hastalara uygulanan düşük FODMAP içeren besinlerin diyeti sonucunda abdominal ağrı, şişkinlik, gaz ve dışkı kıvamı gibi semptomlarda düzelme gözlenmiştir.

FODMAD Diyetindeki Besinler

-Et grubu: Yağsız kırmızı etler, derisiz hindi, tavuk, balık, kabuklu deniz ürünleri ve yumurta

-Süt ve süt ürünleri: Çedar, parmesan, mozarella tip peynirler ve laktozsuz süt

-Tahıllar: Mısır unu, pirinç, glutensiz tüm yiyecekler

-Meyveler: Muz, üzüm, ayva, greyfurt, kivi, böğürtlen, ananas, mandalina, portakal, limon

-Sebzeler: Biber çeşitleri, marul, domates, salatalık, havuç kereviz, patlıcan, kabak, yer elması, taze nane, taze roka, taze dereotu, taze maydanoz, ıspanak, pazı, ebegümeci ve semizotu

-Soslar ve baharat: Sirke, hardal, sarımsak, pul biber, tuz, zeytinyağı

İBS Beslenme Önerileri

- Mutlaka düzenli öğün tüketimi sağlanmalı ve fazla miktarda öğün tüketiminden kaçınılmalıdır.

- Kafeinli, yağlı, gaz yapan yiyecekler ve karbonatlı içecek tüketimi azaltılmalı.

- Lahana, brokoli, karnabahar, brüksel lahanası, fasulye, soğan, kuru meyveler gibi sindirimi zor besinler azaltılmalıdır.

- Günlük önerilen porsiyon miktarları; Tahıl ve ürünleri 6 porsiyon/gün, sebzeler 3-5 porsiyon/gün, meyveler 2-3 porsiyon/gün, et, balık, yumurta kurubaklagiller ve sert kabuklu meyveler, 2-3 porsiyon/gün, süt ve süt ürünleri 2-3 porsiyon/gün

- Yiyecekler taze olmalı ve evde hazırlanmalı. Ev yapımı lahana turşusu, ev yoğurdu, tarhana vs.

- Tatlandırıcı içeren her türlü yiyecek ve içecekten uzak durulmalıdır. Bağırsakların sağlığı için mutlaka gün içersinde düzenli fiziksel aktivite yapılmalıdır.

- Günlük su tüketimi 8-10 bardak kadar olmalı.

- Alkollü içecekler ve sigaradan uzak durulmalıdır.