Sağlık haberciliği, kamuoyunu yönlendirici etkileri nedeniyle özen gerektiren, haberin tıp açısından doğruluğunun denetlenmesi, hasta ve hekim hakları korunarak yayın yapılması ve toplumu yanıltıcı habercilikten kaçınılması gereken bir alandır.
Bunlar göz ardı edilerek eksik bilgilerle yapılıp yayılan ve hastayı, hasta yakınını, hekimi, hastaneyi mağdur eden haberlerin toplumu işlemler hakkında yanlış yönlendirmesi, hasta yakınlarını ajite etmesi, sağlıkta şiddeti körüklemesi gibi birçok olumsuz sonucu olabilir.
Bu tür haberlerin başında plastik / estetik cerrahi haberlerinin gelmesi dikkati çekmektedir. Tüm ameliyatlarda düşük ihtimalle de olsa meydana gelebilen komplikasyonlar sonrasında doğrudan hekimi suçlayıcı bir üslup kullanılması doğru bir yaklaşım değildir. Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği olarak bu alandaki haberlere magazinsel yaklaşımdan kaçınılması ve itibar kaybına yol açabilecek eksik ve yanlış haberlere ivedilikle son verilmesi gerektiğini önemle ifade etmek istiyoruz. Son yaşanan olayda elimizdeki bilgiler, hastamızın, estetik burun ameliyatı olmak üzere yurt dışından gelen, bilinen herhangi bir sağlık sorunu olmayan, İstanbul’da iyi bilinen ve donanımlı bir hastanede ameliyat öncesi rutin tetkikleri yapılarak ameliyata hazırlanan sağlıklı bir genç kız olduğu yönündedir. Hastanın, ameliyat masasına alındıktan sonra, anestezi işleminin başında, yani ameliyat henüz başlamadan bir sorun yaşamış ve kalbinin durmuş olduğu, ilk müdahale yapıldıktan sonra yoğun bakıma alınmış olduğu ve 40 gün sonra da ne yazık ki yaşamını yitirdiği anlaşılmaktadır.
Bu duruma neyin sebebiyet verdiğinin net olarak söylenmesi çok zordur. Bunun için hastane kayıtlarının incelenmesi ve hatta otopsi yapılması gerekir. Kesin olan nokta, bunun ameliyata başlamadan meydana geldiği ve dolayısıyla ameliyatın şekli ve ne olduğu ile ilgili olmadığıdır.
Her ameliyatta, anestezi işlemine başlarken hastalara damar yoluyla kas gevşetici ilaçlar, genel anestezik ilaçlar, antibiyotikler gibi birkaç ilaç birden verilmektedir. Bunlara ek olarak ameliyat bölgesini temizlemek için kullanılan antiseptikler, hatta steril eldivenlerin yapısındaki lateks bile hastalarda alerji ve ani gelişen aşırı duyarlılık reaksiyonu oluşturabilir. Bu tip durumlara 3500 ila 20.000 hastada bir rastlanmakta ve ne yazık ki bu hastaların 9-10’u yaşamını yitirmektedir.
O nedenle, yaşanan bu durumun haber kaynaklarında yansıtıldığı gibi bir estetik faciası olarak nitelendirilmemesi gerektiği, herhangi başka bir ameliyatta da karşılaşılabileceği, bu durumun ameliyat başlamadan önce çok nadir karşılaşılan beklenmedik bir reaksiyon olabileceği ve hekime bir kusur atfedilemeyeceği söylenebilir. Sağlık haberciliği, kamuoyunu yönlendirici etkileri nedeniyle özen gerektiren, haberin tıp açısından doğruluğunun denetlenmesi, hasta ve hekim hakları korunarak yayın yapılması ve toplumu yanıltıcı habercilikten kaçınılması gereken bir alandır. O nedenle bu tür haberlere bu örnekte olduğu gibi peşin hükümlü ve magazinsel yaklaşmanın masum kişilere zarar verebileceği unutulmamalıdır.
Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği adına
Prof. Dr. Sühan Ayhan