Sevgili meslektaşlarımız, değerli basın mensupları ve 7/24 ilaç-eczacılık hizmeti sunabilmek için canla başla çalıştığımız sevgili vatandaşlarımız;
Bugün bilimsel eczacılığın ülkemizdeki 186. Yılını kutlamak için sizlerle birlikte Atamızın manevi huzurundayız. O'nun bizlere gösterdiği hedeflere ulaşabilmek için, O'nun çizdiği yolda mücadelemize devam ediyoruz.
SAĞLIK VE SOSYAL GÜVENLİK POLİTİKALARI İLAÇ VE ECZACILIK HİZMETLERİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEMEYİ SÜRDÜRÜYOR
Son yıllarda her 14 Mayıs'ta mesleğimizde yaşanan zorluklar, meslektaşlarımız ve halkımız için kötüye gitmekte olan koşullardan bahsediyoruz. Sağlıkta uygulanan politikalarda ve ülkemizde yaşanmakta olan ekonomik kriz şartlarında köklü bir değişim olmadığı sürece de mesleğimiz adına pek iç açıcı şeylerden bahsedebilmemiz zor gözüküyor.
Bütçeden ilaca ayrılan pay her geçen gün azalırken, Türkiye tüm OECD ülkeleri arasında son sıraya yaklaşıyor, artık GSYH'dan hem sağlığa hem de ilaç harcamalarına ayrılan payda OECD ülkelerinin ortalamasının yarısına bile ulaşamıyoruz. Sosyal güvenlik şemsiyesi altındaki nüfus oranı son yirmi yıl içerisinde %78'den %99'a çıkarken, 65 yaş üzeri nüfus oranı %6,5'ten %10'un üzerine çıkarken, ilaç harcamalarının genel bütçedeki payı %1'in altına düşmüştür. Sadece bu veriler ışığında bile bu durumun sürdürülebilir olmadığı ortadır.
HALKIN CEBİNDEN ÇIKAN SAĞLIK HARCALAMALARI YÜKSELİYOR
Halen ilaç ve eczacılık hizmeti aksamadan yürütülebiliyorsa, bunu sağlayan şey meslektaşlarımızın fedakârlığı ve her geçen yıl büyüyen oranlarda, vatandaşımızın cebinden çıkmakta olan sağlık harcamalarıdır. 2023 yılında, halkımızın cebinden sağlık harcamaları için çıkan tutar 220 milyar TL'yi aşmıştır.
İLAÇ YOKLARI HASTALARI VE ECZACILARI YORUYOR
Bununla beraber, tüm sağlık harcamalarının %18'ine yakın kısmını karşılamakta olan vatandaşlarımız, halen bazı ilaçlara ulaşamamakta, reçeteleri ile eczanelere başvurduklarında "maalesef ilacınız piyasada yok" cevabıyla karşılaşmaktadır. Eczanelerimiz hasta mağduriyetini önleyebilmek için insanüstü çabalara girmekte, tedavisinin gerektirdiği ilacı bulamayan hastaları için sadece ecza depolarına değil, çevrelerindeki meslektaşlarına, hatta bazen il dışındaki meslektaşlarına başvurarak "yokta" olan ilaçları temin etmeye çalışmaktadır. Ancak bu durum az önce de belirttiğim gibi sürdürülebilir değildir.
Ülkemiz acilen doğru sağlık ve ilaç politikaları geliştirmeli, ilaç bulunabilir olmalıdır. Türkiye sadece jenerik ilaç üreten ülke olmaktan çıkıp, orijinal ilaç geliştiren ve üreten ülkeler arasında yer almalıdır. Milli ilaç politikaları bu ülkenin milli güvenlik politikaları arasında yer almalıdır.
HASTALARIMIZ YENİ NESİL İLAÇLARA ULAŞABİLMELİ
Uygulanmakta olan ilaç fiyat politikalarından kaynaklı olarak, yeni geliştirilen pek çok ilaç ülkemizde hiç kullanıma girmemekte, ülkemizde ruhsat talebinde bile bulunulmamaktadır. Son yıllarda kanser tedavisinde etkin olarak kullanılmakta olan, "akıllı ilaç" diye anılan ilaçların ülkemizde bulunanları ise Sosyal Güvenlik Kurumunca ödeme listelerine dahil edilmemekte, çok yüksek maliyetlerdeki bu ilaçlarla tedavi olması gereken hastalarımız mahkeme kapılarında tedavilerine erişebilmek için davalar açmak zorunda kalmaktadır.
