Şanlıurfa Harran Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Dr. Öğr. Üys. Fethiye Kılıçaslan, okulların açılmasıyla birlikte çocukların pandemide okula dönüşte kaygılarını ve ebeveynlerin yapması gerekenleri anlattı.
2019 yılında başlayıp 2020 yılının mart ayından itibaren ülkemizde de etkili olan COVİD -19 pandemisi nedeniyle uzun zamandır okuldan uzak kalan çocuklar bu hafta eğitime başladı. Ancak pandemi etkisi devam ederken çocukların okula dönüşünde yaşanması muhtemel kaygılarla ilgili Şanlıurfa Harran Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Dr. Öğr. Üys. Fethiye Kılıçaslan açıklamalarda bulundu.
Dr. Öğr. Üys. Fethiye Kılıçaslan, çocukların pandemi döneminde evde aileleriyle olmaya alıştığını ve okula dönüşlerinin bir stres yaratabileceğini ifade ederken, pandemi tehdidinin de çocukların kaygılı bir şekilde eğitime başlamasına neden olabileceğini kaydetti.
Dr. Öğr. Üys. Kılıçaslan şunları kaydetti; Ülkemizde 2020 yılı mart ayından bu yana devam eden COVID-19 pandemisi ile mücadele kapsamında, geçen eğitim öğretim yılında yüz yüze eğitim büyük ölçüde sonlandırıldı ve uzaktan eğitime geçildi. Uzun süre ekran başında kalmak hem sağlık problemlerine hem de ruhsal sorunlara yol açtı.
Bu sonbaharda yüz yüze eğitimin başlamasıyla birlikte sınıfa geri dönen çocuklar olağandışı zorluklarla karşı karşıya kalıyor ve bunlardan biri de aylarca birlikteliklerinin ardından ailelerinden ayrı kalma kaygısı. Bu durum bazı çocuklar için, pandemide güvenli limanlarından ayrılma konusunda hissedebilecekleri kaygıya ek olarak ayrılık kaygısını da tetikleyecektir.
Çocuklar artık aileleriyle evde olmaya alıştı. Pandemiden önce okula rahatça uyum sağlayan çocuklar bile şimdi ayrı olmayı stresli bulabilirler. Çocuklara şimdi dışarı çıktıklarında, diğer insanlara çok yaklaşmamaları, maskelerini takmaları, dezenfektan kullanmaları ve ellerini yıkamaları sık sık hatırlatılıyor. Bu durum çocuklarda endişe hissini arttırabilir ve akıllarına şu soruların gelmesine sebep olabilir; Geri dönmenin güvenli olduğundan emin miyiz? Diğer insanlar güvende mi? Buna dokunmak güvenli mi?”. Bunlar elbette birçok yetişkinin paylaştığı gerçekçi korkulardır. Ayrıca ebeveynler, tekrar yüz yüze eğitimin askıya alınabileceği konusunda gerçek bir risk olduğunu da biliyorlar.”
Dr.Öğr.Üys.Fethiye Kılıçaslan, özellikle küçük çocuklarda olmak üzere ilkokula giden çocuklarda ebeveynden ayrılmak istememe, okula dönmek istememe gibi durumların olduğunu hatırlatarak, “Çocuklar o kadar uzun zamandır okula gitme rutininin dışında kaldılar ki, zorlanmaları akla makul gelmekte. Diğer yandan bazı çocuklar için aylarca evde kaldıktan sonra okula geri dönmenin heyecanı, olası endişelerden daha ağır basacaktır. Özellikle duygusal açıdan hassas, sosyal ilişkilerde sıkıntı yaşayan, akademik anlamda öğrenme ve dikkat problemi yaşayan çocuklar bu kaygıyı yaşamaya daha yatkın olacaklardır” diye konuştu.
Peki, Ebeveynler bu konuda ne yapmalı?
Ebeveynlerin çocukların bu endişelerine karşı karmaşık bir görev üstlendiğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üys. Kılıçaslan, kendilerinden uzak olmanın güvenli olduğuna dair çocuklarına güvence vermek, onları dikkatli olmaya teşvik etmek ve durumun değişmesi durumunda esnek olmaya hazırlamak gibi görevlerin ebeveynleri beklediğini söyledi.
Dr. Öğr. Üys. Fethiye Kılıçaslan’a göre ebeveynlerin çocuklarını kaygılarını gidermek için yapmaları gerekenler şunlardır:
- “Çocukların sizden ayrılma konusunda yapışkan veya korkmuş olması endişe vericidir, ancak ebeveynlerin sakin kalması ve olumlu kalması önemlidir. Çocuğunuz size endişeli olduğunu veya bu olumsuz duygulara sahip olduğunu söylüyorsa, bunu anladığınızı hissettirin ve bunu ifade etmeleri için onlara zaman tanıyın. Çocuğunuz sizi özlediğini söylüyorsa, ‘Ben de seni özlüyorum ve okula gittiğin için seninle gurur duyuyorum.’ deyin.
-Ayrılıktan endişe duyan küçük çocuklar için, uzaktayken ne yaptığınızı ve nasıl güvende olduğunuzu bilmek yardımcı olur. Nerede olduğunuzu hayal etmelerine yardımcı olabilirsiniz. Çocukların olumlu şeylere odaklanmasına yardımcı olmanın bir başka yolu da okulla ilgili iyi şeyler hakkında konuşmalarını sağlamaktır. Neyi dört gözle bekliyorlar? Önceki gün nelerden zevk aldılar? Geçiş nesneleri, küçük çocukların kendilerini evlerine yakın hissetmeleri için gerçekten yardımcı olabilir. Bir geçiş nesnesi, siz ayrı olduğunuzda çocuğunuzun size yakın hissetmesine yardımcı olacak herhangi bir şey olabilir- bir kart, bir düğme, bir mendil.
-Belli rutinler oluşturun. Uygun saatlerde yatıp kalkmasına destek olun. Okul için gerekli araç ve gereçleri temin etmesine yardımcı olun. Rutinler çocukların kendilerini güvende hissetmelerini sağlayacaktır.
-Güvenlik önlemlerini vurgulayın. Çocuklarımıza hasta olmayacağımıza dair söz veremeyiz, ancak okulların riski en aza indirmek ve herkesi güvende tutmak için aylarca plan yaptığından emin olabiliriz. Çocuklara, herkesin her şeyi sağlıklı tutmak için elinden gelenin en iyisini yaptığına dair güvence vermenin yardımcı olacağını düşünüyorum.
-Esneklik konusunda cesaretlendirin. Yüz yüze eğitime başlayan çocukların en azından belirli bir süre için uzaktan eğitime geri dönmeleri beklenebileceğinden, çocukların meydana gelebilecek değişikliklere hazırlıklı olduğunuzu bilmeleri faydalı olacaktır.
- Ayrılmakta güçlük çeken çocuklar uyum sağlamak için sadece zamana, ebeveynlerinden ve öğretmenlerinden desteğe ihtiyaç duyarlar. Ancak çocuğunuz ayrılma sırasında iki veya üç haftadan uzun süredir ciddi krizler yaşıyorsa ve toparlanamıyor ve hatta üç veya dört haftadan fazla süre okulda kalamıyorsa mutlaka bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristinden yardım almanız gerekir.”