Yaklaşık iki yıldır kamu alacaklarında ciddi sıkıntılar yaşayan tıbbi cihaz sektörü temsilcileri, Sağlık ile Hazine ve Maliye bakanlıkları ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) malzeme taleplerini karşılamayacaklarını bildirdi. Bu, kamu hastanelerinde yapılan pek çok ameliyatın durabileceği anlamına geliyor.
2 Aralık’da ilgili dernek yöneticilerinin imzalarıyla kurumlara ayrı ayrı gönderilen yazılarda, ödemelerin 60 gün vadeyle yapılması, SUT fiyatlarının artırılması, her yıl fiyat güncellemesi talep edildi. 2022 yılı alım vadeleri belirleninceye kadar tıbbi cihaz verilmeyeceği belirtildi.
‘SGK’dan gelen para bize verilmiyor‘
Ortopedik Malzeme Üreticileri ve İmalatçıları Derneği Başkanı Adem Uyanık, sektörden gelen tüm talep ve uyarılara rağmen kamunun paralarını ödemediğini söyledi.
Ticaret kurallarının çalışmadığını belirten Uyanık, şöyle devam etti: “Çılgın rakamlardan bahsetmiyoruz. Ürünlerimizin fiyatını tek taraflı olarak kamu belirliyor. İstedikleri fiyattan hastanelere teslim ediyoruz. Ancak bize ödeme yapılmıyor. SGK, ‘Kamu ve üniversite hastanelerine tıbbi malzeme bedellerini ben ödüyorum’ diyor. Peki bize neden ödeme yapılmıyor? Bizim adımıza ödenen paralar başka yerlere gidiyor. İyi de biz sonsuz sermayesi olan bir sektör değiliz ki.”
‘Yemek, güvenlik, temizlik firmalarına var, bize yok!‘
Hastanelerin yemek, özel güvenlik, temizlik gibi hizmet aldıkları firmalarına ödeme yaptığını ancak tıbbi malzeme üreticilerine borçlarını ödemediğini anlatan Uyanık, yaşadıkları sıkıntıları şöyle dile getirdi: “18 aydır bir kuruş bile ödenmedi. Hepimiz bankalarla uğraşıyor, ayakta durmaya çalışıyor. Devlet yerli üreticiden, dünyanın en ucuz tıbbi malzemesini tedarik ediyor. Hindistan ve Çin’den daha ucuza… Yerli üreticilerin kıymetini bilmesi lazımken, hiç ciddiye almıyor, önemsemiyor. Bakanlık ‘Malzeme vermeye devam edin’ diyor. Alacağımızdan feragat istendi. Feragat ettik. Yine de ödeme yapılmıyor.
Biz neyin günah keçisiyiz, bizimle sorunları ne? Batıyoruz. Randevu istiyoruz, görüşemiyoruz. Kamu bizi muhatap alıncaya kadar tıbbi malzeme vermeyeceğiz. Aslına bakarsanız, verememek tercihimize, isteğimize de bağlı değil artık. Elimizdeki, dışarıdan aldığımız hammadde bitti. Dolasıyla üretemiyor, ürüne çeviremiyoruz. Stoklama şansımız zaten yok. Tek derdimiz paramızı alabilmek. Yerli üreticiler durduğunda, ithal malzeme de alamayacaklar. Çünkü global firmalar bu fiyatlara malzeme vermeyecek. Ödeme yapılmazsa yine vermeyecek.“
‘Önce ortopedi ve omurga cerrahisinde hissedilecek‘
Ortopedi ve Omurga Cerrahisi Tıbbi Malzeme İmalatçıları, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (ORDER) Yönetim Kurulu Üyesi Erkin Delikanlı, hammaddede dışa bağımlı olan sektörün böyle bir karar almak zorunda bırakıldığını söyledi.
Buna göre tıbbi malzeme yokluğu ilk olarak ortopedi ve omurga cerrahisinde hissedilecek. Bu ameliyatlarda kullanılan tıbbi malzemelerin tümünün Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamında olduğunu belirten Delikanlı, sözlerine şöyle devam etti:
“Diğer ürün grupları 4234 sayılı ihale kanununa göre alınıyor. Fiyatı belirleme noktasında günün ekonomik koşulları işliyor ama özellikle ortopedi ve beyin cerrahi gruplarının yüzde 100’ü SUT kapsamında. Ödeyeceği fiyatı da kamu kendisi belirliyor. Hal böyle olunca 2010 yılı Nisan ayında yapılmış ama hala 1-2 güncellemeyle beraber dinamik yapısını kaybetmiş bir SUT var ortada.”
‘Nebati bakan yardımcısıyken alacaklardan feragat ettirdi‘
Kamu hastanelerinin sektöre borcunun 10 milyar liraya ulaştığını söyleyen Delikanlı, sektörün yaşadıklarını anlattı:
“Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın dünya umurunda değil. Borcu Maliye ve Hazine Bakanlığı kapasın diye bekliyor. Halbuki borç onun, kulağının üstüne yatıyor. Maliye bakanlığı duymazdan geliyor, ben verdim parayı diyor. Aslında SGK hastanelere çok hızlı şekilde ödüyor. Ama Sağlık Bakanlığı bize bu parayı vermiyor. Belli ki bütçesini yapamıyor, doğru harcamıyor.
Borçlu olan, bizim muhatabımız Sağlık Bakanlığı. Yeni Maliye ve Hazine Bakanı Nureddin Nebati, bakan yardımcılığı yaparken İstanbul’daki makamında bütün firmaları tehdit ve baskı yoluyla alacaklarından yüzde 25 feragate ikna etti. Kredilerini, dönem faizlerini, maaşları, kiralarını ödeyemeyen firmalar mecburen feragat etti. Fakat ocaktan bu yana yine bir kuruş para ödenmedi. Kamu hastanelerinde ödemeler 18-19 ayı buluyor, üniversite hastanelerinin zaten beş kuruş para ödediği yok. Kamudan alacağımız toplam yaklaşık 10 milyar liraya ulaştı.”
‘Üniversite hastanelerinde sorun büyük‘
İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu, özellikle üniversite hastanelerinde ciddi tıbbi malzeme sorunu bulunduğunu söyledi.
Firmaların ihalelere bile girmediklerini belirten Küçükosmaoğlu, şunları kaydetti: “Bakanlık iktidarın yüzü olarak gösterilen şehir hastanelerini süspanse etmeye çalıştı ama oralarda da sorun var. Üniversite hastaneleri kilitlendi. Sorun kronikleşmiş durumda. Birçok ameliyat yapılamıyor, hastalar dışarıya gönderiliyor. Malzeme eksikliği, temin edilememesi, büyük, nitelikli ameliyatların yapılmasının önünde engel. Ek malzeme gereken hastaların ameliyatında büyük sıkıntı var. Özellikle, ortez, protez, kalp pili, balon gibi dışarıdan alınan her türlü malzemenin temininde sorun var. Bu durum kamu hastanelerine de benzer şekilde yayılacaktır.” (Mesude Erşan/ diken.com.tr)