KAMU ECZACILARI MALİ VE ÖZLÜK HAKLARINDA GERİ BIRAKILIYOR
Vatandaşlarımız gibi meslektaşlarımız da her tarafından aksaklıklar fışkıran bu sistemde büyük mağduriyetler yaşamaktadır. Kamuda hizmet veren meslektaşlarımız sağlık personelleri için yapılmaya çalışılan iyileştirmelerin dışında kalmakta, ücret olarak diğer sağlık personellerinin çok gerisinde kalmaktadır. "Eczacı" sağlık sisteminde kritik personeldir, özlük hakları ve ücretlendirme konusunda diğer sağlık çalışanlarından ayrı tutulmamalıdır.
PLANSIZ-PROGRAMSIZ-POPÜLİST POLİTİKALARLA ECZACI İŞSİZLİĞİ YARATILIYOR
Sağlık sisteminde ve ilaç politikalarında yürütülmekte olan plansız, programsız ve popülist uygulamalar eczacılık eğitiminde de karşımıza çıkmakta, Sağlık Bakanlığı'nın kendi vizyon çalışmalarında öngördüğü eczacı ihtiyacının çok üzerinde eczacılık fakültesi kontenjanları belirlenmektedir. Bu plansızlık sonucu ortaya çıkan işsizlik sorunu mesleğimizin en önemli problemi haline gelmiştir. Mezun olan eczacılarımız kamuya atanamamakta, özel sektörde ve eczanelerde istihdam edilememekte, geleceğe dair umutlarını her geçen gün kaybetmektedirler. Bu mesleğin geleceği için derhal kontenjanlar azaltılmalı, kimisinde eczacı öğretim üyesi bile bulunmayan pek çok eczacılık fakültesi kapatılmalı veya AR-GE merkezlerine dönüştürülmelidir. Hastanelerde ve kamuda görev alacak eczacı sayısı gelişmiş ülkelerdeki standartlara yaklaştırılmalı, hem hastanelerdeki ilaç-eczacılık işlemleri profesyonelleşmeli hem de meslektaşlarımızın istihdam sorununa bir nebze de olsa katkı sunulmalıdır.
İLAÇ FİYAT KARARNAMESİ DÜZENLENMELİ, İYİLEŞTİRME SAĞLANMALI
Eczaneler halk sağlığı için kesintisiz hizmet veren sağlık kuruluşlarıdır, ancak bunu sağlayabilmek için ekonomik olarak da ayakta kalmaları gereken işletmelerdir. Kiradan personel giderine, kırtasiye giderlerinden faturalara kadar tüm gider kalemleri geçtiğimiz yıllar boyunca katlanarak artmış ama ne yazık ki eczane karlılıkları artmak bir yana, düşmüştür. Kademeli karlılık modeliyle işleyen eczanelerin karlılıklarını belirleyen İlaç Fiyat Kararnamesi halen güncel ihtiyacı karşılamaktan çok uzaktadır. Bu ekonomik zorlukların yanı sıra geri ödeme kurumunun dayatmacı anlayışı, muğlak Sağlıkta Uygulama Tebliği maddeleri, altında ezildiğimiz bazısı angaryaya varan uygulamalar nedeniyle işimizi yapmakta her gün daha çok zorlanmaktayız.
SONA GELİRKEN
Dünya Sağlık Örgütü anayasasında sağlık şöyle tanımlanmıştır: "Sağlık sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedence, ruhça ve sosyal yönden tam iyilik halidir." Maalesef bir süredir, ülke olarak içinden geçtiğimiz süreçte, bedence ve ruhça sağlıklı olabilsek bile sosyal yönden tam iyilik halinde olduğumuzu söyleyebilmek çok zor. Yaşadığımız ülkede hukukun üstünlüğü, nitelikli demokrasi, tam bağımsız yargı, gelir dağılımında adalet ve ekonomik istikrar olmadan bu ülkenin insanlarının sosyal olarak iyilik hali içerisinde olması mümkün değildir. Bizler sağlık meslek mensubu eczacılar olarak, ülkemizde tüm kurumlarıyla işleyen nitelikli bir demokrasiyi, toplumsal düzeyde, sosyal yönden tam bir iyilik haline ulaşmak, dolayısıyla "sağlıklı olabilmek" için acil bir gereklilik olarak görüyoruz.
Bugün burada bizlerle birlikte olan tüm meslektaşlarımıza, basın mensuplarına ve vatandaşlarımıza sonsuz teşekkürlerimizi sunuyor, 14 Mayıs Eczacılık Günümüzü kutluyoruz.
Teşekkürler.
8.BÖLGE GAZİANTEP ECZACI ODASI
