Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bugün yapılan Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısı sonrası açıklamalarda bulundu. Kovid-19 testi pozitif çıkan sağlık çalışanı sayısının 40 bini geçtiğini söyleyen Koca, koronavirüs nedeniyle yaşamını yitiren sağlık çalışanı sayısının da 107’ye ulaştığını açıkladı. İstanbul’da son bir ayda koronavirüs vakalarında yüzde 50 artış olduğunu açıklayan Koca, kentte kısıtlama getiymeyi ise düşünmediklerini söyledi.
Bakan Koca’nın açıklamalarından satır başları şöyle:
“Koronavirüsle artık çok şey biliyoruz. Kuralların sonuçları hakkında, somut, ölçüelebilir tecrübelerimiz var. Salgının maske, mesafe ve temizlik tedbirlere uyuldukça gerilediği, uzaklaştıkça tırmanışa geçtiğini görüyoruz.”
“KORONAVİRÜSE KARŞI ALDIĞIMIZ TEDBİRLER, BİZİ GRİPTEN DE KORUYACAK”
“Ekim ayındayız, gribin en yaygın olduğu günlere girdik. Koronavirüse karşı alacağımız tedbirler bizi gripten de koruyacak. Tedbirleri alırsa iki hastalıktan birlikte korunmuş olacağız. Grip, ölüme yol açabilen bir hastalıktır. Gribin bulaşmasına karşın yeterince duyarlı değiliz. Bu hastalığa karşı koronavirüs tedbirlerine uyarak ciddi başarı elde edebiliriz.”
“YURT DIŞINA GİDENLERE 490 BİN 480 TEST YAPTIK”
“Temmuz ayından itibaren normalleşme dönemine geçtik, sınırlamalar kalktı. Ülkeler arasında gidiş gelişler, ülkelerin koyduğu şartlarla başladı.
Yeni dönemin gerekliliklerine uygun olarak, kesitsel taramalar adını verdiğimiz virüs taramalarına başladık. Bu taramaları havalimanlarında, cezaevlerinde, OSB’lerde, askerlere, sporculara ve benzer gruplara yapıyoruz.
Bugüne kadar hava yoluyla yurt dışına gidenlere yaptığımız test sayısı 490 bin 480’dir. Bu taramalarda 1226 kişide test pozitif çıkmıştır.”
“TOPLUMUN TAMAMINI YANSITACAK BİR ÖRNEKLEM ÜZERİNDE ÇALIŞMA YAPIYORUZ”
“Bir diğer konumuzsa saha taramasıdır. Daha önce enfeksiyonun yaygınlığı ve bağışıklığı ölçmek için 153 bin kişiyi kapsayan bir saha taraması yapmıştık. 15 Ekim’de bu saha taramasını tekrarlıyoruz. Toplumun tamamı yansıtacak büyüklükte bir örneklem üzerinde çalışma yapıyoruz. Hem semptomsuz yani belirtisiz olduğu halde testi pozitif çıkan taşıyıcı vakaları hem de antikor testleriyle daha önce virüs kendisine bulaştığı halde bunu fark etmemiş, fakat sonuçta bağışıklık geliştirmiş kişileri tespit etmiş olacağız. Bu çalışma bize toplumun tamamı hakkında fikir verecektir.”
“MASKE KURALUNDAN ÖDÜN VERİLMEMELİDİR”
“Pandeminin ilerleyen alanlarında yurt dışına gidip gelenler, dış alanlarada tedbirlere uyumda toplumca disiplinli olduğumuzu belirtiyor. Törenler ve toplu etkinliklerin olduğu ayları geride bıraktık. Kapalı alanlar çok önem kazandı. Aynı işyerinde çalışan kişilerin karşılıklı güvence varmış gibi tedbir almadıklarını duyuyoruz. Maske kuralından ödün verilmemelidir.”
