Özel Hatem Hastanesi Genel Cerrahi , Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Emin Yılmaz şeker hastalığı ameliyatı (diyabet cerrahisi) hakkında bilgiler verdi.
Tip 2 Diyabet (Şeker Hastalığı) nedir?
Tip 2 diyabet daha çok erişkinlerde görülen vücudun ürettiği insülini verimli kullanamaması sonucu kan şekeri yüksekliği ile seyreden kronik bir hastalıktır. Toplumun yaklaşık 10’unu diyabetlidir ve diyabetli hastaların 90’ını tip 2 diyabet oluşturur. Tip 2 diyabetli hastaların 25’i obezdir.
Tip 1 Diyabet nedir?
Tip 1 diyabet vücudumuzdaki pankreasın otoümmün olaylar sonucunda hasar görerek insülin üretemez hale gelmesi ile ortaya çıkan bir durumdur.
Tip 2 Diyabetin tedavisi nedir?
Şuan klasik tip 2 diyabet tedavisinde yaşam sitili değişikliği (kilo kaybı,diyet ve egzersiz) ve diyabet ilaçlarıdır( oral anti diabetikler ve insülin). Ancak şuanda bilinen en etkin diyabet tedavisi Diyabet Cerrahisidir.(METABOLİK CERRAHİ)
Diyabet Cerrahisi nedir ?
Uzun zamandır yaygın olarak çeşitli obezite ameliyatları tüm dünyada yapılmaktadır. Bu ameliyatların bir kısmı mide hacmini kısıtlamaya yönelik (tüp mide), bir kısmı besin emilimini azaltmaya yöneliktir (gastrik bypass).
Bağırsakların yerini değiştirmenin bu etkilere neden olabileceği anlaşılmıştır. Obezite ameliyatı ile ince bağırsağın son kesimine geçen gıdanın arttığı, bu geçen gıdanın artışı ile doğru orantılı olarak ince bağırsağın bu kesiminde bulunan L hücresi denilen hücrelerden GLP-1 hormonun salgılanmasının da arttığı anlaşılmıştır.
GLP-1 hormonundaki artışın da pankreasta insulin salgılayan beta hücre sayısını çoğalttığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak insülin üretimini artırdığı ve insülin cevabını güçlendirdiği anlaşılmıştır. Ayrıca GLP-1 karaciğer, kaslar ve yağ dokusunda insülin direncini ortadan kaldırdığı bu sayede hastaların ameliyat sonrasında kısa sürede daha kilo vermeden şeker düzenlemesinin yapılabildiği ve şeker hastalığından kurtulabildiği düşünülmektedir.
Bunun üzerine ince bağırsağın son kısmından sindirilmemiş gıdaların daha çok geçmesine olanak verecek ameliyat modelleri geliştirilmiştir.
Bu ameliyat yöntemlerine de şeker hastalığı ameliyatı denilmiştir.
Bu ameliyatla hastaların yaklaşık 90’ı şeker hastalığından tamamen kurtulmaktadır. Şeker hastalığından kurtulduğu gibi şeker hastalığının ve şişmanlığın beraberinde getirdiği yüksek tansiyon, kalp hastalığı, kolesterol yüksekliği, dislipidemi, karaciğer yağlanması ve uyku apnesi gibi pek çok yandaş hastalığı tedavi edebilmektedir.
Diyabet Cerrahisi (Şeker hastalığı ameliyatı) kimlere uygulanmaktadır?
Vücut kitle indeksi 30 ve üzerinde olan insülin depoları henüz tükenmemiş Tip 2 diyabet hastaları bu ameliyatı olabilirler.
Diyabet Cerrahisi (Şeker hastalığı ameliyatı) nasıl yapılmaktadır?
Bu ameliyat şişmanlık ameliyatları gibi laparoskopik yani kapalı olarak yapılabilmektedir. Genel anestezi altında yapılmaktadır, yaklaşık 2-3 saat süren bir işlemdir. Karna açılan 5 delikten girilen aletlerle yapılabilmektedir. Birinci aşamada tüp mide ameliyatı yapılır. İkinci aşamada ince bağırsak ile kalın bağırsağın birleşim yerinden yaklaşık 250 cm mesafeden ince barsak kesilerek alt ucu mide ile bağlanır. İnce bağırsağın son kısmı mide çıkışına yaklaştırılır. İleum denilen bu ince bağırsağın son kısmı GLP-1 adı verilen ve pankreas dokusundan insülin salınımını uyaran bir hormon salgılar ve ince bağırsağın son kısmının mide çıkışına yaklaştırması bu hormonun salgısını arttırır. Mideye giren besin maddelerinin 2/3’ ü bu yeni yapılan yoldan geçecektir.
Üçüncü aşama ise alt ucu mide ile birleştirilen bağırsağın üst ucunun (safra ve pankreas salgıları getiren kısım) ince bağırsak ile kalın bağırsağın birleşim yerinden yaklaşık 80-100 cm’ e bağlanmasıdır. Hem hacim kısıtlayıcı hem emilimi engelleyen bir ameliyat yöntemidir.Ameliyat sonrasında her şey yolunda giderse birinci gün su içmeye başlamaktalar 2. veya 3. Gün sulu gıdalara geçilmektedir. Ekstra bir sorun olmazsa 3 veya 4. gün arasında taburcu edilmektedir. Bu ameliyatla şeker hastaları hem şeker hastalığından, hem fazla kilolarından hem de şeker hastalığının sebep olduğu diğer hastalıklardan büyük bir olasılıkla kurtulabilmektedir.
Bu ameliyattan sonra şeker hastalığından ne ölçüde kurtulabilirsiniz ve daha sonrasında şeker hastalığı tekrar edebilir mi?
Şişman tip 2 şeker hastasının pankreas rezervi tükenmemişse 90’ın üzerinde şeker hastalığından kurtulabilmektedir. Bu ameliyatın yapıldığı hastaların yaklaşık 5 yıllık takipleri sonucunda şeker hastalığının tekrar etmediği gösterildi.
Diyabet Cerrahisi (Şeker hastalığı ameliyatı) ne kadar riskli?
Şeker hastalığı ameliyatı mide ve ince bağırsak üzerinde işlemler yapılan ve 1 in altında ölüm riski olan ciddi bir ameliyattır. Fakat şişmanlık ve şeker hastalığı ve bunların beraberinde getirdiği bir sürü ağır hastalık ve bütün bunların insana vereceği zarar ve ölüm riski bu ameliyatın riskinden daha fazladır.
