KAPSÜL, HAVAN VE STETESKOP
Pandemi sürecinde insanlara virüsten korunmayla ilgili DSÖ’den başlayarak ülkelerin sağlık otoriteleri, bilim insanları çok sayıda önerilerde bulundular. Bugün bulaştan korunmada ilk akla gelen ve takılmadığında ceza dahi uygulanan maske kullanmak, salgının ilk zamanlarında majör olarak önerilmezken, bir şey ise hiç değişmeyen öneriler arasındaydı ; “Bağışıklık sisteminizi güçlü tutun, vitamin, mineral ve destekleyici ürünler kullanın.” Sloganlaşan bu çağrıyla virüsten korunma çabası bir gereksinime dönüştü, bu alanda tüketim akıl almaz boyutta arttı. Bazı ürünler bulunamaz hale geldi, internet satışlarına düştü ve fiyatları karaborsa gibi katlandı.
Bu durumu fırsata çevirmeye kalkışanlar oldu, bilimsellikten uzak, kanıtlanmamış öneriler de doğru yaklaşımların arasına karıştı.
Bugün biz eczacılar yaşadığımız pandemi döneminde halk sağlığına hizmet vermeye çalışırken, bir market zinciri bu dönemde artan tüketimden kendine fırsat ve alan yaratmaya çalışıyor. Bunu da manav reyonu yanına farmakolojik ve medikal çağrışımlarla gözlere hitap eden ve bu yönde bir algı oluşturmaya çalışan satış teknikleriyle, eczanemsi köşeler oluşturarak yapmaya çalışıyor.
Her şeyden önce insan sağlığını ve eczaneleri tehdit eden bu durumun, yani tehlikenin, bir gün harekete geçebileceğinin yıllardır farkındayız. Bugün marketlerin bir köşesinde vitaminler boyutunda karşımıza çıkan tehlikenin, yarın içine reçetesiz ilacı da alarak büyüyeceğinin, sonrasında ise ülkemizdeki eczane modelini değiştirecek kadar devasa hale gelebileceğinin de farkındayız.
Bu farkındalık bizim paranoyamız değildir. Çok değil daha üç-beş yıl önce bize dayatılmaya çalışılan, dağıtım kanalı destekli eczane modelini durdururken bunun orada bitmeyeceğini biliyorduk.
Bu yüzden harekete geçmeliyiz, karşı durmalıyız.
Ne yapmalıyız ?
Yaşadığımız dünyada egemen olan kapitalizm bizim gibi emeği, küçük sermayeyi ve akademik bilgiyi barındıran küçük yapılara yaşama hakkı tanımayıp ezip geçmek istiyor. Dünyanın her yanında mesleklere, işletmelere yaptığını bugün bizlere manav reyonu yanında sözde sağlık reyonu kurarak yapmaya çalışıyor.
Kapitalizm dayanağını ve gücünü, temel ilkesini yaşama geçirerek alır; o da daha çok satmak, daha çok kar etmektir.
Bizim ise iki tane gücümüz var, ikisinin de kapitalizmin bu ilkeleriyle uzaktan yakından ilgilisi yoktur .
Birincisi mensubu olduğumuz mesleğin bize vermiş olduğu, insana doğrudan hitap eden ve dokunan özelliklerimiz, ikincisi de örgütsel dayanışmamızdır.
Sahip olduğumuz bu değerleri ayakta tutarsak, bizler de ayakta kalır ve başarabiliriz.
İLACIN VE SAĞLIĞA İLİŞKİN ÜRÜNLERİN TEK DOĞRU ADRESİ ECZANEDİR!
İçinde ilaç etken maddesi barındıran sağlığa ilişkin ürünlerin “gıda takviyesi” adı altında ya da “tıbbi cihaz” statüsüne sokularak piyasaya sürülmesi ve reklamlarının yapılması artık halk sağlığını ciddi şekilde tehdit eden boyutlara ulaşmıştır. İlaç gibi hayati bir ürünün, herhangi bir ürün gibi satışı, pazarlama ve reklam konusu yapılması kabul edilemez.
Son edindiğimiz bilgiler, bir market zinciri COVID-19 pandemisi dolayısıyla insanlarımızın sağlığa dair kaygılarının artmasından faydalanarak “eczane taklidi” yapmaya çalışacağını, takviye edici gıdalar için özel bölümler oluşturacağını gösteriyor. İlacın zincir marketlerde satılmasının kapısını aralayacak bu tarz yaklaşımları geçmişte de asla kabul etmedik, bugün de etmiyoruz. Öte yandan bu tarz yaklaşımların bir süre sonra reçetesiz ilaç uygulamalarını ve ilaçta reklamı hayata geçirmeye yönelik girişimlerin ilk adımları olduğunun da farkındayız.
İlacın ve ilaç kategorisi içerisinde değerlendirilmesi gereken ürünlerin; üretiminden saklama koşullarına, dağıtımından imhasına olan tüm süreçlerin sağlık profesyonellerinin gözetiminde olması gerektiğini bir kez daha, ısrarla hatırlatıyoruz. İlaca ve sağlığa dair tüm ürünlerin tek doğru adresi sadece ve sadece eczanelerdir. Halk sağlığının korunması, dünyada ve Türkiye’de daha önce örneklerine sıklıkla rastladığımız ölümlere varabilecek geri dönülemez sağlık sorunlarının önlenmesi açısından söz konusu ürünlerin eczacı danışmanlığında halka sunulması elzemdir.
Türk Eczacıları Birliği olarak, başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere yetkilileri ticari kaygıları önceleyerek halk sağlığını göz ardı eden bu tarz çabalara karşı acil önlemler almaya davet ediyoruz. Sürecin takipçisi olacağımızı, konu ile ilgili olarak gerek kamu otoritesi nezdinde gerekse hukuki yollardan tüm girişimlerimizi sürdüreceğimizi kamuoyuna saygıyla ilân ediyoruz.
TÜRK ECZACILARI BİRLİĞİ