“AŞI KENDİSİNİ VİRÜSTEN KORUYAMAYANLAR İÇİN ÇARE DEĞİLDİR”
“Maske bazı bilim insanlarınca aşı gibi koruyucu olarak görülmektedir. Koronavirüs bulaştığı kişide 2-3 hafta sonra iz bırakmayacağı, hatta fark edilmeyeceği gibi, bu süre hayatının en çetin günleri de olabilir. Aşı konusundaki gelişmeler ise böyle kısa günlerde ifade edilemez. Aşı, yaygın olarak yapılabileceği güne kadar kendini virüsten koruyabilenler için bir çare olacaktır. Aşı kendisini virüsten koruyamayanlar için çare değildir.”
“RİSK GİDEREK TABANA YAYILIYOR”
“Virüsün yol açtığı hastalık ve tedavisi hakkında çok daha bilgi sahibi olmakla birlikte risk giderek geçiş bir tabana yayılıyor. Testi pozitif çıkanların ve bunların temaslılarının izolasyon kuralına uyması şarttır. Bakanlık olarak gerekli önlemleri alıyoruz. Öte yandan belirli semptomları olan kişilerin bir an önce sağlık kuruluşlarına başvurmalarını istiyor. Ağır hastalar bunlar arasından çıkıyor. “
“LÜTFEN HES’TEN YARARLANIN”
“Bildiğiniz gibi Bakanlığımız, koronavirüs bulaşma riskine karşı her birey için risk yönetimi rehberi oluşturmuştur. Bu bütün pozitif vakaların ve hatta onların temaslılarının kayıtlı olduğu HES uygulamasıdır. Girip çıkacağınız yerin risk durumunu HES’le öğrenebilirsiniz. HES koronavirüs konusunda güncel bütün verileri içeren bir nevi haritadır. Bizler sahada her türlü tedbiri almak ve bütün şüphelilere ulaşmak için seferberlik halindeyken, sizler de lütfen HES’ten yaralanın.”
“SON BİR HAFTA İÇİNDE İSTANBUL, BURSA, DENİZLİ VE KAHRAMANMARAŞ’IN DA OLDUĞU BAZI İLLERDE ARTIŞLAR OLDU”
“Salgınlar yerinde müdahaleleri gerektiriyor. Biz de bu nedenle ülkenin bazı bölgelerine ziyaretlerde bulunduk. Vakaların artış gösterdiği yerlerde sebepleri ortaya çıkararak ek tedbirler aldık. Son bir hafta içinde İstanbul, Bursa, Denizli, Kahramanmaraşın da olduğu bazı illerimizde artışlar olmuştur.”
“HER ALANDA SIRAYLA ESKİ DÜZENE KAVUŞACAĞIMIZ AŞAMAYA YAKLAŞIYORUZ”
“Geçtiğimiz pazartesi günü yüz yüze eğitimde planlanan ikinci aşama uygulamaya kondu. Salgında başarı kazandıkça, hayatın her alanında sırayla eski düzene kavuşacağımız aşamaya yaklaşıyoruz. Salgınla mücadele stratejimizle bu işin üstesinden alnımızın akıyla geleceğiz, şüpheniz olmasın. Sizden istediğimiz sabır ve sebattır. Girdiğimiz aylarda tedbirlere harfiyyen uymaktır.”
“AŞIYA ODAKLANAN BİR GRUBUMUZ DAHA VAR”
“Çalışmalarını kamuoyu önünde sürdürmeyen, tek hedefleri olan aşıya kilitlenen bir grubumuz daha var. Temmuz ayında oluşmaya başlayan Yerli Aşı Ortak Çalışma Grubu hakkında biraz daha yol alınmasını bekleyerek size detaylı bilgi vermedim, bugün bu noktaya geldiğimize inanıyorum.”
“TÜRKİYE’NİN AŞI ÇALIŞMALARI 600 KİŞİ TARAFINDAN YÜRÜTÜLMEKTEDİR”
“Aşı Ortak Çalışma Grubunda, diğer bilim insanımızın yanı sıra aşı çalışmalarını doğrudan yürüten uzmanlar da bulunmaktadır. Türkiye’nin aşı çalışmaları bu bilim insanlarına bağlı 600 kişi tarafından yürütülmektedir. Ortak çalışma grubumuz şu anda 4 farklı aşı üzerinden çalışmaktadır. Bunun dışında şu anki sonuca aynı derecede yaklaşmamış olsa da başka çalışmalar da vardır. Aşı çalışmalarını yürüten ekiplerimiz, sonuca en kısa sürede ulaşmak için rekabet içinde, birbirlerinin başarısı için ise dayanışma içindedir. Şu an aşılardan 2’si insan deneyleri aşamasına yakındır.”
“AŞILARIN KOLAY BULUNMADIĞI GÖRÜLMEKTEDİR”
“Bulaşıcı hastalıkların geçmişine bakıldığında aşıların kolay bulunmadığı görülmektedir. Kızamıkçık aşısı 7 yılda, boğmaca aşısı 8 yılda, çocuk felci aşısı 20 yılda, grip aşısı 14 yılda, tüberküloz aşısı 21 yılda gelişmiştir.
Bilimsel bilginin üzerine o tarihlere kıyasla kat kat bilgi eklenmiştir. Bugünkü durum elbette farklı olacaktır ama işin doğasında bir zorluk olduğu da bilinmektedir.
Salgının başlangıcında aşı için öngörülen zaman en az 12, ortalama 18 aydı. Salgın 1 yılını doldurmaya yaklaşırken gerçekten önemli gelişmeler ortaya kondu. Çin, Rusya, İngiltere ve başka bazı ülkeler, aşı çalışmalarında insan üzerinde deneylere geçtiler. Fakat bunların hiçbiri satın almanız halinde size her şeyiyle sonuçlanmış bir aşı için taahhütlerde bulunmamaktadırlar. Bilim şu an için umut olmayı kabul etmekte, kesin vaat olmayı erken görmektedir. Aşı konusunda dünyadaki durum budur, umut çok yüksek olmakla birlikte, temkini ve tedbiri elden bırakmamak gerekmektedir.”
“AŞI ÜRETİLENE KADAR ELİMİZDEKİ GÜÇ TEDBİRDİR”
“Sonuca yakın görülen iki aşı adayımızda hayvan deneyleri başarıyla tamamlanmış, sıra gönüllüler üzerinde yapılacak deneylere gelmiştir. Bu gelişmeleri size sıcağı sıcağına bildireceğim. Aşı, bu salgına karşı insanlığın zaferi olacaktır, bu zaferi elde edecek olanlar arasında sizin konuştuğunuz dili konuşan bilim insanlarının yer alacağından kuşkunuz olmasın. Dünyada zeka ülkelere göre dağıtılmıyor. Bilim imkan ve adanma işidir. Bilim insanlarımız bu konuyu hayatlarının temel meselesi haline getirmiştir. Sizlerden bilim insanlarımıza inanmanızı, önerdikleri tedbirlere, maske, mesafe ve temizlik kuralına uymanızı istirham ediyorum. Aşı, tüm denemelerden başarıyla geçip üretilene kadar elimizdeki güç tedbirdir.”
VAKA SAYILARINDA SON DURUM
“Son duruma baktığımızda illerde İstanbul’da son 1 ay içindeki artış ortalama yüzde 50 oranında.
Ankara’da son 1 ayda azalma yüzde 60 kadar oldu. Fakat son üç günde bu azalıştan sonra, yüzde 4 gibi bir artışı görüyoruz. Yatışlarda daha bir değişiklik olmadığını görmüş oluyoruz. Bu azalışla birlikte artışın önümüzdeki günlerde daha yakın tedbirlere uyarak azalmasını sağlamalıyız.
İzmir son 1 ay içinde yüzde 50 azalış. Genel seyrin İzmir’de iyi olduğunu ama orada da son günlerdeki kısmi artışla tedbirlerin yoğun şekilde hassasiyetle devrede olması gerektiğini görmüş oluyoruz.
Bursa’da son bir aya göre yüzde 35, Kocaeli’de yüzde 30, Denizli’de yüzde 35, Balıkesir’de yüzde 50’ye yakın artış, Kahramanmaraş yüzde 25’e yakın, Bilecik’te sayı az olmakla birlikte yüzde 50 artış olduğunu son 1 aya göre görmüş oluyoruz.”
