Kamu ve üniversite hastanelerimiz için, hasta ve hasta yakınlarından zaman zaman duyarız. Şu hastanede tıbbı malzeme sıkıntısı varmış. Bu hastanede bize peçete, kağıt havlu vb. aldırıldı. Bilmem hangi hastanede enjektör bile yokmuş gibi ifadeleri.
Doğru ifadeler midir. Bazen doğru olmasa da, maalesef çoğu kez kulağınıza gelenlerin doğru olduğundan şüpheniz olmasın. Hastanelerimizin işletme, ticarethane mantığıyla işletilmesinden dolayı, ekonomik olarak parası olmadığı zamanlarda malzeme sıkıntısı çekilebiliyor.
Bu sıkıntılar çoğu zaman sarf malzemelerinde yaşanabildiği gibi, zaman zaman kalp kapağı temin edilemediği için acil olarak yapılması gereken ameliyatların ertelenebildiğini, ya da trafik kazası geçirerek omurgası kırılan kişilere gerekli tıbbi malzeme olmadığı için müdahale edilemediği gibi hallerin ve benzeri durumların olduğu bilgileri gelebiliyor.
Acil ve gerekli durumlarda, tıbbi malzeme temin edilemediği hallerde, hastalara reçete yazılarak malzemesini kendisinin temin etmesi de istenebiliyor. Böyle durumlarda firmalar aradaki farkı hastadan tahsil etme yoluna da gidebiliyorlar. Böyle acil bir durumlarda, başka seçenekleri kalmayan hasta ve hasta yakınlarının, denize düşen yılana sarılır hesabıyla, firma kaç para istiyorsa ödemek durumunda da kalabiliyorlar.
Tıbbi cihaz ve malzeme konusunda yaşanan sıkıntıların temel kaynağı ise, kamu ve üniversite hastanelerimizin ödeme dengelerinin bozulmuş olması, alınan malzemelerin ödemelerinin 24 ay, 30 ay gibi uzun süre sonra ödenecek olması yada ödenmesi, enflasyon ve döviz kurlarında yaşanan farklılıklardan dolayı mal veren firmaları da zor durumda bırakabiliyor. Ödemesi geç yapılan firmalar ise, çözümü hastanelere verecekleri malın fiyatını yükseltmekte buluyorlar.
Kamu ve üniversite hastanelerinden alacaklarını tahsil edemeyen medikal sektörünün zora düştüğü, 16 milyar liraya ulaşan borcun ödenmemesi halinde hastanelerin tıbbi malzeme ve cihaz bulmakta zorlanacağı, bu nedenle de ameliyatlar dahil birçok sağlık hizmetinin durabileceği uyarısı yapıldı.
Yaşanan sıkıntıları SÖZCÜ’ye anlatan TOBB Medikal Meclis Sektörü Başkan Yardımcısı Erkin Delikanlı, tıbbi cihaz ve malzeme sektörünün kamu hastanelerinden 12 aydır, üniversite hastanelerinden ise 30 aydır alacaklarını tahsil edemediğini söyledi.
Kamudaki alımların bundan sonraki süreçte Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Devlet Malzeme Ofisi (DMO) üzerinden yapılacağını belirten Erkin Delikanlı, ancak DMO’nun güncel fiyatlar yerine 10 yıl öncesinin güncel olmayan fiyatları üzerinden alım yapmak istediğini, bunun da piyasa şartlarıyla örtüşmediğini ifade etti.
3 BAKANLIK DA ÖDEMİYOR
Delikanlı, aynı zamanda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı SGK ile Sağlık Bakanlığı’na bağlı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü üzerinden de alımların yürütüldüğünü, ancak bu iki kurumun da medikal şirketlere borcunu ödemediğini söyledi.
Delikanlı, “Üç ayrı bakanlığa bağlı üç ayrı kurum işin içinde ve ortada tam bir kaos var. Pandemi sürecinin ardından normalleşmeye doğru giderken hastanelerde diğer ameliyatlar ve teknik destek gibi günlük ihtiyaçların karşılanması noktasında tıbbi cihaz ve malzeme sektörü artık hizmet veremez noktaya gelmiştir” dedi.
HALK SAĞLIĞI SORUNU OLUR
Delikanlı, ödeme sorununun devam etmesi halinde ülkede halk sağlığı sorunu yaşanabileceği uyarısında bulunurken, “Pandemi kaynaklı ekonomik sıkıntılar, ihracat sürecindeki olumsuzluklar ve tahsilat yapılamaması nedeniyle kamudan kaynaklı biriken alacaklarımız ödenmediği takdirde önümüzdeki süreçte üniversite ve devlet hastanelerine tıbbi cihaz ve malzeme veremeyecek hale düşeceğiz” dedi.
Hastanelere veremeyecekleri malzemeler arasında enjektörden ameliyathane malzemelerine kadar sağlık alanında hayati öneme sahip çok sayıda ürün ve cihaz olduğuna işaret eden Delikanlı, durumun bu şekilde devam etmesi halinde ülkede halk sağlığı sorunu yaşanabileceğini söyledi.
DEVLET ÖDEME İÇİN İNDİRİM İSTİYOR
Erkin Delikanlı, 8 milyar lirası üniversite hastaneleri, 8 milyar lirası da kamu hastaneleri olmak üzere devletten toplam 16 milyar lira alacakları biriktiğini, tahsil edemedikleri halde 16 milyarlık malzemenin KDV ve diğer tüm vergilerini devlete, kredi faizlerini de bankalara ödemek zorunda kaldıklarını bildirdi.
Devletin hazirandan sonra ödeme yapmak için pazarlıkla indirim istediğini ancak sektörde pazarlık yapabilecek mali güç kalmadığını belirten Delikanlı, “Tüm zor şartlara rağmen malzeme vermeyi durdurmayız. Ancak bu gidişle devlete malzeme verecek firma kalmayacak” dedi.
Devlet, vatandaş için vardır. Herkese kaliteli sağlık hizmeti sunulması devletin temel görevidir. Beceriksiz kararlar ve uygulamalar nedeniyle tek bir vatandaşın bile mağdur olması halinde, en azından ben, sesimin yettiğince buna karşı çıkacağım.
