Beyin tümörüne karşı 'akıllı ilaç' hamlesi

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Kök Hücre Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Asuman Sunguroğlu ve ekibi, 2016 yılında Türkiye'de ilk kez 'İleri Evre Beyin Kanseri Hücrelerini Hedefleyen Terapötik Monoklonal Antikor Geliştirilmesi' projesini başlattı. TÜBİTAK destekli projede faz aşamasına gelindi. Öncelikle beyin tümörünü hedefleyen akıllı ilaç çalışmasının hayvanlar üzerindeki deneyleri olumlu sonuçlandı. Sonuçlara göre, tümörün yarıdan fazla oranda küçüldüğü tespit edildi. Faz çalışmasının ardından akıllı ilacın yerli ve milli imkanlarla üretilip, piyasaya sürülmesi hedefleniyor.

'Türkiye'de ilk sentezlenen molekül'

Prof. Dr. Sunguroğlu, bu tür akıllı ilaç tedavilerinde sadece tümörü hedefleyen ve vücudun diğer hücrelerine zarar vermeyen tedavinin hedeflendiğini belirtti. Tümör hücrelerinin zaman geçtikçe kişinin bağışıklık sisteminden kaçtığını belirten Prof. Dr. Sunguroğlu, "Ve bu bağışıklık sisteminden kaçarken 'beni yeme' sinyali dediğimiz sinyaller yaratıyorlar. Bunları hedeflediğiniz zaman, kişinin kendi bağışıklık sistemini aktive etmiş oluyorsunuz. Bununla ilgili çalışmalar çok arttı. Bizim sentezlediğimiz molekül de başta beyin tümörü olmak üzere pek çok tümörü hedefleyebilecek özel akıllı ilaçlar halinde kullanılabiliyor. 2023 yılında bununla ilgili yurt dışında birkaç çalışma görüyoruz; ama Türkiye'de ilk sentezlenen molekül bu, bu türde ilk akıllı ilaç adayı" dedi.

'Tümörün yüzde 60 küçüldüğünü gözlemledik'

Prof. Dr. Sunguroğlu, "Deneysel geliştirdiğimiz tümör modellerinde bunun tümörü anlamlı derecede küçülttüğünü de gözlemledik. Oran vermek gerekirse de tümörün yüzde 60 küçüldüğünü gözlemledik. Ama burada ilave oran, herhangi bir ajan kullanılmadı. Sadece bu antikorun, bu molekülün geliştirmiş olduğu bir etkiydi. Dolayısıyla çok umut eden bir ilaç olduğunu, molekül olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca yan etkisi olmayan bir ilaç. Normal hücreler üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığını da görüyoruz. Bu aşamadan sonra ilaç haline getirmeyi planlıyoruz. Tamamen milli ve yerli bir ilaç geliştirmek bizim için hedef. Kendi imkanlarımızla bu ilacı ülkemizde geliştirip, piyasaya sunmak istiyoruz ve bu imkanlar ülkemizde mevcut. Hiç zor değil. Türkiye'de ilacın faz çalışmasına geçmesinin hiçbir engeli yok. Bu ilacın kısa sürede ülkemizde üretilip, yerli ve milli olarak piyasaya sürüleceğine inanıyorum" diye konuştu.

Prof. Dr. Sunguroğlu, ilacın beyin tümörü dışında pankreas kanseri, over kanseri, prostat kanserini de hedeflediğini belirtti.