Ekonomide önüne geçilemeyen sıkıntılı gidişat hayat pahalılığını geniş kesimlere yayıyor.Milli para, dolar karşısında son üç ayda yüzde 18 değer kaybetti, son iki aydaki mutfak enflasyonu yüzde 107 oldu. Rutin haline gelen zamlar ise iş bulamayan kesim bir yana çalışanların yaşam standardını da ‘karnını doyurma’ eşiğine getirdi. Türk-İş verilerine göre mayısta açlık sınırı asgari ücreti aşarak 6 bin 17 liraya çıktı.
Yüksek gelir grubunda olduğu düşünülen doktor, mühendis gibi kesimin de bulunduğu 16 milyon kişinin ortalama geliri 6 bin lirada kalarak açlık sınırının gerisine düştü. Yoksulluk sınırı 19 bin liraya ulaşırken bekar çalışanın yaşam maliyeti 7 bin 836 lira oldu. Çarpıcı tablo alım gücünün dibe vurduğunu gösterdi. ‘Düşük gelir yüksek fiyat’ dengesizliği hem alt hem üst gelir grubunu geçim hesabı yapmak zorunda bıraktı.
HESKES AÇLIK SINIRINDA ÇALIŞIYOR
Asgari ücretli daha üçüncü ayda enflasyona yenik düştü. Son aylarda iyice etkisini hissettiren yüksek enflasyon karşısında ezilen ücretli çalışanlar, neredeyse gıda harcamasını bile karşılayamaz hale geldi. TÜRK-İŞ verilerine göre, mayıs ayında açlık sınırı 6 bin 17,85 TL’ye yükselirken, yaklaşık 16 milyon çalışan nüfusun ücret ortalaması da bu noktada oldu. SGK verilerine göre, işçisinden doktoruna ortalama maaş 6 bin 176 lira olarak gerçekleşti.
Türkiye ekonomisinde yaşanan enflasyon ve maliyet sorunu maaşlı çalışanların gelirlerini neredeyse yok etti. Özellikle asgari ücretli daha yılın üçüncü ayında enflasyon altında ezilirken, sadece yaşamak için gereken para 6 bin liranın üzerine çıktı. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), mayıs ayına ilişkin açlık ve yoksulluk sınırlarını açıkladı. Buna göre; 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için aylık gıda harcaması tutarı yani açlık sınırı 6 bin 17,85 TL’ye yükseldi. Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı, yoksulluk sınırı ise 19 bin 602,14 TL’ye çıktı.
Buna göre Türkiye genelinde 4-A kapsamında sigortalı çalışanların ortalama ücreti 6 bin 167 lira. Yani yaklaşık 16 milyon çalışanın aldığı ortalama ücret karşısında herkes açık sınırında. Türkiye’nin hemen hemen yarısından fazlası asgari ücretin az üzerinde maaş alırken, ekmek kavgası gün geçtikçe büyüyor. Ne alt ne de orta sınıf artık ekonomik şartlar karşısında sadece geçinmeyi düşünürken, yeni krizlerle şimdi de gıda sorunu büyümeye başlıyor. Fiyat artışlarının önünün alınamadığı paylaşılan araştırmada, üretim ve tedarik maliyetlerinin artmasıyla arz etkisi ve her gün düşen alım gücünü korumak için öne çekilmiş talep etkisi nedeniyle başta gıdada olmak üzere fiyat artışlarının önü alınamıyor. Bunların ek olarak düşük faiz oranları ve kredi genişlemesi sonucu fiyatlama dengesi bozulan piyasada temel gıda maddeleri ve bazı temel ihtiyaç maddelerinde yapılmış olan KDV indirimleri fiyat artışlarının çok gerisinde kaldı, fakat bunun yanında vergi gelirlerinin düşmesine neden oldu.
TL DEĞER KAYBETMEYE DEVAM EDİYOR
Enflasyonun yavaşlamadığını ve aynı zamanda alım gücünün yükselmediğini belirten TÜRK-İŞ açıklamasında şu detaylara da yer veriliyor: “Kur Korumalı Mevduata (KKM) rağmen risk artışlılarından kaynaklı olarak döviz sepetinin tamamına karşı TL değer kaybetmeye devam ediyor. Yeni TL paraları kullanmaya başladığımız Ocak 2009’dan Nisan 2022’ye geçen dönemde, Merkez Bankası verilerine göre tedavüldeki banknotların kupür dağılımının 5 TL’den sonra açık ara en çok 200 TL ve 100 TL banknotlarda olması, TL’deki büyük değer kaybının kanıtlarından birisi olarak kabul ediliyor.”
MARKETLERDE POLİSİYE VAKA GİRİŞİMLERİİ ARTTI
İşçi, memur, emekli, öğrenci ve esnafın nefes alamadığını paylaşan TÜRK-İŞ, yüksek enflasyon, sürdürülebilir güçlü büyümenin önündeki en büyük engellerden olduğundan işsizliğin büyümesine yol açtığını açıkladı. Kurum aynı zamanda yüksek enflasyona da değinerek: “Yükselen enflasyon sonucunda alım gücü günden güne daha da düşen vatandaşlardan bazılarının karıştığı polisiye vaka girişimlerinin artış gösterdiği, süpermarket yöneticileri tarafından ifade ediliyor.”(karar.com)