“İSTANBUL İÇİN YENİ TEDBİR DÜŞÜNMÜYORUZ”
“İstanbul için daha önce de bahsetmiştim, genel olarak geriye dönüşlerle birlikte artış beklentisindeydik. Kapalı ortamlara geçişinde aile içi bulaş dahil artırdığını, bu artışın buna bağlı olduğunu görüyoruz. Biz kısıtlama anlamında herhangi br tedbiri düşünmüyoruz. Bu dönemde özellikle sahada filyasyon ekiplerimizi daha da artırdık. Sahadaki filyasyon ekipleriyle birlikte temaslıları erken dönemde izole etmeyi istiyoruz. Bu temaslıların da her gün semptomlarının takibini yapıyoruz. Şu an hastane yatışlarında ciddi bir artışın olmadığını görüyoruz. Bu anlamda bir sorun olmadığını çok rahat söyleyebiliriz, bulaşmayı önlemek için maske kullanımının, mesafenin çok önemli olduğunu, kalabalık ortamlara girilmemesi gerektiğini önemli görüyoruz.
“BİLİM KURULUNUN EVDE 10 KİŞİYİ GEÇMEMEK ŞEKLİNDE AİLE İÇİ TEMASLARIN AZALTILMASI ÖNERİSİ OLDU”
“Aile içi bulaşın çok olduğunu görüyoruz. Bilim Kurulumuz evdeki kişilerle birlikte mümkün mertebe 10 kişiyi geçmemek şeklinde aile içi temasların azaltılması önerisi oldu.
Özellikle şu dönemde artış olan illerimizde tedbirlere uymakla ve filyasyonu yapmakla sonuç aldığımızı çok iyi biliyoruz.”
“PANDEMİDEKİ MÜCADELEMİZİ VAKA, HASTA KAVRAMLARINA İNDİRGEYEREK GÖLGELEMEYELİM”
“Vaka ve hasta tanımlarını yaptığımız dönemden bu yana gündem olan bir konu. Burada Türkiye olarak pandemideki mücadelemizi vaka hasta kavramlarına indirgeyerek gölgelemeyelim. Şunu çok net ifade ediyorum, biz özellikle tedavi rehberimizde semptomu, yani bulgusu olan kişilere test yapan ülkeler arasındayız. Başından beri test politikamız da bu şekildeydi. Temmuzda değişmedi. Bu semptomu olan kişilere yaptığımız testler dışında temmuz ayından itibaren kesitsel taramalar, yani ülkeler arası geçişlerin olduğu dönemde havaalanındaki insanlara yapılanlar, askerlere, cezaevlerinde, sporculara yapılan testler gibi kesitsel yaptığımız çalışmalar oldu. Ayrıca saha çalışmalarımız oldu, bununla ilgili de 153 bin kişiye yapılan bir testti. Yarından itibaren de haneler tespit edildi, bu saha çalışmasını da tekrarlamak istiyoruz.
Bu tablo temmuz ayından itibaren gündeme gelen ve temmuz ayında da bizim hasta olarak tanımladığımız, semptomu olan ve testi pozitif olan kişiler olarak tanımladık zaten. Daha önce bu kesitsel taramalar olmadığı için şeffaf olmak adına hasta tanımını kullandık. Bu kesitsel taramaları da yer yer bildirmiş olacağız.
Bugün havalimanlarında yapılmış olan testlerden bahsettim. Bugün itibariyle bunları DSÖ’ye de bildiriyor olacağız. Bunu OSB’ler için de, sporcular için de, hatta yer yer özel sektörde de yapılıyor, bunları da yer yer sizlerle paylaşıyor olacağız.
Bu ayrımı yapmak içindi, farklı bir şey için değildi.
Test politikasının yeni dönemde değişikliği değil, taramaları yapmak için ilave olmuş oldu. Vatandaşımıza bunu şeffaf şekilde söylemek içindi. Orada hasta yazılmış olması, bu rakamı şeffaf şekilde vermek içindi, bu anlamda kafa karışıklığının olmaması gerekiyor.”
“TESTİ POZİTİF OLAN HERKESİ VE TEMASLILARINI İZOLE EDİYORUZ”
“Testi pozitif olan herkesi biz izole ediyoruz. Pandemide şöyle yanlış bir algı da oluşturulmaya çalışıyor. Pozitif olan semptomu olmayan kişi de bulaştırıcıdır. Evet öyledir. Bunu mutlak izole etmemiz gerekiyor. Semptomu olmasa bile izole ediyoruz, izole etmemiz yetmiyor, filyasyonunu da yapıyoruz. Yine yetmiyor, bunları ayrıca HES’e de kaydediyoruz. HES’te başından beri pozitif gördüğümüz her kimse yer alıyor.”
“VATANDAŞIMIZ İLK GÜNDEN BERİ VERDİĞİMİZ BÜTÜN RAKAMLARIN DOĞRU OLDUĞUNUN EMİN OLSUN”
“Siz eğer bunu gizleyebilir durumda olursanız pandemiyle siz mücadele edemezsiniz. Vatandaşımız bu konuda müsterih olsun. Gizleyerek, sadece testi pozitif olup bulaştırmaz diye izole etmeden pandemide başarıyı sağlayabilir misiniz? Biz ayrıca o kişileri çağrı sistemiyle her gün arıyoruz. Yani pandemide asla taviz vermiyoruz. O nedenle zaten sonuç alıyoruz. Vatandaşımız, ilk günden beri verdiğimiz bütün rakamların doğru olduğundan emin olsun.”
“NEREDEYSE HERKESİN GRİP AŞISI YAPTIRMASI GEREKTİĞİYLE İLGİLİ YANLIŞ BİR KANAAT VAR”
“Grip aşısıyla ilgili yanlış bir algı oluşturuluyor. Neredeyse herkesin grip aşısı yaptırması gerektiğiyle ilgili yanlış bir kanaat var. Dünyada grip aşısının üretiminde toplam yüzde 20 oranında artış oldu. Grip aşısını öncelikle riskli kişilere, öncelikli kişilere tespit edilerek başlıyoruz. Grip aşısı Türkiye’ye geldi. Bu riskli grubu tespit ediyoruz, önümüzdeki günler uygulamasına geçilmiş olacak. Denildiği şekliyle sadece 1,5 milyon aşı gelmeyecek, geçen yıl 1,3 milyon aşı gelmişti. Bu yıl daha fazla aşı olacak, bunu daha da artırma gayreti içindeyiz. Aşı Türkiye’de ruhsatlıysa bunu getirip herkes verebilir. Değilse halk sağlığı alabilir. TEB ve DMO bunun görüşmelerini yapıyorlar. Ülkeye katkı sağlanmak isteniyorsa, bulunan aşıyı bize söylesinler, bu aşıyı biz DMO üzerinden almaya hazırız.
Özellikle de güney yarım kürede maske, mesafe ve el hijyeniyle gribin çok azaldığını biliyoruz. O yüzden bu dönemde gribe karşı da maske ve mesafeyi aşıdan daha çok önemseyelim.”
“HERHANGİ BİR KISITLAMAYI, SOKAĞA ÇIKMA YASAĞINI ASLA DÜŞÜNMÜYORUZ”
“Herhangi bir kısıtlamayı, sokağa çıkma yasağı gibi, asla düşünmüyoruz. Avrupa’da son haftalarda giderek arttığını biliyoruz, önümüzdeki haftalar ben daha da artacağı kanaatini taşıyorum. Bizim dışımızdaki ülkeler bu anlamda tedbir almama noktasında bir çaba içindeler. Maske uygulaması daha yeni uygulamaya başlandı. Biz yaygın test yapıyoruz. Avrupa filyasyon yapmıyor. Özellikle solunum sıkıntısı başlamadıkça, semptomu belirginleşmedikçe kişinin hastaneye gelmesi bile istenmiyor ve o dönem test yapılıyor. Biz ise 2 semptomu olduğunda test yapmaya başlıyoruz. Bu kişilerin hepsine de temaslı takibi yapıyoruz. Bu kişileri izole ettiğimiz gibi, temaslı olanları da izole ederek bir izolasyon dönemini geçirmiş oluyoruz. Bunu Avrupa ülkelerinin hiçbir yapmıyor.”
