Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi ile TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu tarafından 17 Ekim 2020 tarihinde “Aile Planlaması Hizmetleri Acilen Karşılanmalıdır” konulu bir basın toplantısı düzenlendi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi ile TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu tarafından 17 Ekim 2020 tarihinde “Aile Planlaması Hizmetleri Acilen Karşılanmalıdır” konulu bir basın toplantısı düzenlendi.
TTB Merkez Konseyi Başkanı R. Şebnem Korur, TTB Merkez Konseyi Üyeleri Meltem Günbeği, Deniz Erdoğdu ve Çiğdem Arslan’ın katılımıyla gerçekleşen basın toplantısında; birinci basamak sağlık kuruluşları, sağlık merkezlerinin uygun donanıma sahip olmaması ve malzeme eksikliği nedeni ile aile planlaması hizmetlerini veremez hale geldiğine dikkat çekildi.
Ülkemizde karşılanamayan aile planlaması hizmetleri giderek artmaktadır. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018 sonuçlarına göre son beş yılda aile planlamasında karşılanamayan gereksinim iki katına çıkarak 12’ye yükselmiştir. Diğer taraftan çocuk istemediği halde etkisiz yöntemle korunan kadınların oranı 20 olup, toplamda kadınların 32’sinin “karşılanmayan aile planlaması ihtiyacı” mevcuttur. Yani her üç kadından birinin aile planlaması ihtiyacı karşılanmamaktadır.
Birinci basamak sağlık kuruluşları, sağlık merkezlerinin uygun donanıma sahip olmaması ve malzeme eksikliği nedeni ile aile planlaması hizmetlerini veremez hale gelmiştir. Uzun zamandır gerek aile sağlığı merkezlerimizde gerekse üreme sağlığı merkezlerimizde ne kondom ne de hormonal aile planlaması yöntemleri için malzeme bulunmamaktadır. RİA uygulamaları çok azalmış hatta birçok ASM’de bu hizmet verilemez hale gelmiştir. Bizler, aile planlaması gereksinimi için başvuranlara “elimizde hap yok, kondom yok, aylık- üç aylık iğne yok” demekten hekim olarak utanç duyuyoruz.
Aile planlaması hizmetlerinin sunumunu, koruyucu sağlık hizmetleri ilkelerine uygun olarak gerçekleştirmekle yükümlü olan Sağlık Bakanlığı’nın dağıtımını yapmadığı aile planlaması malzemelerini kadınlar cepten karşılayarak edinmektedir. Gebeliği önleyici malzemeler, Aile Sağlığı ve Üreme Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz olarak sağlanması gerektiği için SGK ödeme kapsamına alınmamıştır. Birinci basamak sağlık kuruluşlarının aile planlaması hizmetlerini veremez hale gelmesinin yanı sıra pandemi döneminde artan işsizlik ve yoksullaşma, giderek pahalılaşan gebelik önleyici malzemelerin temin edinilmesini de engellemektedir. Daha pek çok etken nedeniyle pandemi dönemi yaşanan sıkıntıları daha da arttırmış durumdadır.
Özellikle yoksul kadınlar ücretsiz aile planlaması ürünlerine ulaşamadıklarında istenmeyen gebeliklerle yüz yüze geliyor. Biliyoruz ki istenmeyen gebelikler anne ve çocuk sağlığı açısından birçok sağlık riski içermektedir. İstenmeyen gebelikleri önlemek; anne ölümlerini, sık gebelik ve doğuma bağlı hastalıkları, düşük doğum ağırlıklı bebekleri, bebek ve çocuk istismarı gibi birçok sağlık sorununu ortadan kaldırır.
Biz hekimler görevimizi yapmak istiyoruz; Sağlık Bakanlığı aile planlaması için kullandığımız hap, kondom, aylık-üç aylık iğneleri ivedilikle temin edip, tüm yurda dağıtmalıdır.
Aile planlaması ile ilgili hizmet içi eğitimler yeniden başlamalıaile sağlığı merkezlerinde RİA uygulamaları desteklenmeli, Üreme Sağlığı Merkezlerindeki yetişmiş sağlık personelinin görev yerleri değiştirilmemeli aile sağlığı merkezleri ile koordineli çalışmaları sağlanmalıdır.
Sağlık Bakanlığı hap ve aylık- üç aylık iğneleri temin edip dağıtımını yapana kadar bu yöntemlerin reçete ile ücretsiz olarak ihtiyaç sahiplerine verilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.
İsteğe bağlı düşüklerin önündeki engeller kaldırılmalıdır.
Anne çocuk sağlığını bozan tüm etmenlerle mücadele etmenin hekimlik görevimiz olduğu bilinciyle acil sorunların takipçisi olacağımızı bir kez daha dile getiriyoruz.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi
TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu
