Gıda takviyeleri pandemiyle birlikte günümüzde en çok kullanılan ürünler arasında. Peki bu ürünlerin güvenirliliği, nasıl kullanılacağı gibi konular hakkında vatandaşlarımız bilgi sahibi mi? Bu sorular sıkça gündeme gelirken, son günlerde basından okuduğumuz haberler gıda takviyeleri konusunda yetkin bilinen kişilerin bile yanlış bilgi sahibi olduğunu gösteriyor. Örneğin gıda takviyelerinin özel saklama koşulları gerektirmediği ve eczane dışında satışı yapılan yerlerden de alınabileceği, Tarım ve Orman Bakanlığının bu ürünler üzerinde sıkı denetimler yapıldığı da söyleniyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan Tüm Eczacı İşverenler Sendikası Genel Başkanı Ecz. Nurten Saydan, pandemiyle birlikte gıda takviyelerinin kullanılmasının artmasıyla bu ürünlerin yanlış yerlerden temin edilmesinden tutun da yanlış kullanımına kadar birçok sorunla karşılaşıldığını belirterek, “Sağlığa ilişkin olan, eczanede olması gereken, eczacı danışmanlığı isteyen ürünler, uluorta her yerde satılmamalı” dedi.
Ecz. Nurten Saydan, “Yanlış gıda takviyesi kullanımından dolayı zehirlenmelerden tutun da ölümcül birçok sağlık sorunu yaşayan vatandaşlarımız sık sık basında gündeme geliyor. Dolayısıyla bu ürünlerin hangi koşullarda, hangi ilaçlarla ve hangi dozlarda alınması gerektiğini uzmanların; yani hekimler ve eczacıların kontrolünde kullanılması zorunluluğu artık yadsınamaz bir gerçek” dedi.
VİTAMİNLER İÇİN ÖZEL SAKLAMA KOŞULLARI VE UYARILAR MEVCUT
Saydan açıklamasında şunlara yer verdi:
“Tarım Bakanlığınca ruhsatlandırılan ve reklamı yapılarak internet, tv, market ve hatta benzin istasyonları gibi yerlerde hangi koşullarda muhafaza edildiği belli olmayan ve kontrolsüzce satışına izin verilen bu ürünlerin bilinçsiz kullanımı büyük riskleri barındırıyor.
Gıda takviyelerinin gıda gibi değerlendirilip saklanma ve kullanım için özel uyarıların bulunmadığını ifade etmek doğru bir yaklaşım değildir. Örneğin, son dönemlerin sıklıkla kullanılan C ve D vitamini içeren gıda takviyeleri için özel saklanma koşulları ve uyarılar mevcuttur.
C vitamini içeren gıda takviyeleri mutlaka 25 derecenin altında bir sıcaklıkta muhafaza edilmeli, buzdolabına koyulmamalıdır. Oysaki C vitamini içeren gıda takviyesinin C vitamini deposu portakal gibi buzdolabında saklanması suda çözünen efervesan tabletlerde çözünme ve dağılma problemlerine yok açabilir. Kapsül ve tablet formundaki yutulabilir formlarda ise dağılım ve yutma problemlerine sebebiyet verebilir. Unutulmamalıdır ki, C vitamini hem 25 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda hem de buzdolabı ısısı olan 2-8 derece sıcaklıkta kontrolsüz saklanırsa yapısında bozulmalar meydana gelir.
D vitamini de tıpkı C vitamini gibi son dönemde gıda takviyesi olarak sıklıkla vatandaşlarımızca rağbet görüyor. D vitamini de vücuttaki kan değerinin ölçümü yapılarak kullanılması gerekiyor. Gıda takviyesi olarak vatandaşımızın D vitamin seviyesinin ölçümünü yapmadan, hekim ve eczacısına danışmadan bu tip ürünlerin kontrolsüzce kullanımı uygun değildir. Bu vitaminin gıda takviyesi olsa bile saklanma koşullarına riayet edilmeden eczane dışında satışı fayda yerine zarar getirir ve zehirlenme riskini arttırır.”
SAHTE GIDA TAKVİYESİ SATIŞI 3 KAT ARTTI
Pandemi sürecinde gıda takviyelerine olan talebin artmasının sahte ürün üretimini tetiklediğini söyleyen Saydan, “Ülkemizde sahte gıda takviyesi satışı da 3 kat arttı” dedi.
Saydan internet ve sosyal mecralarda satılan ürünlerin çoğunluğunun sahte olduğunu ve içeriği bilinmeyen bu ürünlerin insanlarda ciddi sağlık problemlerine yol açtığını söyleyerek açıklamasına şöyle devam etti:
“Oysa ki eczacılarımız vatandaşların sağlık bilgilerini kontrol ederek bu tip takviye edici vitaminler için ücretsiz danışmanlık hizmeti vererek önermektedir. Bu ürünlerin Hekim ve Eczacı gözetimi olmadan kullanımı çok ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Hangi koşullarda muhafaza edildiği belli olmayan vitaminler her gün alışveriş yaptığımız marketlerde rahatlıkla satışa sunuluyor. Takviye edici gıdaların günlük alım dozu olan birer ilaç olduğu unutulmamalı. İster kimyasal isterse bitkisel kökenli olsun tüm ilaçlar eczacının uzmanlık alanıdır. Eczanelerimizde Sağlık Bakanlığı tarafından denetimi yapılan, ısı, nem ve diğer saklama koşullarının yanı sıra mevcut ürünlerin son kullanım tarihlerinin kontrolü yapılarak kaliteli şekilde muhafaza edilen, insan sağlığına yönelik ürünlerin en güvenilir şekilde korunup saklandığı yerlerdir.
TEİS olarak, bu tür ürünlerin Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlandırılarak sadece eczanelerden satışının yapılması gerektiğini savunuyoruz. İnsan sağlığını korumak için yasal olarak görevlendirilmiş bir meslek olan eczacıların bu görevini başka bir meslek yer, mekân ya da mecranın yapması mümkün değildir. Bu yüzden ilaç formunda olan bu ürünlerin yasal düzenleme yapılarak insan sağlığının korunması için eczane dışında satışının önlenmesi artık toplum sağlığının korunması için bir gerekliliktir.”