VAKA SAYILARI YARINDAN İTİBAREN TABLODA NET OLARAK GÖRÜLECEK Mİ?
“Tekrar anlatayım. Bizim test politikamız başından beri değişmedi. Test politikamız rehberimizde belirtildiği şekliyle semptomlu olan kişilere yapılan test politikasıydı. DSÖ de bunu biliyor, bu sonuçları ilk günden itibaren DSÖ’ye bildirmiş oluyoruz.
Bunun dışında değişen, temmuz ayında olan değişiklik oldu. Yeni normalleşme ile birlikte olan değişiklikle, farklı olarak kesitsel taramaları yapma ihtiyacı hissedildi. Bir de saha taramaları.
Dolayısıyla bu kesitsel çalışmalar, saha çalışmaları semptomlu olan kişilere yapılan çalışmalar değil. Bunu ayırmak anlamında, temmuz ayında semptomu olan, testi pozitif olan kişileri biz rehberimizde hasta olarak tanımlamıştık zaten.
Vatandaşa karşı sorumluluğumuzun gereği olarak, o taramaları ilave etmediğimiz için hasta olarak kullanmış olduk.
Pandemiyle mücadele dinamik bir mücadele, saha çalışmaları dışında bu tarz kesitsel çalışmalar da artmış olacak. Onları da vatanşımızla paylaştığımız gibi DSÖ ile de paylaşmış olacağız.
Bugün havaalanında yapılmış olan 490 bin testten bahsettim ve pozitif oranlarını söyledim. Bu daha önce hasta olarak bizim tablomuzda yer almayan bir sayıydı. Çünkü bu vakaydı, yani semptomu olmayan, taşıyıcı olan kişilerdi. Bunu da bugün söylemiş oldum.
15’inden itibaren açıklanacak denilen şey, 15’inden itibaren taramaya başlayacağız, saha çalışmasına, bu saha çalışmasında elde ettiğimiz sonuçları da vatandaşımızla paylaşıyor olacağız. Hatta geçmişe dönük kesitsel çalışmaları da yer yer vatandaşımızla paylaşıp DSÖ’ye bildireceğiz demiştim.
Bilmem vaka-hasta durumunu net anlatabildim mi.
Yani test politikamızda değişikliğe gitmedik. Ama temmuz ayından itibaren kesitsel taramalar, yani OSB, havaaanı, sporcular, hatta özel sektörün önünü açtık biliyorsunuz, bunlar da bizim sistemimizin içinde. Bunları da yer yer açıklıyor olacağız. O anlamda sorun yok. Bunu ayrıştırmak için olan bir şeydi.
Vatandaşımız da şundan emin olsun. Testi pozitif olan, bulgusu olsun olmasın, biz herkesi izole ediyoruz. Bu kişilerin temaslılarını bulduğumız gibi, izole ettiğimiz gibi, HES sistemine hepsini kaydediyoruz.
Mücadelede sonuç almak için siz bunu yapmak zorundasınız. Bunu gizleyemezsiniz, biz ötesini yapıyoruz.
Bu başarı, bütün bu dünyadaki artışa rağmen, 83 milyonun başarısı. Bu başarı, 1 milyon 100 bin sağlık çalışanımızın başarısı. Bu başarıyı lütfen gölgelemeyelim, bununla gurur duyalım.”
“YATAK DOLULUK ORANINDA ÖZEL SEKTÖR YOK”
“Yatak doluluk oranı, üniversiteler dahil olmak üzere olan oranlar. Özel sektör bunun içinde yok.”
TESTİ POZİTİF OLAN SAĞLIK ÇALIŞANI SAYISI 40 BİNİ GEÇTİ
“Sağlık çalışanlarımızın özellikle pozitif olan, semptomu olan veya olmayan, sayısı 40 bini geçti. Hayatını kaybeden testi pozitif olan sağlık çalışanlarımızın sayısı da son dönem arttı. Sayıları 100’ü geçti. 107 olduğunu söyleyebilirim. Hepimize başsağlığı, Allah’tan rahmet diliyorum.(evrensel)